Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    ELEKTROKAPİLYAR HADİSƏLƏR

    ELEKTROKAPİLYAR HADİSӘLӘR – elektrod–elektrolitin tәmas sәrhәdindә sәthi gәrilmәnin elektrodun potensialından asılılığı ilә bağlı fiziki hadisә. E.h.-nin sәbәbi metalın sәthindә ε sәthi yükü әmәlә gәtirәn vә xarici e.h.q. olmadıqda ikiqat elektrik tәbәqәsinin meydana çıxması ilә şәrtlәnәn ionların mövcudluğudur. Eyniadlı yüklü ionların fazalar ayrıcının sәthi boyunca qarşılıqlı itәlәnmәsi birlәşmiş molekulyar qüvvәlәri kompensasiya edir vә bunun nәticәsindә σ sәthi gәrilmәsi yüklәnmәmiş sәth halındakına nәzәrәn kiçik olur. Xaricdәn işarәsi ε-nun işarәsinә әks olan yüklü zәrrәciklәrin daxil edilmәsi onun qiymәtini kiçildir vә σ böyüyür. Birlәşmiş qüvvәlәrin elektrostatik qüvvәlәrlә tam kompensasiyası zamanı σ maks.-a çatır. Yüklәrin sonrakı daxil edilmәsi yeni sәthi yükün yaranması vә artması sәbәbindәn σ-nın azalması ilә nәticәlәnir. Sabit tәrkibli mәhlulda σ-nın elektrodun φ potensialından asılılığının eksperimental әyrisi Lipman tәnliyi ilә tәsvir olunur: ε= – dσ/dφ. Bu tәnlik ε-nun qiymәtini vә ikiqat elektrik tәbәqәsinin tutumunu hesablamağa imkan verir.

    E.h.-ә ionların, xüsusilә dә sәthiaktiv maddәlәrin ionlarının spesifik adsorbsiyasının tәsir göstәrmәsi nәticәsindә onların sәthinin aktivliyini tәyin etmәyә imkan yaranır. E.h.-dәn әrinmiş metallarda (alüminium, qallium, kadmium, sink vә s.) onların adsorbsiya xüsusiyyәtlәrini tәyin
    etmәk üçün istifadә edirlәr. Polyaroqrafiyada maks.-ları tәyin etmәk üçün E.h. nәzәriyyәsi tәtbiq olunur.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    ELEKTROKAPİLYAR HADİSƏLƏR

    ELEKTROKAPİLYAR HADİSӘLӘR – elektrod–elektrolitin tәmas sәrhәdindә sәthi gәrilmәnin elektrodun potensialından asılılığı ilә bağlı fiziki hadisә. E.h.-nin sәbәbi metalın sәthindә ε sәthi yükü әmәlә gәtirәn vә xarici e.h.q. olmadıqda ikiqat elektrik tәbәqәsinin meydana çıxması ilә şәrtlәnәn ionların mövcudluğudur. Eyniadlı yüklü ionların fazalar ayrıcının sәthi boyunca qarşılıqlı itәlәnmәsi birlәşmiş molekulyar qüvvәlәri kompensasiya edir vә bunun nәticәsindә σ sәthi gәrilmәsi yüklәnmәmiş sәth halındakına nәzәrәn kiçik olur. Xaricdәn işarәsi ε-nun işarәsinә әks olan yüklü zәrrәciklәrin daxil edilmәsi onun qiymәtini kiçildir vә σ böyüyür. Birlәşmiş qüvvәlәrin elektrostatik qüvvәlәrlә tam kompensasiyası zamanı σ maks.-a çatır. Yüklәrin sonrakı daxil edilmәsi yeni sәthi yükün yaranması vә artması sәbәbindәn σ-nın azalması ilә nәticәlәnir. Sabit tәrkibli mәhlulda σ-nın elektrodun φ potensialından asılılığının eksperimental әyrisi Lipman tәnliyi ilә tәsvir olunur: ε= – dσ/dφ. Bu tәnlik ε-nun qiymәtini vә ikiqat elektrik tәbәqәsinin tutumunu hesablamağa imkan verir.

    E.h.-ә ionların, xüsusilә dә sәthiaktiv maddәlәrin ionlarının spesifik adsorbsiyasının tәsir göstәrmәsi nәticәsindә onların sәthinin aktivliyini tәyin etmәyә imkan yaranır. E.h.-dәn әrinmiş metallarda (alüminium, qallium, kadmium, sink vә s.) onların adsorbsiya xüsusiyyәtlәrini tәyin
    etmәk üçün istifadә edirlәr. Polyaroqrafiyada maks.-ları tәyin etmәk üçün E.h. nәzәriyyәsi tәtbiq olunur.

    ELEKTROKAPİLYAR HADİSƏLƏR

    ELEKTROKAPİLYAR HADİSӘLӘR – elektrod–elektrolitin tәmas sәrhәdindә sәthi gәrilmәnin elektrodun potensialından asılılığı ilә bağlı fiziki hadisә. E.h.-nin sәbәbi metalın sәthindә ε sәthi yükü әmәlә gәtirәn vә xarici e.h.q. olmadıqda ikiqat elektrik tәbәqәsinin meydana çıxması ilә şәrtlәnәn ionların mövcudluğudur. Eyniadlı yüklü ionların fazalar ayrıcının sәthi boyunca qarşılıqlı itәlәnmәsi birlәşmiş molekulyar qüvvәlәri kompensasiya edir vә bunun nәticәsindә σ sәthi gәrilmәsi yüklәnmәmiş sәth halındakına nәzәrәn kiçik olur. Xaricdәn işarәsi ε-nun işarәsinә әks olan yüklü zәrrәciklәrin daxil edilmәsi onun qiymәtini kiçildir vә σ böyüyür. Birlәşmiş qüvvәlәrin elektrostatik qüvvәlәrlә tam kompensasiyası zamanı σ maks.-a çatır. Yüklәrin sonrakı daxil edilmәsi yeni sәthi yükün yaranması vә artması sәbәbindәn σ-nın azalması ilә nәticәlәnir. Sabit tәrkibli mәhlulda σ-nın elektrodun φ potensialından asılılığının eksperimental әyrisi Lipman tәnliyi ilә tәsvir olunur: ε= – dσ/dφ. Bu tәnlik ε-nun qiymәtini vә ikiqat elektrik tәbәqәsinin tutumunu hesablamağa imkan verir.

    E.h.-ә ionların, xüsusilә dә sәthiaktiv maddәlәrin ionlarının spesifik adsorbsiyasının tәsir göstәrmәsi nәticәsindә onların sәthinin aktivliyini tәyin etmәyә imkan yaranır. E.h.-dәn әrinmiş metallarda (alüminium, qallium, kadmium, sink vә s.) onların adsorbsiya xüsusiyyәtlәrini tәyin
    etmәk üçün istifadә edirlәr. Polyaroqrafiyada maks.-ları tәyin etmәk üçün E.h. nәzәriyyәsi tәtbiq olunur.