Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    ELEKTROMAQNİT SAHƏSİNİN İMPULSU

    ELEKTROMAQNİT SAHӘSİNİN İMPULSU – sahәnin dinamik xarakteristikası: verilәn hәcmdә elektromaqnit sahәsinin malik olduğu hәrәkәt miqdarı. Elektromaqnit sahәsindә yerlәşdirilmiş cisim elektromaqnit dalğalarının udulması vә ya paylanma istiqamәtinin (әksolunma, sәpilmә, sınma) dәyişmәsi sәbәbindәn mexaniki qüvvәlәrin tәsirinә mәruz qalır. Cisim elektromaqnit dalğaları, o cümlәdәn işıq şüalandırarkәn, hәmin cismin impulsu da dәyişir. Elektromaqnit dalğalarının şüalanması, udulması vә ya әksolunması nәticәsindә qapalı maddi sistemin impulsu dәyişmәdiyinә görә (sistemin tam impul- sunun saxlanması qanununa әsasәn), belә çıxır ki, elektromaqnit dalğası da impulsa malikdir. E.s.i.-nun mövcudluğu ilk dәfә işığın tәzyiqinә aid tәcrübәlәrdә müşahidә edilmişdir (P.N. Lebedev, 1899–1901).


    Elektromaqnit sahәsinin kvant nәzәriyyәsindә (kvant elektrodinamikası) enerjinin vә impulsun daşıyıcıları bu sahәnin kvantları – fotonlardır. ν tezlikli foton enerjisinә vә hν/s impulsuna malikdir. Fotonun impulsunun mövcudluğu bir çox hadisәlәrdә, mәs., Kompton effektindә elektromaqnit sahәsi vә zәrrәciklәr arasında impulsların mübadilәsindә özünü göstәrir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    ELEKTROMAQNİT SAHƏSİNİN İMPULSU

    ELEKTROMAQNİT SAHӘSİNİN İMPULSU – sahәnin dinamik xarakteristikası: verilәn hәcmdә elektromaqnit sahәsinin malik olduğu hәrәkәt miqdarı. Elektromaqnit sahәsindә yerlәşdirilmiş cisim elektromaqnit dalğalarının udulması vә ya paylanma istiqamәtinin (әksolunma, sәpilmә, sınma) dәyişmәsi sәbәbindәn mexaniki qüvvәlәrin tәsirinә mәruz qalır. Cisim elektromaqnit dalğaları, o cümlәdәn işıq şüalandırarkәn, hәmin cismin impulsu da dәyişir. Elektromaqnit dalğalarının şüalanması, udulması vә ya әksolunması nәticәsindә qapalı maddi sistemin impulsu dәyişmәdiyinә görә (sistemin tam impul- sunun saxlanması qanununa әsasәn), belә çıxır ki, elektromaqnit dalğası da impulsa malikdir. E.s.i.-nun mövcudluğu ilk dәfә işığın tәzyiqinә aid tәcrübәlәrdә müşahidә edilmişdir (P.N. Lebedev, 1899–1901).


    Elektromaqnit sahәsinin kvant nәzәriyyәsindә (kvant elektrodinamikası) enerjinin vә impulsun daşıyıcıları bu sahәnin kvantları – fotonlardır. ν tezlikli foton enerjisinә vә hν/s impulsuna malikdir. Fotonun impulsunun mövcudluğu bir çox hadisәlәrdә, mәs., Kompton effektindә elektromaqnit sahәsi vә zәrrәciklәr arasında impulsların mübadilәsindә özünü göstәrir.

    ELEKTROMAQNİT SAHƏSİNİN İMPULSU

    ELEKTROMAQNİT SAHӘSİNİN İMPULSU – sahәnin dinamik xarakteristikası: verilәn hәcmdә elektromaqnit sahәsinin malik olduğu hәrәkәt miqdarı. Elektromaqnit sahәsindә yerlәşdirilmiş cisim elektromaqnit dalğalarının udulması vә ya paylanma istiqamәtinin (әksolunma, sәpilmә, sınma) dәyişmәsi sәbәbindәn mexaniki qüvvәlәrin tәsirinә mәruz qalır. Cisim elektromaqnit dalğaları, o cümlәdәn işıq şüalandırarkәn, hәmin cismin impulsu da dәyişir. Elektromaqnit dalğalarının şüalanması, udulması vә ya әksolunması nәticәsindә qapalı maddi sistemin impulsu dәyişmәdiyinә görә (sistemin tam impul- sunun saxlanması qanununa әsasәn), belә çıxır ki, elektromaqnit dalğası da impulsa malikdir. E.s.i.-nun mövcudluğu ilk dәfә işığın tәzyiqinә aid tәcrübәlәrdә müşahidә edilmişdir (P.N. Lebedev, 1899–1901).


    Elektromaqnit sahәsinin kvant nәzәriyyәsindә (kvant elektrodinamikası) enerjinin vә impulsun daşıyıcıları bu sahәnin kvantları – fotonlardır. ν tezlikli foton enerjisinә vә hν/s impulsuna malikdir. Fotonun impulsunun mövcudluğu bir çox hadisәlәrdә, mәs., Kompton effektindә elektromaqnit sahәsi vә zәrrәciklәr arasında impulsların mübadilәsindә özünü göstәrir.