Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    ELEKTROD

    ELEKTRÓD (elektro… + yun. όδός – yol) – elektron, ion vә ya elektrotexniki cihazların, yaxud texnoloji qurğuların müәyyәn formada düzәldilmiş elektron keçiricilikli konstruktiv elementi. E l e  k t r o n   c i h a z l a r ı n (elektron lampa, elektron şüa cihazı, yarımkeçirici cihaz vә s.) E.-u, adәtәn, lövhә, tor, silindr vә s. şәklindә hazırlanır. Bu E.-ların funksiyaları müxtәlifdir. Mәs., katod, fotokatod kimi E.-lar elektron mәnbәyi kimi tәtbiq olunur; torlar (idarәedici, ekranlaşdırıcı, antidinatron) vә elektron topunun E.-u cihazlarda elektron vә ionların işçi mühitdә (texniki vakuum, qaz, yarımkeçirici, maye) hәrәkәtlәrini idarә edәn elektrik sahәlәri yaratmaq üçün istifadә edilir; anod elektronlar kollektorudur. Q a y n a q E.-u – qaynaq vә kәsmә prosesindә detala elektrik cәrәyanı ötürmәk üçün elektrikkeçirәn materialdan hazırlanmış mәmulatdır. Qaynaq üsulundan asılı olaraq E., әsasәn metaldan (örtüklü vә örtüksüz), bәzәn dә qrafit vә kömürdәn düzәldilir. Qaynaq tikişinin keyfiyyәtini yaxşılaşdırmaq üçün E.-un üzәrinә legirlәyici, oksidlәşdirici vә ya stabillәşdirici kimyәvi maddәlәrdәn ibarәt örtük çәkilir. Örtüksüz E.-lar qaynaq prosesindә әriyәn (polad, alüminium, titan, mis vә s.) vә әrimәyәn (sintetik qrafit, elektrotexniki kömür vә volfram) olur. Kontaktlı qaynaqda işlәdilәn E. birlәşәn hissәlәrә cәrәyan vә sıxıcı qüvvәni ötürmәk üçün mil vә ya diyircәk şәklindә maşın detalıdır; adәtәn, mis vә ya onun әrintilәrindәn hazırlanır. Digәr qaynaq üsullarında mil, mәftil, lövhә, yaxud lentşәkilli әrimәyәn vә әriyәn E.-lar işlәnir. Metal E.-ların diametri 0,3-dәn 12 mm-ә qәdәr, uz. isә 300–400 mm-dir. S o b a E.-u qövs sobalarının işlәk fәzasına elektrik cәrәyanı ötürәn elementdir. Poladәritmәdә kömür vә ya qrafit ovuntularının preslәnmәsindәn alınan E.-lardan, ferroәrinti istehsalında, әsasәn, doldurma E.-lardan (diametri 1,2 m-ә qәdәr) istifadә olunur. Qövs vakuum sobalarında әriyib sәrf olunacaq E.-lar metal vә ya әrintidәn hazırlanır.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    ELEKTROD

