Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    EKLİPTİKA

    EKLİPTİKA (yun. ékleipsis – tutulma) – göy sferasının (qübbәsinin) böyük dairәsi. Günәşin, daha dәqiq, onun mәrkәzinin görünәn illik hәrәkәti bu dairә üzrә baş verir. Bu hәrәkәt әslindә Yerin Günәş әt- rafındakı hәrәkәtinin tәzahürü olduğundan, E.-nı göy sferası ilә Yer orbiti müstәvisinin kәsişmәsi kimi dә sәciyyәlәndirmәk olar. E. müstәvisi göy ekvatoruna nәzәrәn ε bucağı qәdәr meyillidir:


                                       ε = 23°27′08″,26 − 46″,85 t ;


    (burada t – 1900 ildәn hesablanan illәrin sayıdır). Sonrakı dövrlәr üçün Yuli (J2000.0) tәqvimindәn istifadә edilmiş vә

                                      ε = 23°26′21″,45 − 46″,815 t


    kimi qәbul edilmişdir; bucağın qiymәti ilә bağlı dәqiqlәşdirmәlәr vaxtaşırı “Astronomiya almanaxı”nda dәrc olunur.

    E. adının yaranması qәdim dövrlәrdәn mәlum olan bir fakta söykәnir: Günәş vә Ay tutulmaları ancaq o zaman baş verir ki, Ay öz orbitinin E. ilә kәsişmә nöqtәlәrinә yaxın olan yerlәrdә yerlәşsin. Göy sferasındakı bu nöqtәlәrә Ay düyünlәri deyilir. E. әtrafında 12 bürc yerlәşir. Ekliptik göy koordinatları sistemindә E. әsas müstәvidir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    EKLİPTİKA

    EKLİPTİKA (yun. ékleipsis – tutulma) – göy sferasının (qübbәsinin) böyük dairәsi. Günәşin, daha dәqiq, onun mәrkәzinin görünәn illik hәrәkәti bu dairә üzrә baş verir. Bu hәrәkәt әslindә Yerin Günәş әt- rafındakı hәrәkәtinin tәzahürü olduğundan, E.-nı göy sferası ilә Yer orbiti müstәvisinin kәsişmәsi kimi dә sәciyyәlәndirmәk olar. E. müstәvisi göy ekvatoruna nәzәrәn ε bucağı qәdәr meyillidir:


                                       ε = 23°27′08″,26 − 46″,85 t ;


    (burada t – 1900 ildәn hesablanan illәrin sayıdır). Sonrakı dövrlәr üçün Yuli (J2000.0) tәqvimindәn istifadә edilmiş vә

                                      ε = 23°26′21″,45 − 46″,815 t


    kimi qәbul edilmişdir; bucağın qiymәti ilә bağlı dәqiqlәşdirmәlәr vaxtaşırı “Astronomiya almanaxı”nda dәrc olunur.

    E. adının yaranması qәdim dövrlәrdәn mәlum olan bir fakta söykәnir: Günәş vә Ay tutulmaları ancaq o zaman baş verir ki, Ay öz orbitinin E. ilә kәsişmә nöqtәlәrinә yaxın olan yerlәrdә yerlәşsin. Göy sferasındakı bu nöqtәlәrә Ay düyünlәri deyilir. E. әtrafında 12 bürc yerlәşir. Ekliptik göy koordinatları sistemindә E. әsas müstәvidir.

    EKLİPTİKA

    EKLİPTİKA (yun. ékleipsis – tutulma) – göy sferasının (qübbәsinin) böyük dairәsi. Günәşin, daha dәqiq, onun mәrkәzinin görünәn illik hәrәkәti bu dairә üzrә baş verir. Bu hәrәkәt әslindә Yerin Günәş әt- rafındakı hәrәkәtinin tәzahürü olduğundan, E.-nı göy sferası ilә Yer orbiti müstәvisinin kәsişmәsi kimi dә sәciyyәlәndirmәk olar. E. müstәvisi göy ekvatoruna nәzәrәn ε bucağı qәdәr meyillidir:


                                       ε = 23°27′08″,26 − 46″,85 t ;


    (burada t – 1900 ildәn hesablanan illәrin sayıdır). Sonrakı dövrlәr üçün Yuli (J2000.0) tәqvimindәn istifadә edilmiş vә

                                      ε = 23°26′21″,45 − 46″,815 t


    kimi qәbul edilmişdir; bucağın qiymәti ilә bağlı dәqiqlәşdirmәlәr vaxtaşırı “Astronomiya almanaxı”nda dәrc olunur.

    E. adının yaranması qәdim dövrlәrdәn mәlum olan bir fakta söykәnir: Günәş vә Ay tutulmaları ancaq o zaman baş verir ki, Ay öz orbitinin E. ilә kәsişmә nöqtәlәrinә yaxın olan yerlәrdә yerlәşsin. Göy sferasındakı bu nöqtәlәrә Ay düyünlәri deyilir. E. әtrafında 12 bürc yerlәşir. Ekliptik göy koordinatları sistemindә E. әsas müstәvidir.