ELEMENT-ÜZVİ BİRLӘŞMӘLӘR – tәrkibindә karbon-element kimyәvi rabitәsi saxlayan üzvi birlәşmәlәr. Bir qayda olaraq tәrkibindә, sadә vә ya çoxqat rabitәli C–N, C–O, C–S vә C – Hal. üzvi birlәşmәlәr E.- ü.b.-ә aid edilmir. E.-ü.b.-in reaksiya qabiliyyәti ilk әvvәl karbon-element rabitәsinin xarakterindәn, onun möhkәmliyindәn, polyarlığından vә s. asılıdır. E.-ü.b.-in әsas qrupu metal-üzvi birlәşmәlәrdir. Onlar arasında keçid metalların doymamış üzvi liqandlı p-komplekslәri xüsusi yer tutur. Belә birlәşmәlәrdә metalliqand delokallaşmış kovalent rabitәlәr olur vә onların yaranmasında metalın tam vә ya qismәn tamamlanmış d-orbitalları iştirak edir. Qeyri-keçid metalların әksәr E.- ü.b.-i, hәmçinin keçid metalların bәzi birlәşmәlәri daxil olmaqla digәr elementlәrin E.-ü.b.-indә müxtәlif polyarlıqlı karbon – element s-rabitәsi mövcuddur. E.-ü.b. kimyası üzvi vә qeyri-üzvi kimya qovuşuğunda yaranmışdır vә inkişaf edir. E.-ü.b.-ә tәbiәtdә çox nadir hallarda rast gәlinir; onların әksәriyyәti laboratoriya şәraitindә sintez edilmişdir (bax Alüminium-üzvi birlәşmәlәr, Bor-üzvi birlәşmәlәr, Silisium-üzvi birlәşmәlәr).
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ELEMENT-ÜZVİ BİRLӘŞMӘLӘR – tәrkibindә karbon-element kimyәvi rabitәsi saxlayan üzvi birlәşmәlәr. Bir qayda olaraq tәrkibindә, sadә vә ya çoxqat rabitәli C–N, C–O, C–S vә C – Hal. üzvi birlәşmәlәr E.- ü.b.-ә aid edilmir. E.-ü.b.-in reaksiya qabiliyyәti ilk әvvәl karbon-element rabitәsinin xarakterindәn, onun möhkәmliyindәn, polyarlığından vә s. asılıdır. E.-ü.b.-in әsas qrupu metal-üzvi birlәşmәlәrdir. Onlar arasında keçid metalların doymamış üzvi liqandlı p-komplekslәri xüsusi yer tutur. Belә birlәşmәlәrdә metalliqand delokallaşmış kovalent rabitәlәr olur vә onların yaranmasında metalın tam vә ya qismәn tamamlanmış d-orbitalları iştirak edir. Qeyri-keçid metalların әksәr E.- ü.b.-i, hәmçinin keçid metalların bәzi birlәşmәlәri daxil olmaqla digәr elementlәrin E.-ü.b.-indә müxtәlif polyarlıqlı karbon – element s-rabitәsi mövcuddur. E.-ü.b. kimyası üzvi vә qeyri-üzvi kimya qovuşuğunda yaranmışdır vә inkişaf edir. E.-ü.b.-ә tәbiәtdә çox nadir hallarda rast gәlinir; onların әksәriyyәti laboratoriya şәraitindә sintez edilmişdir (bax Alüminium-üzvi birlәşmәlәr, Bor-üzvi birlәşmәlәr, Silisium-üzvi birlәşmәlәr).
ELEMENT-ÜZVİ BİRLӘŞMӘLӘR – tәrkibindә karbon-element kimyәvi rabitәsi saxlayan üzvi birlәşmәlәr. Bir qayda olaraq tәrkibindә, sadә vә ya çoxqat rabitәli C–N, C–O, C–S vә C – Hal. üzvi birlәşmәlәr E.- ü.b.-ә aid edilmir. E.-ü.b.-in reaksiya qabiliyyәti ilk әvvәl karbon-element rabitәsinin xarakterindәn, onun möhkәmliyindәn, polyarlığından vә s. asılıdır. E.-ü.b.-in әsas qrupu metal-üzvi birlәşmәlәrdir. Onlar arasında keçid metalların doymamış üzvi liqandlı p-komplekslәri xüsusi yer tutur. Belә birlәşmәlәrdә metalliqand delokallaşmış kovalent rabitәlәr olur vә onların yaranmasında metalın tam vә ya qismәn tamamlanmış d-orbitalları iştirak edir. Qeyri-keçid metalların әksәr E.- ü.b.-i, hәmçinin keçid metalların bәzi birlәşmәlәri daxil olmaqla digәr elementlәrin E.-ü.b.-indә müxtәlif polyarlıqlı karbon – element s-rabitәsi mövcuddur. E.-ü.b. kimyası üzvi vә qeyri-üzvi kimya qovuşuğunda yaranmışdır vә inkişaf edir. E.-ü.b.-ә tәbiәtdә çox nadir hallarda rast gәlinir; onların әksәriyyәti laboratoriya şәraitindә sintez edilmişdir (bax Alüminium-üzvi birlәşmәlәr, Bor-üzvi birlәşmәlәr, Silisium-üzvi birlәşmәlәr).
