ENAMİNLӘR, v i n i l a m i n l ә r – doymamış aminlәr; ümumi formulu

                                       R¹(R²)C =C(R³) –N(R⁴)R⁵

(R¹ – R⁵ – hidrogen atomları vә ya karbohidrogen radikalları). E. birli (R⁴ vә R⁵ – H atomları), ikili (R⁴ vә ya R⁵ – H atomları) vә üçlü (R⁴ vә R⁵ – karbohidrogen radikalları) ola bilәr. Yağabәnzәr vә ya bәrk maddәlәrdir. Üzvi hәlledicilәrin çoxunda hәll olur, suda hәll olmur. E. müvafiq doymuş aminlәrә nisbtәn daha güclü әsaslardır; alkil qrupları α-vәziyyәtdә olduqda әsaslılıq yüksәlir, β-vәziyyәtdә isә azalır. Birli vә ikili E. qeyri-stabildir, asanlıqla müvafiq iminlәrә yenidәn qruplaşır, mәs.,

                                    CR₂= CRNH₂ ⇄CHR₂CR = NH.

Üçlü E. üzvi sintez üçün mühüm olan bir sıra reaksiyalara daxil olur. E.-in elektrofil reagentlәrlә RX qarşılıqlı tәsiri (protonlaşma, alkillәşmә vә s.) hәm N atomu, hәm dә β-karbon atomu üzrә baş verә bilәr; mәs., dimetilvinilamininin

alkillәşmәsindәn

alınır.

E. vә onlardan әmәlәgәlәn ammonium duzları asan hidroliz olunur vә karbonil birlәşmәlәrin sintezindә istifadә edilir. E. β-karbon atomu üzrә α, β-doymamış birlәşmәlәrә (akril, metakril vә kroton tur- şularının efirlәri vә nitrillәri, vinilketonları, akrolein vә s.) alkillәşir. E. hәmçinin nukleofil reagentlәrlә reaksiyaya girir; mәs., birli vә ikili aminlәrlә yenidәn aminlәşmә mәhsulları әmәlә gәtirir.

E. karbonil birlәşmәlәrin ikili aminlәrlә (әsasәn pirrolidin, piperidin, morfolinlә) kondenslәşmәsindәn alınır. Heterotsiklik vә karbonilәvәzli birlәşmәlәrin sintezindә istifadә edilir.

Әd.: Успехи органической химии. т. 4, М.,1966.