    ELEKTRÓD (elektro… + yun. όδός – yol) – elektron, ion vә ya elektrotexniki cihazların, yaxud texnoloji qurğuların müәyyәn formada düzәldilmiş elektron keçiricilikli konstruktiv elementi. E l e  k t r o n   c i h a z l a r ı n (elektron lampa, elektron şüa cihazı, yarımkeçirici cihaz vә s.) E.-u, adәtәn, lövhә, tor, silindr vә s. şәklindә hazırlanır. Bu E.-ların funksiyaları müxtәlifdir. Mәs., katod, fotokatod kimi E.-lar elektron mәnbәyi kimi tәtbiq olunur; torlar (idarәedici, ekranlaşdırıcı, antidinatron) vә elektron topunun E.-u cihazlarda elektron vә ionların işçi mühitdә (texniki vakuum, qaz, yarımkeçirici, maye) hәrәkәtlәrini idarә edәn elektrik sahәlәri yaratmaq üçün istifadә edilir; anod elektronlar kollektorudur. Q a y n a q E.-u – qaynaq vә kәsmә prosesindә detala elektrik cәrәyanı ötürmәk üçün elektrikkeçirәn materialdan hazırlanmış mәmulatdır. Qaynaq üsulundan asılı olaraq E., әsasәn metaldan (örtüklü vә örtüksüz), bәzәn dә qrafit vә kömürdәn düzәldilir. Qaynaq tikişinin keyfiyyәtini yaxşılaşdırmaq üçün E.-un üzәrinә legirlәyici, oksidlәşdirici vә ya stabillәşdirici kimyәvi maddәlәrdәn ibarәt örtük çәkilir. Örtüksüz E.-lar qaynaq prosesindә әriyәn (polad, alüminium, titan, mis vә s.) vә әrimәyәn (sintetik qrafit, elektrotexniki kömür vә volfram) olur. Kontaktlı qaynaqda işlәdilәn E. birlәşәn hissәlәrә cәrәyan vә sıxıcı qüvvәni ötürmәk üçün mil vә ya diyircәk şәklindә maşın detalıdır; adәtәn, mis vә ya onun әrintilәrindәn hazırlanır. Digәr qaynaq üsullarında mil, mәftil, lövhә, yaxud lentşәkilli әrimәyәn vә әriyәn E.-lar işlәnir. Metal E.-ların diametri 0,3-dәn 12 mm-ә qәdәr, uz. isә 300–400 mm-dir. S o b a E.-u qövs sobalarının işlәk fәzasına elektrik cәrәyanı ötürәn elementdir. Poladәritmәdә kömür vә ya qrafit ovuntularının preslәnmәsindәn alınan E.-lardan, ferroәrinti istehsalında, әsasәn, doldurma E.-lardan (diametri 1,2 m-ә qәdәr) istifadә olunur. Qövs vakuum sobalarında әriyib sәrf olunacaq E.-lar metal vә ya әrintidәn hazırlanır.

    ELEKTROD

    ELEKTRÓD (elektro… + yun. όδός – yol) – elektron, ion vә ya elektrotexniki cihazların, yaxud texnoloji qurğuların müәyyәn formada düzәldilmiş elektron keçiricilikli konstruktiv elementi. E l e  k t r o n   c i h a z l a r ı n (elektron lampa, elektron şüa cihazı, yarımkeçirici cihaz vә s.) E.-u, adәtәn, lövhә, tor, silindr vә s. şәklindә hazırlanır. Bu E.-ların funksiyaları müxtәlifdir. Mәs., katod, fotokatod kimi E.-lar elektron mәnbәyi kimi tәtbiq olunur; torlar (idarәedici, ekranlaşdırıcı, antidinatron) vә elektron topunun E.-u cihazlarda elektron vә ionların işçi mühitdә (texniki vakuum, qaz, yarımkeçirici, maye) hәrәkәtlәrini idarә edәn elektrik sahәlәri yaratmaq üçün istifadә edilir; anod elektronlar kollektorudur. Q a y n a q E.-u – qaynaq vә kәsmә prosesindә detala elektrik cәrәyanı ötürmәk üçün elektrikkeçirәn materialdan hazırlanmış mәmulatdır. Qaynaq üsulundan asılı olaraq E., әsasәn metaldan (örtüklü vә örtüksüz), bәzәn dә qrafit vә kömürdәn düzәldilir. Qaynaq tikişinin keyfiyyәtini yaxşılaşdırmaq üçün E.-un üzәrinә legirlәyici, oksidlәşdirici vә ya stabillәşdirici kimyәvi maddәlәrdәn ibarәt örtük çәkilir. Örtüksüz E.-lar qaynaq prosesindә әriyәn (polad, alüminium, titan, mis vә s.) vә әrimәyәn (sintetik qrafit, elektrotexniki kömür vә volfram) olur. Kontaktlı qaynaqda işlәdilәn E. birlәşәn hissәlәrә cәrәyan vә sıxıcı qüvvәni ötürmәk üçün mil vә ya diyircәk şәklindә maşın detalıdır; adәtәn, mis vә ya onun әrintilәrindәn hazırlanır. Digәr qaynaq üsullarında mil, mәftil, lövhә, yaxud lentşәkilli әrimәyәn vә әriyәn E.-lar işlәnir. Metal E.-ların diametri 0,3-dәn 12 mm-ә qәdәr, uz. isә 300–400 mm-dir. S o b a E.-u qövs sobalarının işlәk fәzasına elektrik cәrәyanı ötürәn elementdir. Poladәritmәdә kömür vә ya qrafit ovuntularının preslәnmәsindәn alınan E.-lardan, ferroәrinti istehsalında, әsasәn, doldurma E.-lardan (diametri 1,2 m-ә qәdәr) istifadә olunur. Qövs vakuum sobalarında әriyib sәrf olunacaq E.-lar metal vә ya әrintidәn hazırlanır.