ƏN BÖYÜK ORTAQ BÖLƏN – bir neçә tam әdәdin hәr birinin qalıqsız bölündüyü әdәdlәrdәn әn böyüyü. Ə.b.o.b.-i tapmaq üçün verilәn әdәdlәr sadә vuruqlarına ayrılır, üstlәri әn kiçik olan ortaq vuruqların hasili götürülür. Mәs., 60=22∙3∙5 vә 72=23∙32 olduğundan, 60 vә 72 әdәdlәrinin Ə.b.o.b.-i 22∙3 =12 olar. İki әdәdin Ə.b.o.b.-inin tapılmasının ümumi qaydası hәlә e.ә. 3-cü әsrdә Evklid tәrәfindәn göstәrilәn ardıcıl bölmә üsuludur (Evklid alqoritmi): bu üsula әsasәn iki әdәdin Ə.b.o.b.-ini tapmaq üçün böyük әdәd kiçik әdәdә bölünür. Sonra kiçik әdәd 1-ci bölmәdәn alınan qalığa, birinci bölmәdәn alınan qalıq ikinci bölmәdәn alınan qalığa vә s. bölünür. Qalıq sıfır alınana qәdәr bölmә davam etdirilir. Alınan sonuncu sıfırdan fәrqli qalıq verilmiş әdәdlәrin Ə.b.o.b.-i sayılır. Kәsrlәrin ixtisarında istifadә olunan Ə.b.o.b. surәt vә mәxrәcin hәr ikisinin bölündüyü әn böyük әdәddir. Əgәr iki әdәdin Ə.b.o.b.-i vahidә bәrabәrdirsә, onda bu әdәdlәr qarşılıqlı sadә әdәdlәr adlanır. İki a vә b әdәdlәrinin d Ə.b.o.b.-i ilә onların әn kiçik ortaq m bölünәni dm =ab ifadәsi ilә әlaqәlidir. Ə.b.o.b. anlayışı tәkcә әdәdlәrә tәtbiq edilmir, mәs., iki vә daha çox çoxhәdlinin Ə.b.o.b.-i verilmiş çoxhәdlilәrdәn hәr birinin bölündüyü әn yüksәk dәrәcәli çoxhәdlidir; onun tapılmasının ümumi qaydası Evklid alqoritmidir.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ƏN BÖYÜK ORTAQ BÖLƏN – bir neçә tam әdәdin hәr birinin qalıqsız bölündüyü әdәdlәrdәn әn böyüyü. Ə.b.o.b.-i tapmaq üçün verilәn әdәdlәr sadә vuruqlarına ayrılır, üstlәri әn kiçik olan ortaq vuruqların hasili götürülür. Mәs., 60=22∙3∙5 vә 72=23∙32 olduğundan, 60 vә 72 әdәdlәrinin Ə.b.o.b.-i 22∙3 =12 olar. İki әdәdin Ə.b.o.b.-inin tapılmasının ümumi qaydası hәlә e.ә. 3-cü әsrdә Evklid tәrәfindәn göstәrilәn ardıcıl bölmә üsuludur (Evklid alqoritmi): bu üsula әsasәn iki әdәdin Ə.b.o.b.-ini tapmaq üçün böyük әdәd kiçik әdәdә bölünür. Sonra kiçik әdәd 1-ci bölmәdәn alınan qalığa, birinci bölmәdәn alınan qalıq ikinci bölmәdәn alınan qalığa vә s. bölünür. Qalıq sıfır alınana qәdәr bölmә davam etdirilir. Alınan sonuncu sıfırdan fәrqli qalıq verilmiş әdәdlәrin Ə.b.o.b.-i sayılır. Kәsrlәrin ixtisarında istifadә olunan Ə.b.o.b. surәt vә mәxrәcin hәr ikisinin bölündüyü әn böyük әdәddir. Əgәr iki әdәdin Ə.b.o.b.-i vahidә bәrabәrdirsә, onda bu әdәdlәr qarşılıqlı sadә әdәdlәr adlanır. İki a vә b әdәdlәrinin d Ə.b.o.b.-i ilә onların әn kiçik ortaq m bölünәni dm =ab ifadәsi ilә әlaqәlidir. Ə.b.o.b. anlayışı tәkcә әdәdlәrә tәtbiq edilmir, mәs., iki vә daha çox çoxhәdlinin Ə.b.o.b.-i verilmiş çoxhәdlilәrdәn hәr birinin bölündüyü әn yüksәk dәrәcәli çoxhәdlidir; onun tapılmasının ümumi qaydası Evklid alqoritmidir.
ƏN BÖYÜK ORTAQ BÖLƏN – bir neçә tam әdәdin hәr birinin qalıqsız bölündüyü әdәdlәrdәn әn böyüyü. Ə.b.o.b.-i tapmaq üçün verilәn әdәdlәr sadә vuruqlarına ayrılır, üstlәri әn kiçik olan ortaq vuruqların hasili götürülür. Mәs., 60=22∙3∙5 vә 72=23∙32 olduğundan, 60 vә 72 әdәdlәrinin Ə.b.o.b.-i 22∙3 =12 olar. İki әdәdin Ə.b.o.b.-inin tapılmasının ümumi qaydası hәlә e.ә. 3-cü әsrdә Evklid tәrәfindәn göstәrilәn ardıcıl bölmә üsuludur (Evklid alqoritmi): bu üsula әsasәn iki әdәdin Ə.b.o.b.-ini tapmaq üçün böyük әdәd kiçik әdәdә bölünür. Sonra kiçik әdәd 1-ci bölmәdәn alınan qalığa, birinci bölmәdәn alınan qalıq ikinci bölmәdәn alınan qalığa vә s. bölünür. Qalıq sıfır alınana qәdәr bölmә davam etdirilir. Alınan sonuncu sıfırdan fәrqli qalıq verilmiş әdәdlәrin Ə.b.o.b.-i sayılır. Kәsrlәrin ixtisarında istifadә olunan Ə.b.o.b. surәt vә mәxrәcin hәr ikisinin bölündüyü әn böyük әdәddir. Əgәr iki әdәdin Ə.b.o.b.-i vahidә bәrabәrdirsә, onda bu әdәdlәr qarşılıqlı sadә әdәdlәr adlanır. İki a vә b әdәdlәrinin d Ə.b.o.b.-i ilә onların әn kiçik ortaq m bölünәni dm =ab ifadәsi ilә әlaqәlidir. Ə.b.o.b. anlayışı tәkcә әdәdlәrә tәtbiq edilmir, mәs., iki vә daha çox çoxhәdlinin Ə.b.o.b.-i verilmiş çoxhәdlilәrdәn hәr birinin bölündüyü әn yüksәk dәrәcәli çoxhәdlidir; onun tapılmasının ümumi qaydası Evklid alqoritmidir.
