ELEKTRONLARIN VӘ İONLARIN YÜRÜKLÜYÜ – 1) q a z d a  v ә  a ş a ğ ı t  e m p e r a t u r l u plazmada: elektrik sahәsinin tәsiri nәticәsindә elektronların vә ya ionların aldığı istiqamәtlәnmiş orta hәrәkәt sürәtinin (υ) bu sahәnin intensivliyinә (E) olan nisbәti: μ = υ/E. υ-nin E-dәn asılılığı әsasәn Boltsmanın kinetik tәnliyinin hәlli ilә verilir. Lakin bu tәnliyin yalnız hәlli deyil, hәtta onun dәqiq yazılışı da ionların vә elektronların iştirak etdiyi elementar proseslәrin müxtәlifliyi ilә şәrtlәnәn ciddi çәtinliklәrlә bağlıdır. Bu sәbәbdәn sadәlәşdirici fәrziyyәlәr daxil etmәklә, adәtәn E. vә i.y.-nü nәzәri olaraq tәxmini hesablayırlar. İonların vә elektronların hәrәkәtini müәyyәn edәn elementar proseslәr müxtәlif olduğu üçün onların yürüklüyü (uyğun olaraq μ_i vә μe) ayrı-ayrı tәdqiq edilir. Elektronların kütlәsi kiçikdir deyә onlar ağır zәrrәciklәrlә
elastik toqquşma zamanı enerjilәrinin yalnız cüzi hissәsini itirirlәr. Ona görә dә hәtta zәif sahәlәrdә onların orta enerjisi ağır neytral atomların vә molekulların enerjisindәn xeyli çox olur. E. vә i.y.-nü ilk dәfә nәzәri olaraq 1903 ildә fransız fiziki P. Lanjeven tәhlil etmişdir. Sonralar υ-nin E-dәn asılılığının daha ciddi vә mürәkkәb nәzәriyyәsi inkişaf etdirilmişdir.

E. vә i.y. D diffuziya әmsalı ilә Eynş- teyn düsturu vasitәsilә әlaqәlidir:

                               D/μ = kT/e,

burada T – yüklü zәrrәciklәrin mütlәq temp-rudur (fәrz edilir ki, zәrrәciklәr Maksvell paylanmasına tabedir).

2) M ә h l u l l a r d a ionların yürüklüyü U = Fu, burada F – Faradey sabiti (Faradey әdәdi), u – 1 V/sm intensivlikli elektrik sahәsindә ionun sm/san ilә ölçülәn sürәtidir. U kәmiyyәti ionun tәbiәtindәn vә hәmçinin temp-rdan, dielektrik nüfuzluğundan, özlülükdәn vә mәhlulun konsentrasiyasından asılıdır.