içәrisinә elektrod salınmış elektrolitdәn elektrik cәrәyanı keçdikdә baş verәn elektrokimyәvi oksidlәşmә-reduksiya proseslәrinin mәcmusu. Katodda kationlar oksidlәşmә dәrәcәsi daha aşağı olan ionlara vә ya atomlara reduksiya olunur, mәs.: Fe³⁺ + e→Fe²⁺, Cu²⁺ + 2е → Сu (e-elek tron). Katodda neytral molekullar birbaşa çevrilmәlәrdә iştirak edә vә ya katod prosesinin mәhsulları ilә reaksiyaya girә bilәr; bu halda sonunculara aralıq mәhsullar kimi baxılır. Anodda elektrolitin hәcmindәn daxil olan vә ya anod materialına aid ion, yaxud molekulların oksidlәşmәsi baş verir; sonuncu halda anod hәll olur vә ya oksidlәşir. Mәs.: 2Cl–→2е+Cl₂; Cu→Cu²++2e.
E. iki prosesdәn ibarәtdir: elektrik sahәsinin tәsiri ilә reaksiyaya girәn hissәciklәrin elektrodun sәthinә miqrasiyası; yükün hissәcikdәn elektroda vә ya elektroddan hissәciyә keçidi. İonların miqrasiyası onların mütәhәrrikliyi vә köçürülmә әdәdi ilә müәyyәn edilir.
Elektrodda gedәn reaksiyaların sürәti elektrolitin tәrkibi vә qatılığından, elektrodların materialından, potensialından, temp-r vә hidrodinamiki şәraitdәn asılıdır. E.-in sürәti cәrәyan sıxlığı – vahid zamanda elektrodun sәthinin vahid sahәsindәn keçәn elektrik yükünün miqdarı ilә ölçülür. E. zamanı әmәlә gәlәn mәhsulların miqdarı Faradey qanunları ilә tәyin edilir. E. adәtәn elektrolizerlәrdә aparılır. E. üçün elektrolizerlәrin elektrodlarına verilәn minimum gәrginlik parçalanma gәrginliyi adlanır. Elektrolizerdә parçalanma gәrginliyi hәr iki elektrodun termodinamiki potensiallar fәrqindәn elektrolizerdә elektrod polyarlaşmasına vә omik gәrginliyin aşağı düşmәsinә bәrabәr kәmiyyәt qәdәr çoxdur. E. ilә oksidlәşmә vә reduksiya reaksiyaları yüksәk çıxım vә selektivliklә hәyata keçirilir. Buna görә bir çox maddәlәrin sәnaye üsulu ilә alınmasında vә tәmizlәnmәsindә E.-dәn istifadә olunur. Mәs., sulu mәhlulların E.-in dәn Cu, Zn, Mn, Cd, Ni vә digәr metallar alınır vә tәmizlәnir.
Sәnayedә әrintilәrin E.-indәn qәlәvi vә qәlәvi-torpaq metallar, Be, Ti, W, Mo, Zr, U vә b. alınır. E. yolu ilә KF-in KH₂F₃-dә әrintisindәn F₂, sudan H₂ vә O₂, NaCl-un sulu mәhlulundan Cl₂ istehsal olunur (bax Elektrosintez). E.-in digәr mühüm tәtbiq sahәlәrinә qalvanotexnika, elektrosintez, metalların elektro kimyәvi işlәnilmәsi, korroziyadan mühafizә aiddir.
Әd.: Ф и о ш и н М.Я., П а в л о в В.Н. Электролиз в неорганической химии. М., 1976.