Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VII CİLD (DƏRMAN - CƏLİLOV)
    ELLİPTİK FUNKSİYALAR

    elliptik inteqralların çevrilmәsi ilә әlaqәli funksiyalar. E.f. riyaziyyatın vә mexanikanın bir çox sahәlәrindә nәzәri araşdırmalarda vә әdәdi hesablamalarda tәtbiq edilir.
    u = sin x triqonometrik funksiyasının


    inteqralına nәzәrәn tәrs funksiya olmasına oxşar olaraq birinci növ normal 


    elliptik inteqralı (z = sin φ, k – elliptik inteqralın moduludur) φ = am zz-in a m p l i t u d u n u (bu funksiya E.f. deyil) vә ω=sn z= sin(am z) – a m p l i t u d u n s i n u s u funksiyalarını әmәlә gәtirir. cn z – a m p l i t u d u n k o s i n u s u vә dn z – amplitudun deltası


    düsturları ilә tәyin olunur. 
    sn z, cn z, dn z funksiyalarını Y a k o b i E.f.-ı adlandırırlar, onlar
    sn2z+cn2z = k2sn2z+dn2z=1
    münasibәti ilә әlaqәlidir. Şәkildә hәqiqi vә 0 < k < 1 üçün Yakobi E.f.-ının qrafiklәrinin forması tәsvir edilib.

     isә 1-ci növ tam normal elliptik tәnlikdir vә 4K – sn z E.f.-nın әsas dövrüdür. Birdövrlü sinx funksiyasından fәrqli olaraq sn z – ikidövrlüdür. Onun ikinci әsas dövrü 2iK′ә bәrabәrdir, burada


    vә  – ә l a v ә m o d u l d u r .
    Yakobi E.f.-nın dövrlәri, sıfırları vә polyusları cәdvәldә verilmişdir, burada mn istәnilәn tam әdәdlәrdir.
    ℘(x) Veyerştrass E.f.-ı

    birinci növ normal elliptik Veyerştrass inteqralının tәrsi kimi müәyyәn oluna bilәr, burada g2 vә g3 – ℘(x)-in i n v a r i a n t l a r ı adlanır. Bununla bәrabәr, fәrz edilir ki, 4t3–g2t– g3 çoxhәdlisinin e1,e2 vә e3 sıfırları öz aralarında müxtәlifdir (әks halda (*) inteqralı elementar funksiyalarla ifadә olunardı).
    ℘(x) Veyerştrass E.f.-ı Yakobi E.f.-ı ilә aşağıdakı münasibәtlәrlә әlaqәlidir:


    Nisbәtlәri xәyali әdәd olan ω1 vә ω2 dövrlü istәnilәn ikidövrlü meromorf funksiya [yәni m, n=0, ±1, ±2,… olduqda f(z+mω1+ nω2) = f(z) vә Im(ω12)≠0] E.f.-dır.
    E.f.-ın, hәmçinin әdәdi hesablamaların qurulması üçün siqma-funksiyalar vә tetafunksiyalar tәtbiq olunur.
    E.f. nәzәriyyәsinin әsas banilәri N.Abel (1822) vә K. Yakobidir (1829). Sonuncunun geniş şәkildә ifadә etdiyi E.f. nәzәriyyәsi onun adını daşıyır. 1847 ildә J. Liuvil ikidövrlü meramorf funksiyalar kimi baxılan ümumi E.f. nәzәriyyәsinin әsaslarının xülasәsini çap etdirmişdir. E.f.-ın ℘-funksiya, hәmçinin ξ-, σ-funksiya ilә ifadәsi K. Veyerştrass tәrәfindәn 19 әsrin 40-cı illәrindә verilmişdir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
DƏRMAN – CƏLİLOV
    ELLİPTİK FUNKSİYALAR

    elliptik inteqralların çevrilmәsi ilә әlaqәli funksiyalar. E.f. riyaziyyatın vә mexanikanın bir çox sahәlәrindә nәzәri araşdırmalarda vә әdәdi hesablamalarda tәtbiq edilir.
    u = sin x triqonometrik funksiyasının


    inteqralına nәzәrәn tәrs funksiya olmasına oxşar olaraq birinci növ normal 


    elliptik inteqralı (z = sin φ, k – elliptik inteqralın moduludur) φ = am zz-in a m p l i t u d u n u (bu funksiya E.f. deyil) vә ω=sn z= sin(am z) – a m p l i t u d u n s i n u s u funksiyalarını әmәlә gәtirir. cn z – a m p l i t u d u n k o s i n u s u vә dn z – amplitudun deltası


    düsturları ilә tәyin olunur. 
    sn z, cn z, dn z funksiyalarını Y a k o b i E.f.-ı adlandırırlar, onlar
    sn2z+cn2z = k2sn2z+dn2z=1
    münasibәti ilә әlaqәlidir. Şәkildә hәqiqi vә 0 < k < 1 üçün Yakobi E.f.-ının qrafiklәrinin forması tәsvir edilib.

