EHTİYAT QİDA MADDӘLӘRİ – canlı orqanizmdә ehtiyat halında toplanan vә ehtiyac olduqca orqanizm tәrәfindәn istifadә edilәn maddәlәr. E.q.m. yazda bitkilәrin böyüyüb uzandığı vegetasiya dövründә vә ot çalımından sonra, intensiv böyümә vaxtı, hәmçinin qışda qar altında (temp-r 0°C-dәn aşağı düşmәdiyi zaman) tәnәffüsә vә qismәn yerüstü orqanların bö- yümә prosesinә sәrf olunur. E.q.m.-nә zülallar, yağlar vә karbohidratlar aiddir. Bitkinin quru kütlәsinin 6–15%-inә zülal, 2,5%-inә yağ, 80–90%-inә karbohidrat düşür. E.q.m.-nin toplandığı әsas orqanlar köklәr, kökümsovlar, soğanaqlar, kökyumruları, kollanma zonası vә yerüstü zoğların aşağı hissәsidir. Köklәrdә nişasta tipli karbohidratların azhәrәkәtli formaları, yerüstü zoğların aşağı hissәlәrindә vә kökümsovlarda isә karbohidratların asan hәllolan formaları üstünlük tәşkil edir. E.q.m.-nin toplanması vә sәrf olunması vegetasiya dövründә, hәmçinin yay vә qış dincliyi dövründә xeyli dәyişir. Ehtiyat karbohidratlar yay–payız dövrlәrindә daha çox toplanır.

Heyvan orqanizmindә әn çox toplanan qida maddәlәri qlikogen şәklindә yığılan lipidlәr vә karbohidratlardır. E.q.m. yumurta vә kürüdә daha çoxdur. Yetkin fәrdlәrdә qida maddәlәri qlikogen şәklindә qara ciyәrdә, lipidlәr şәklindә dәrialtı toxumada vә xüsusi orqanlarda (dәvәnin hürgücü, qoyunun quyruğu) toplanır.