ƏDƏBİ MANİFEST – әdәbi cәrәyanın estetik prinsiplәri haqqında proqram mahiyyәtli nәzәr nöqtәsi. İctimai hәyatın mәhsulu olan Ə.m.-lәr gәrgin ideya-bәdii axtarışları vә yeni әdәbiyyatın formalaşması prosesini әks etdirir. Ədәbi cәrәyanların geniş deklarasiyasından tutmuş estetik traktatlar, mәqalәlәr, müqәddimәlәr, ayrı-ayrı şairlәrin proqram mahiyyәtli şeirlәri Ə.m. ola bilәr. Klassisizmin yekun manifestlәrindәn biri N.Bualonun mәnzum “Poeziya sәnәti” traktatıdır; F.Şlegelin “Fraqmentlәr”i, V.Hüqonun “Kromvel” dramına müqәddimәsi romantizmin manifestlәri olmuşdur. O.Balzakın “Bәşәri komediya”ya müqәddimәsi tәnqidi realizmin manifesti hesab edilir. E.Zolyanın bir sıra nәzәri çıxışlarında naturalizmin prinsiplәri formulә olunmuşdur.