     isә 1-ci növ tam normal elliptik tәnlikdir vә 4K – sn z E.f.-nın әsas dövrüdür. Birdövrlü sinx funksiyasından fәrqli olaraq sn z – ikidövrlüdür. Onun ikinci әsas dövrü 2iK′ә bәrabәrdir, burada


    vә  – ә l a v ә m o d u l d u r .
    Yakobi E.f.-nın dövrlәri, sıfırları vә polyusları cәdvәldә verilmişdir, burada mn istәnilәn tam әdәdlәrdir.
    ℘(x) Veyerştrass E.f.-ı

    birinci növ normal elliptik Veyerştrass inteqralının tәrsi kimi müәyyәn oluna bilәr, burada g2 vә g3 – ℘(x)-in i n v a r i a n t l a r ı adlanır. Bununla bәrabәr, fәrz edilir ki, 4t3–g2t– g3 çoxhәdlisinin e1,e2 vә e3 sıfırları öz aralarında müxtәlifdir (әks halda (*) inteqralı elementar funksiyalarla ifadә olunardı).
    ℘(x) Veyerştrass E.f.-ı Yakobi E.f.-ı ilә aşağıdakı münasibәtlәrlә әlaqәlidir:


    Nisbәtlәri xәyali әdәd olan ω1 vә ω2 dövrlü istәnilәn ikidövrlü meromorf funksiya [yәni m, n=0, ±1, ±2,… olduqda f(z+mω1+ nω2) = f(z) vә Im(ω12)≠0] E.f.-dır.
    E.f.-ın, hәmçinin әdәdi hesablamaların qurulması üçün siqma-funksiyalar vә tetafunksiyalar tәtbiq olunur.
    E.f. nәzәriyyәsinin әsas banilәri N.Abel (1822) vә K. Yakobidir (1829). Sonuncunun geniş şәkildә ifadә etdiyi E.f. nәzәriyyәsi onun adını daşıyır. 1847 ildә J. Liuvil ikidövrlü meramorf funksiyalar kimi baxılan ümumi E.f. nәzәriyyәsinin әsaslarının xülasәsini çap etdirmişdir. E.f.-ın ℘-funksiya, hәmçinin ξ-, σ-funksiya ilә ifadәsi K. Veyerştrass tәrәfindәn 19 әsrin 40-cı illәrindә verilmişdir.

    ELLİPTİK FUNKSİYALAR

    elliptik inteqralların çevrilmәsi ilә әlaqәli funksiyalar. E.f. riyaziyyatın vә mexanikanın bir çox sahәlәrindә nәzәri araşdırmalarda vә әdәdi hesablamalarda tәtbiq edilir.
    u = sin x triqonometrik funksiyasının


    inteqralına nәzәrәn tәrs funksiya olmasına oxşar olaraq birinci növ normal 


    elliptik inteqralı (z = sin φ, k – elliptik inteqralın moduludur) φ = am zz-in a m p l i t u d u n u (bu funksiya E.f. deyil) vә ω=sn z= sin(am z) – a m p l i t u d u n s i n u s u funksiyalarını әmәlә gәtirir. cn z – a m p l i t u d u n k o s i n u s u vә dn z – amplitudun deltası


    düsturları ilә tәyin olunur. 
    sn z, cn z, dn z funksiyalarını Y a k o b i E.f.-ı adlandırırlar, onlar
    sn2z+cn2z = k2sn2z+dn2z=1
    münasibәti ilә әlaqәlidir. Şәkildә hәqiqi vә 0 < k < 1 üçün Yakobi E.f.-ının qrafiklәrinin forması tәsvir edilib.

     isә 1-ci növ tam normal elliptik tәnlikdir vә 4K – sn z E.f.-nın әsas dövrüdür. Birdövrlü sinx funksiyasından fәrqli olaraq sn z – ikidövrlüdür. Onun ikinci әsas dövrü 2iK′ә bәrabәrdir, burada


    vә  – ә l a v ә m o d u l d u r .
    Yakobi E.f.-nın dövrlәri, sıfırları vә polyusları cәdvәldә verilmişdir, burada mn istәnilәn tam әdәdlәrdir.
    ℘(x) Veyerştrass E.f.-ı

    birinci növ normal elliptik Veyerştrass inteqralının tәrsi kimi müәyyәn oluna bilәr, burada g2 vә g3 – ℘(x)-in i n v a r i a n t l a r ı adlanır. Bununla bәrabәr, fәrz edilir ki, 4t3–g2t– g3 çoxhәdlisinin e1,e2 vә e3 sıfırları öz aralarında müxtәlifdir (әks halda (*) inteqralı elementar funksiyalarla ifadә olunardı).
    ℘(x) Veyerştrass E.f.-ı Yakobi E.f.-ı ilә aşağıdakı münasibәtlәrlә әlaqәlidir:


    Nisbәtlәri xәyali әdәd olan ω1 vә ω2 dövrlü istәnilәn ikidövrlü meromorf funksiya [yәni m, n=0, ±1, ±2,… olduqda f(z+mω1+ nω2) = f(z) vә Im(ω12)≠0] E.f.-dır.
    E.f.-ın, hәmçinin әdәdi hesablamaların qurulması üçün siqma-funksiyalar vә tetafunksiyalar tәtbiq olunur.
    E.f. nәzәriyyәsinin әsas banilәri N.Abel (1822) vә K. Yakobidir (1829). Sonuncunun geniş şәkildә ifadә etdiyi E.f. nәzәriyyәsi onun adını daşıyır. 1847 ildә J. Liuvil ikidövrlü meramorf funksiyalar kimi baxılan ümumi E.f. nәzәriyyәsinin әsaslarının xülasәsini çap etdirmişdir. E.f.-ın ℘-funksiya, hәmçinin ξ-, σ-funksiya ilә ifadәsi K. Veyerştrass tәrәfindәn 19 әsrin 40-cı illәrindә verilmişdir.