Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    ELEKTRİK TUTUMU

    ELEKTRİK TUTUMU – naqilin әsas xarakteristikası, onun elektrik yükünü saxlama qabiliyyәtinin kәmiyyәt ölçüsü. Elektrostatik sahәdә naqilin sәthinin bütün nöqtәlәri eyni potensiala malik olur. φ potensialı naqilin yükü ilә mütәnasibdir, yәni q-nün φ-yә nisbәti q-dәn asılı deyil. Bu, tәklәnmiş naqilin C elektrik tutumu anlayışını daxil etmәyә imkan verir: C = q/φ, yәni tәklәnmiş naqilin elektrik tutumu ondakı q yükünün φ potensialına olan nisbәtinә bәrabәrdir. Belәliklә, verilmiş φ-dә naqilin E.t. böyük olduqca, o daha çox yük saxlaya bilir. E.t. naqilin hәndәsi ölçülәri, forması, әtraf mühitin elektrik xassәlәri ilә (onun dielektrik nüfuzluğu ilә) tәyin edilir vә naqilin materialından asılı deyil. 


    SQSE vahidlәr sistemindә E.t. sm-lәrlә, Sİ-dә faradlarla ölçülür; 1 F = 9·1011 sm.


    E.t. anlayışı hәmçinin naqillәr sisteminә, o cümlәdәn nazik dielektrik qatı ilә ayrılmış iki naqilә – elektrik kondensatoruna da aiddir. Kondensatorun E.t. C = q/(φ1 –φ2), burada q – köynәklәrdәn birinin yükü (kondensatorun köynәklәrinin yükü mütlәq qiymәtcә bәrabәrdir), φ1 – φ2 – köynәklәr arasındakı potensiallar fәrqidir. Kondensatorun E.t. әtrafda olan cisimlәrdәn asılı deyil vә hәndәsi ölçülәri kiçik olan kondensatorlarda çox böyük qiymәtә çata bilir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    ELEKTRİK TUTUMU

    ELEKTRİK TUTUMU – naqilin әsas xarakteristikası, onun elektrik yükünü saxlama qabiliyyәtinin kәmiyyәt ölçüsü. Elektrostatik sahәdә naqilin sәthinin bütün nöqtәlәri eyni potensiala malik olur. φ potensialı naqilin yükü ilә mütәnasibdir, yәni q-nün φ-yә nisbәti q-dәn asılı deyil. Bu, tәklәnmiş naqilin C elektrik tutumu anlayışını daxil etmәyә imkan verir: C = q/φ, yәni tәklәnmiş naqilin elektrik tutumu ondakı q yükünün φ potensialına olan nisbәtinә bәrabәrdir. Belәliklә, verilmiş φ-dә naqilin E.t. böyük olduqca, o daha çox yük saxlaya bilir. E.t. naqilin hәndәsi ölçülәri, forması, әtraf mühitin elektrik xassәlәri ilә (onun dielektrik nüfuzluğu ilә) tәyin edilir vә naqilin materialından asılı deyil. 


    SQSE vahidlәr sistemindә E.t. sm-lәrlә, Sİ-dә faradlarla ölçülür; 1 F = 9·1011 sm.


    E.t. anlayışı hәmçinin naqillәr sisteminә, o cümlәdәn nazik dielektrik qatı ilә ayrılmış iki naqilә – elektrik kondensatoruna da aiddir. Kondensatorun E.t. C = q/(φ1 –φ2), burada q – köynәklәrdәn birinin yükü (kondensatorun köynәklәrinin yükü mütlәq qiymәtcә bәrabәrdir), φ1 – φ2 – köynәklәr arasındakı potensiallar fәrqidir. Kondensatorun E.t. әtrafda olan cisimlәrdәn asılı deyil vә hәndәsi ölçülәri kiçik olan kondensatorlarda çox böyük qiymәtә çata bilir.

    ELEKTRİK TUTUMU

    ELEKTRİK TUTUMU – naqilin әsas xarakteristikası, onun elektrik yükünü saxlama qabiliyyәtinin kәmiyyәt ölçüsü. Elektrostatik sahәdә naqilin sәthinin bütün nöqtәlәri eyni potensiala malik olur. φ potensialı naqilin yükü ilә mütәnasibdir, yәni q-nün φ-yә nisbәti q-dәn asılı deyil. Bu, tәklәnmiş naqilin C elektrik tutumu anlayışını daxil etmәyә imkan verir: C = q/φ, yәni tәklәnmiş naqilin elektrik tutumu ondakı q yükünün φ potensialına olan nisbәtinә bәrabәrdir. Belәliklә, verilmiş φ-dә naqilin E.t. böyük olduqca, o daha çox yük saxlaya bilir. E.t. naqilin hәndәsi ölçülәri, forması, әtraf mühitin elektrik xassәlәri ilә (onun dielektrik nüfuzluğu ilә) tәyin edilir vә naqilin materialından asılı deyil. 


    SQSE vahidlәr sistemindә E.t. sm-lәrlә, Sİ-dә faradlarla ölçülür; 1 F = 9·1011 sm.


    E.t. anlayışı hәmçinin naqillәr sisteminә, o cümlәdәn nazik dielektrik qatı ilә ayrılmış iki naqilә – elektrik kondensatoruna da aiddir. Kondensatorun E.t. C = q/(φ1 –φ2), burada q – köynәklәrdәn birinin yükü (kondensatorun köynәklәrinin yükü mütlәq qiymәtcә bәrabәrdir), φ1 – φ2 – köynәklәr arasındakı potensiallar fәrqidir. Kondensatorun E.t. әtrafda olan cisimlәrdәn asılı deyil vә hәndәsi ölçülәri kiçik olan kondensatorlarda çox böyük qiymәtә çata bilir.