Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VIII CİLD (ENOLLAR - FEDDİN Konstantin Aleksandroviç)
    ƏRAZİ SULARI, әrazi dәnizi

    ƏRAZİ SULARI, әrazi  dәnizi – dövlәtin sahilinә, yaxud daxili sularına bitişik olan, dövlәt әrazisinin tәrkib hissәsini tәşkil edәn dәniz zolağı. Ə.s., onların üst sәthi vә dibi, üzәrindәki hava sahәsi sahilboyu dövlәtin  suverenitetindәdir.  Ə.s.-nın  rejimi Dәniz hüququ üzrә 1982 il BMT Konvensiyası (16.11.1994 ildә qüvvәyә minmişdir), hәmçinin ayrı-ayrı dövlәtlәrin daxili qanunvericiliyi ilә tәnzimlәnir. Ə.s. daxili suların sәrhәdlәrindәn, bazis xәtlәri adlanan  xәtdәn  başlanır.  Beynәlxalq  hüquq Ə.s.-nın eninin 12 dәniz milindәn artıq olmasına yol vermir, lakin bәzi dövlәtlәr (mәs., Braziliya, Peru, Uruqvay, Ekvador vә s.) birtәrәfli qaydada daha geniş Ə.s. müәyyәn etmişlәr. Bütün dövlәtlәrin ticәrәt gәmilәri Konvensiyaya riayәt etmәklә (keçid sahilyanı dövlәtin tәhlükәsizliyinә xәlәl gәtirmәmәlidir, sualtı qayıqlar yalnız suüstü vәziyyәtdә keçә bilәrlәr vә s.) Ə.s.-ndan dinc ötüb-keçmәk hüququna malikdir. Bir sıra dövlәtlәrin (o cümlәdәn Azәrb. Resp.) daxili qanunvericiliyinә әsasәn, xarici hәrbi gәmilәr yalnız әvvәlcәdәn müvafiq razılıq aldıqdan sonra onların Ə.s.-ndan keçә, yaxud daxili sularına daxil ola bilәrlәr. Əksәr dövlәtlәrin Ə.s.-nda xarici gәmilәrin dәniz ovçuluğu, hidroqrafik işlәr vә tәdqiqatlar aparılması (xüsusi saziş olmadan) qadağan edilmişdir (bax hәmçinin Dәniz hüququ).

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ENOLLAR – FEDDİN Konstantin Aleksandroviç
    ƏRAZİ SULARI, әrazi dәnizi

    ƏRAZİ SULARI, әrazi  dәnizi – dövlәtin sahilinә, yaxud daxili sularına bitişik olan, dövlәt әrazisinin tәrkib hissәsini tәşkil edәn dәniz zolağı. Ə.s., onların üst sәthi vә dibi, üzәrindәki hava sahәsi sahilboyu dövlәtin  suverenitetindәdir.  Ə.s.-nın  rejimi Dәniz hüququ üzrә 1982 il BMT Konvensiyası (16.11.1994 ildә qüvvәyә minmişdir), hәmçinin ayrı-ayrı dövlәtlәrin daxili qanunvericiliyi ilә tәnzimlәnir. Ə.s. daxili suların sәrhәdlәrindәn, bazis xәtlәri adlanan  xәtdәn  başlanır.  Beynәlxalq  hüquq Ə.s.-nın eninin 12 dәniz milindәn artıq olmasına yol vermir, lakin bәzi dövlәtlәr (mәs., Braziliya, Peru, Uruqvay, Ekvador vә s.) birtәrәfli qaydada daha geniş Ə.s. müәyyәn etmişlәr. Bütün dövlәtlәrin ticәrәt gәmilәri Konvensiyaya riayәt etmәklә (keçid sahilyanı dövlәtin tәhlükәsizliyinә xәlәl gәtirmәmәlidir, sualtı qayıqlar yalnız suüstü vәziyyәtdә keçә bilәrlәr vә s.) Ə.s.-ndan dinc ötüb-keçmәk hüququna malikdir. Bir sıra dövlәtlәrin (o cümlәdәn Azәrb. Resp.) daxili qanunvericiliyinә әsasәn, xarici hәrbi gәmilәr yalnız әvvәlcәdәn müvafiq razılıq aldıqdan sonra onların Ə.s.-ndan keçә, yaxud daxili sularına daxil ola bilәrlәr. Əksәr dövlәtlәrin Ə.s.-nda xarici gәmilәrin dәniz ovçuluğu, hidroqrafik işlәr vә tәdqiqatlar aparılması (xüsusi saziş olmadan) qadağan edilmişdir (bax hәmçinin Dәniz hüququ).

    ƏRAZİ SULARI, әrazi dәnizi

    ƏRAZİ SULARI, әrazi  dәnizi – dövlәtin sahilinә, yaxud daxili sularına bitişik olan, dövlәt әrazisinin tәrkib hissәsini tәşkil edәn dәniz zolağı. Ə.s., onların üst sәthi vә dibi, üzәrindәki hava sahәsi sahilboyu dövlәtin  suverenitetindәdir.  Ə.s.-nın  rejimi Dәniz hüququ üzrә 1982 il BMT Konvensiyası (16.11.1994 ildә qüvvәyә minmişdir), hәmçinin ayrı-ayrı dövlәtlәrin daxili qanunvericiliyi ilә tәnzimlәnir. Ə.s. daxili suların sәrhәdlәrindәn, bazis xәtlәri adlanan  xәtdәn  başlanır.  Beynәlxalq  hüquq Ə.s.-nın eninin 12 dәniz milindәn artıq olmasına yol vermir, lakin bәzi dövlәtlәr (mәs., Braziliya, Peru, Uruqvay, Ekvador vә s.) birtәrәfli qaydada daha geniş Ə.s. müәyyәn etmişlәr. Bütün dövlәtlәrin ticәrәt gәmilәri Konvensiyaya riayәt etmәklә (keçid sahilyanı dövlәtin tәhlükәsizliyinә xәlәl gәtirmәmәlidir, sualtı qayıqlar yalnız suüstü vәziyyәtdә keçә bilәrlәr vә s.) Ə.s.-ndan dinc ötüb-keçmәk hüququna malikdir. Bir sıra dövlәtlәrin (o cümlәdәn Azәrb. Resp.) daxili qanunvericiliyinә әsasәn, xarici hәrbi gәmilәr yalnız әvvәlcәdәn müvafiq razılıq aldıqdan sonra onların Ə.s.-ndan keçә, yaxud daxili sularına daxil ola bilәrlәr. Əksәr dövlәtlәrin Ə.s.-nda xarici gәmilәrin dәniz ovçuluğu, hidroqrafik işlәr vә tәdqiqatlar aparılması (xüsusi saziş olmadan) qadağan edilmişdir (bax hәmçinin Dәniz hüququ).