Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    ELLİPS

    ELLİPS (yun. ἒλλειψις – çatışmazlıq) – düz dairәvi konusu bu konusun tәpәsindәn keçmәyәn vә bütün doğuranları kәsәn müstәvi ilә kәsdikdә alınan en kәsik. E., hәmçinin müstәvinin müәyyәn F1(– c, 0) vә F2(c, 0) (bunlar E.-in fokusları adlanır) nöqtәlәrindәn r1= F1Mr2=F2M mәsafәlәrinin cәmi sabit olan M nöqtәlәrinin çoxluğu (hәndәsi yeri) kimi tәyin olunur (şәkil): r1+r2= 2a. F1F2 parçasının (fokus

    mәsafәsinin) O orta nöqtәsi ellipsin mәrkәzi adlanır. Başlanğıcı E.-in mәrkәzindә olan Oxy düzbucaqlı koordinat sistemindә fokusları Ox oxu üzәrindә olan ellipsin tәnliyi

    kanonik şәklini alır. Burada a=OA=OB vә b=OC=OD E.-in böyük vә kiçik yarım- oxlarıdır; OF1=OF2=c. a=b olduqda F1 F2 fokusları üst-üstә düşür vә verilmiş tәnlik, E.-in xüsusi halı kimi baxılan çevrәni tәyin edir. E. ikitәrtibli mәrkәzi xәtdir. E. OxOy oxlarına (böyük vә kiçik oxlar) vә mәrkәzә nәzәrәn simmetrik olan qapalı xәtdir. E.-in forması ellipsin ekssentrisitetinin qiymәti ilә müәyyәn olunur: e=c/a nisbәtinә onun ekssentrisiteti deyilir (çevrә üçün e = 0). E.-in kiçik oxuna paralel olan vә onun mәrkәzindәn d=± a/e mәsafәdә olan D1D1′ vә D2D2 düz xәtlәri E.-in direktrislәri adlanır. Ellipsin ixtiyari nöqtәsindәn fokusa qәdәr olan mәsafәnin hәmin nöqtәdәn uyğun direktrisә qәdәr olan mәsafәyә nisbәti sabit kәmiyyәt olub, ekssentrisitetә bәrabәrdir:

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    ELLİPS

    ELLİPS (yun. ἒλλειψις – çatışmazlıq) – düz dairәvi konusu bu konusun tәpәsindәn keçmәyәn vә bütün doğuranları kәsәn müstәvi ilә kәsdikdә alınan en kәsik. E., hәmçinin müstәvinin müәyyәn F1(– c, 0) vә F2(c, 0) (bunlar E.-in fokusları adlanır) nöqtәlәrindәn r1= F1Mr2=F2M mәsafәlәrinin cәmi sabit olan M nöqtәlәrinin çoxluğu (hәndәsi yeri) kimi tәyin olunur (şәkil): r1+r2= 2a. F1F2 parçasının (fokus

    mәsafәsinin) O orta nöqtәsi ellipsin mәrkәzi adlanır. Başlanğıcı E.-in mәrkәzindә olan Oxy düzbucaqlı koordinat sistemindә fokusları Ox oxu üzәrindә olan ellipsin tәnliyi

    kanonik şәklini alır. Burada a=OA=OB vә b=OC=OD E.-in böyük vә kiçik yarım- oxlarıdır; OF1=OF2=c. a=b olduqda F1 F2 fokusları üst-üstә düşür vә verilmiş tәnlik, E.-in xüsusi halı kimi baxılan çevrәni tәyin edir. E. ikitәrtibli mәrkәzi xәtdir. E. OxOy oxlarına (böyük vә kiçik oxlar) vә mәrkәzә nәzәrәn simmetrik olan qapalı xәtdir. E.-in forması ellipsin ekssentrisitetinin qiymәti ilә müәyyәn olunur: e=c/a nisbәtinә onun ekssentrisiteti deyilir (çevrә üçün e = 0). E.-in kiçik oxuna paralel olan vә onun mәrkәzindәn d=± a/e mәsafәdә olan D1D1′ vә D2D2 düz xәtlәri E.-in direktrislәri adlanır. Ellipsin ixtiyari nöqtәsindәn fokusa qәdәr olan mәsafәnin hәmin nöqtәdәn uyğun direktrisә qәdәr olan mәsafәyә nisbәti sabit kәmiyyәt olub, ekssentrisitetә bәrabәrdir:

    ELLİPS

    ELLİPS (yun. ἒλλειψις – çatışmazlıq) – düz dairәvi konusu bu konusun tәpәsindәn keçmәyәn vә bütün doğuranları kәsәn müstәvi ilә kәsdikdә alınan en kәsik. E., hәmçinin müstәvinin müәyyәn F1(– c, 0) vә F2(c, 0) (bunlar E.-in fokusları adlanır) nöqtәlәrindәn r1= F1Mr2=F2M mәsafәlәrinin cәmi sabit olan M nöqtәlәrinin çoxluğu (hәndәsi yeri) kimi tәyin olunur (şәkil): r1+r2= 2a. F1F2 parçasının (fokus

    mәsafәsinin) O orta nöqtәsi ellipsin mәrkәzi adlanır. Başlanğıcı E.-in mәrkәzindә olan Oxy düzbucaqlı koordinat sistemindә fokusları Ox oxu üzәrindә olan ellipsin tәnliyi

    kanonik şәklini alır. Burada a=OA=OB vә b=OC=OD E.-in böyük vә kiçik yarım- oxlarıdır; OF1=OF2=c. a=b olduqda F1 F2 fokusları üst-üstә düşür vә verilmiş tәnlik, E.-in xüsusi halı kimi baxılan çevrәni tәyin edir. E. ikitәrtibli mәrkәzi xәtdir. E. OxOy oxlarına (böyük vә kiçik oxlar) vә mәrkәzә nәzәrәn simmetrik olan qapalı xәtdir. E.-in forması ellipsin ekssentrisitetinin qiymәti ilә müәyyәn olunur: e=c/a nisbәtinә onun ekssentrisiteti deyilir (çevrә üçün e = 0). E.-in kiçik oxuna paralel olan vә onun mәrkәzindәn d=± a/e mәsafәdә olan D1D1′ vә D2D2 düz xәtlәri E.-in direktrislәri adlanır. Ellipsin ixtiyari nöqtәsindәn fokusa qәdәr olan mәsafәnin hәmin nöqtәdәn uyğun direktrisә qәdәr olan mәsafәyә nisbәti sabit kәmiyyәt olub, ekssentrisitetә bәrabәrdir: