EMULQATORLAR – emulsiyalara davamlılıq verәn maddәlәr, yәni onların stabilizatorları. E. iki qrupa ayrılır. Әn mühüm vә sәciyyәvi olan b i r i n c i q r u p a sәthi-aktiv maddәlәr (SAM) aiddir, bunlar emulsiyanın hәr iki fazasında (vә ya onlardan birindә) hәll olan, ayırıcı sәrhәddә güclü adsorbsiya olunan vә bunun nәticәsindә fazalararası sәthi gәrilmәni azaldan maddәlәrdir.
SAM-ın uzunzәncirli homoloqları olan yağ vә sintetik sabunlar nisbәtәn kiçik qatılıqlarda emulsiyanı davamlı (uzun müddәt әrzindә) stabillәşdirәn effektli E.-dır; onların strukturlaşmış adsorbsiya tәbәqәlәri mexaniki möhkәmliyә vә yüksәk özlülüyә malikdir.
E.-ın bu vә ya digәr fazada hәllolması әmәlәgәlәn emulsiyanın tipindәn asılıdır; mәs., E.-ın әn çox hәll olduğu faza dispers mühitdir. Buna uyğun qaydada “yağ suda” tipli davamlı emulsiya almaq üçün yaxşı hәllolan hidrofil E. lazımdır. Bu birvalentli metallar vә yağ turşuları әsasında sabunlar, sintetik SAM birvalentli metalların alkilsulfonatları, alkilarilsulfonatları vә alkilsulfatları) vә qeyri-ionogen birlәşmәlәrdir. Bu sıraya hәmçinin sәthi fәallığı xeyli az, lakin emulsiya damcılarında xüsusilә möhkәm adsorbsiya tәbәqәsi әmәlә gәtirәn böyük molekul kütlәvi hidrofil kolloidlәr – zülallar (kazein, albumin, jelatin), karbohidratlar (dekstrin), saponinlәr, tannidlәr, öd turşularının duzları vә s. daxildir. “Su yağda” tipli emulsiyaları oleofil (hidrofob) E. әmәlә gәtirir. Belә E.-a susuz (karbohidrogen) mühitdә hәllolan çoxvalentli metalların (Ca, Mg, Al vә s.) yağ vә ya naften turşuları ilә duzları, lipoidlәr (lesitin), lanolin, qatran vә mumlar aiddir.
İ k i n c i q r u p E. bәrk yüksәkdispersli mineral tozlardır; mәs., sulu suspenziyalarda onların hissәciklәrinin sәthinin müxtәlif sahәlәri emulsiyanın hәr iki fazası ilә seçmә qaydada islanaraq fazalararası ayırıcı sәthә yapışır vә dispers fazanın damcılarının sәthindә tәbәqә әmәlә gәtirir. Bununla yanaşı, hidrofil tozların hissәciklәri (gillәr, kaolinlәr, bentonitlәr, oksid, karbonat vә sulfatlar “yağ suda” tipli emulsiyaları stabillәşdirir. Әksinә, hidrofob tozlar – qurum, ağır metalların sulfidlәri (PbS, MoS2 vә s.), karboidlәr (bitum vә xam neftin karbonla zәngin bәrk tәrkib hissәsi) vә s. “su yağda” tipli әks emulsiyaların E.-ıdır.
