ƏYRİBOYUNLUQ – başın әyri durması ilә sәciyyәlәnәn boyun deformasiyası. Ə. anadangәlmә (bәtndaxili inkişafın pozulması, doğum travmaları) vә ya xәstәliklәr nәticәsindә qazanılır (yaralanma, yanıq, sinir sisteminin zәdәlәnmәsi vә s.). Sümük vә әzәlә Ə.-u ayırd edilir. Sümük Ə.-u onurğanın boyun şöbәsinin anadangәlmә inkişaf anomaliyaları (pazabәnzәr yarım fәqәrә, boyun fәqәrәlәrinin bitişmәsi vә s.) zamanı müşahidә olunur. Döş-körpücükmәmәyәbәnzәr әzәlәnin dayanıqlı qısalması nәticәsindә anadangәlmә әzәlә Ə.-una daha çox rast gәlinir. Orta qulağın, gözün, blok sinirinin bәzi xәstәliklәri zamanı kompensator Ə.-unun olması mümkündür, belә hallarda başın müәyyәn vәziyyәti görmә çatışmazlığını kompensasiya etmәyә, başgicәllәnmәni aradan qaldırmağa vә s. kömәk edir. Stabil (“çalınmış”) Ə.-un sәbәbi boyun fәqәrәlәrinin çıxığı, burxulması, spondiloartrozu vә ya spondiliti, әlavә sinir kökünün arxa kәllә çuxurunun şiş, yaxud çapıqla sıxılması vә s. ola bilәr. Mәrkәzi sinir sisteminin üzvi zәdәlәnmәlәri zamanı spastik Ə. inkişaf edir. Müalicәsi: fizioterapiya, müalicә idmanı, masaj, korreksiyaedici başsaxlayandan istifadә; spastik Ə. zamanı әsas xәstәliyin korreksiyası lazımdır. Konservativ müalicә effekt vermәdikdә döş-körpücük-mәmәvarı әzәlәdә cәrrahi әmәliyyat, pazabәnzәr yarımfәqәrәnin kәnar edilmәsi vә s. hәyata keçirilir.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
ƏYRİBOYUNLUQ – başın әyri durması ilә sәciyyәlәnәn boyun deformasiyası. Ə. anadangәlmә (bәtndaxili inkişafın pozulması, doğum travmaları) vә ya xәstәliklәr nәticәsindә qazanılır (yaralanma, yanıq, sinir sisteminin zәdәlәnmәsi vә s.). Sümük vә әzәlә Ə.-u ayırd edilir. Sümük Ə.-u onurğanın boyun şöbәsinin anadangәlmә inkişaf anomaliyaları (pazabәnzәr yarım fәqәrә, boyun fәqәrәlәrinin bitişmәsi vә s.) zamanı müşahidә olunur. Döş-körpücükmәmәyәbәnzәr әzәlәnin dayanıqlı qısalması nәticәsindә anadangәlmә әzәlә Ə.-una daha çox rast gәlinir. Orta qulağın, gözün, blok sinirinin bәzi xәstәliklәri zamanı kompensator Ə.-unun olması mümkündür, belә hallarda başın müәyyәn vәziyyәti görmә çatışmazlığını kompensasiya etmәyә, başgicәllәnmәni aradan qaldırmağa vә s. kömәk edir. Stabil (“çalınmış”) Ə.-un sәbәbi boyun fәqәrәlәrinin çıxığı, burxulması, spondiloartrozu vә ya spondiliti, әlavә sinir kökünün arxa kәllә çuxurunun şiş, yaxud çapıqla sıxılması vә s. ola bilәr. Mәrkәzi sinir sisteminin üzvi zәdәlәnmәlәri zamanı spastik Ə. inkişaf edir. Müalicәsi: fizioterapiya, müalicә idmanı, masaj, korreksiyaedici başsaxlayandan istifadә; spastik Ə. zamanı әsas xәstәliyin korreksiyası lazımdır. Konservativ müalicә effekt vermәdikdә döş-körpücük-mәmәvarı әzәlәdә cәrrahi әmәliyyat, pazabәnzәr yarımfәqәrәnin kәnar edilmәsi vә s. hәyata keçirilir.
ƏYRİBOYUNLUQ – başın әyri durması ilә sәciyyәlәnәn boyun deformasiyası. Ə. anadangәlmә (bәtndaxili inkişafın pozulması, doğum travmaları) vә ya xәstәliklәr nәticәsindә qazanılır (yaralanma, yanıq, sinir sisteminin zәdәlәnmәsi vә s.). Sümük vә әzәlә Ə.-u ayırd edilir. Sümük Ə.-u onurğanın boyun şöbәsinin anadangәlmә inkişaf anomaliyaları (pazabәnzәr yarım fәqәrә, boyun fәqәrәlәrinin bitişmәsi vә s.) zamanı müşahidә olunur. Döş-körpücükmәmәyәbәnzәr әzәlәnin dayanıqlı qısalması nәticәsindә anadangәlmә әzәlә Ə.-una daha çox rast gәlinir. Orta qulağın, gözün, blok sinirinin bәzi xәstәliklәri zamanı kompensator Ə.-unun olması mümkündür, belә hallarda başın müәyyәn vәziyyәti görmә çatışmazlığını kompensasiya etmәyә, başgicәllәnmәni aradan qaldırmağa vә s. kömәk edir. Stabil (“çalınmış”) Ə.-un sәbәbi boyun fәqәrәlәrinin çıxığı, burxulması, spondiloartrozu vә ya spondiliti, әlavә sinir kökünün arxa kәllә çuxurunun şiş, yaxud çapıqla sıxılması vә s. ola bilәr. Mәrkәzi sinir sisteminin üzvi zәdәlәnmәlәri zamanı spastik Ə. inkişaf edir. Müalicәsi: fizioterapiya, müalicә idmanı, masaj, korreksiyaedici başsaxlayandan istifadә; spastik Ə. zamanı әsas xәstәliyin korreksiyası lazımdır. Konservativ müalicә effekt vermәdikdә döş-körpücük-mәmәvarı әzәlәdә cәrrahi әmәliyyat, pazabәnzәr yarımfәqәrәnin kәnar edilmәsi vә s. hәyata keçirilir.
