ƏRƏBİZMLƏR – hәr hansı bir dilә әrәb dilindәn keçәn sözlәr. Azәrb., fars, türk, urdu vә ispan dillәrindә çoxlu Ə.-lәr vardır. Bunun sәbәbi әvvәllәr әrәblәrin fәthlәri, sonralar orta әsrlәrdә isә әrәb dilindә yaranmış elm vә mәdәniyyәtin tәsiridir. İspan dili vasitәsilә әrәb sözlәri Qәrbi Avropa dillәrinә dә keçmişdir. Rus dilinә Ə.-lәr bir tәrәfdәn Qәrb dillәri vasitәsilә, digәr tәrәfdәn dә Rusiyanın müsәlman xalqlarla qarşılıqlı әlaqәsi nәticәsindә gәlmişdir. Almanax, alkoqol, analin, admiral, qudron, sultan, şәrbәt kimi sözlәr bir sıra dillәrә keçmiş Ə.-lәrdir. Ərәb dilinin Azәrb. dilinә tәsiri 7 әsrdәn başlamışdır. Bu tәsir nәticәsindә әrәb dilindәn Azәrb. dilinә bir çox sözlәr keçmişdir. Bunlar, әsasәn, din vә müxtәlif elmlәrlә әlaqәdar olan sözlәrdir (Allah, din, islam, möcüzә, Mikayıl, Rәhim, cahil, aciz, aşiq, әmәl, mәktәb, feil, daxil, zahir vә s.). Ə.-lәr özünәmәxsus fonetik xüsusiyyәtlәrinә görә fәrqlәnirlәr. Bir qayda olaraq, bu sözlәr ahәng qanununa tabe edilmir (qane, әrazi, övlad, mәtbuat). Lakin zәruri vә tәbii ünsiyyәt vahidlәrinә çevrilmiş Ə.-lәrin xeyli hissәsi sabit semantik xüsusiyyәtә malik olmaqla yanaşı, fonetik cәhәtdәn dә ahәng qanununun tәlәblәri әsasında dәyişәrәk, tәlәffüz tәrzinә görә dә azәrbaycancalaşmışdır (adam, axır, dövlәt, zalım, zaman, kağız, kәlmә, lazım, mәsәlә, fayda, xarab, hava, halal, haram, cavab). Klassik Azәrb. әdәbiyyatında Ə.dәn geniş istifadә olunmuşdur.

Əd: Cәfәrov S. Müasir Azәrbaycan dili. Leksika. B., 1982; Kazımov Q. Seçilmiş әsәrlәri. I cild. B., 2008.