EKLİPTİKA (yun. ékleipsis – tutulma) – göy sferasının (qübbәsinin) böyük dairәsi. Günәşin, daha dәqiq, onun mәrkәzinin görünәn illik hәrәkәti bu dairә üzrә baş verir. Bu hәrәkәt әslindә Yerin Günәş әt- rafındakı hәrәkәtinin tәzahürü olduğundan, E.-nı göy sferası ilә Yer orbiti müstәvisinin kәsişmәsi kimi dә sәciyyәlәndirmәk olar. E. müstәvisi göy ekvatoruna nәzәrәn ε bucağı qәdәr meyillidir:
ε = 23°27′08″,26 − 46″,85 t ;
(burada t – 1900 ildәn hesablanan illәrin sayıdır). Sonrakı dövrlәr üçün Yuli (J2000.0) tәqvimindәn istifadә edilmiş vә
ε = 23°26′21″,45 − 46″,815 t
kimi qәbul edilmişdir; bucağın qiymәti ilә bağlı dәqiqlәşdirmәlәr vaxtaşırı “Astronomiya almanaxı”nda dәrc olunur.
E. adının yaranması qәdim dövrlәrdәn mәlum olan bir fakta söykәnir: Günәş vә Ay tutulmaları ancaq o zaman baş verir ki, Ay öz orbitinin E. ilә kәsişmә nöqtәlәrinә yaxın olan yerlәrdә yerlәşsin. Göy sferasındakı bu nöqtәlәrә Ay düyünlәri deyilir. E. әtrafında 12 bürc yerlәşir. Ekliptik göy koordinatları sistemindә E. әsas müstәvidir.