FACИЯ (яр.
– мцсибят,bяdbяxtlik) – фаъияви (бах Фаъиявилик) коллизийалар цзяриндя гурулан dram janrы; комедийанын яксидир. Ф.-йя Шярг ядябиййатында щювл, горху, ващимя мянасыны билдирян “щаиля”дя дейилир. F.-lяr mюvzuca mцxtяlif, xarakter vя quruluшca rяngarяng olur. F.-nin konflikti, adяtяn, zidd яqidяli, яks mяnafeli эцълц xarakterlяrin mцяyyяn ictimai ideallar, mяqsяdlяr uьrundakы toqquшmasыna, юlцm-dirim mцbarizяsinя яsaslanыr. Ф.-лярин чоху мянзум шякилдя йазылыр. Ф. драматурэийанын ян гядим нювляриндяндир. Илк дяфя Гядим Йунаныстанда мейдана эялмишдир; Дионисин шяряфиня кечирилян халг тамашасы (траэедийа) иля ялагядардыр. Сонралар о юзцнцн илкин мянасыны итиряряк, театр тамашасы нювляриндян бириня чеврилмишдир. Qяdim yunanlarda F.-nin inkiшafы e.я. V яsrя tяsadцf edir. F. komediyadan яввял bяdii яdяbiyyata daxil olmuш vя 5 яsrдя Afina dramыnыn яn mцhцm nюvц kimi юz mюvqeyini saxlamышdыr. Esxil (“Зянъирлянмиш Прометей”), Sofokl (“Тиран Едип”) vя Evripid (“Щеракл”) onun klassik nцmunяlяrini yaratmышlar. Орта ясрлярдя тяняззцля уьрайан Ф. сон Ренессанс, классисизм вя романтизм дюврляриндя йенидян чичяклянмяйя башламышдыр (Лопе де Вега, Калдерон, П.Корнел, Ж.Расин, Ъ.Байрон, Ф.Шиллер вя б.). Иngilis dramaturqu U.Шekspir Ф.-нин ян камил нцмунялярини йаратмышдыр (“Hamlet”, “Romeo vя Cцlyetta”, 1594–95, “Maqbet”, 1603–06, “Otello”, 1604 вя с.). A.S.Puшkinin “Boris Qodunov” (1825), “Motsart vя Salyeri” (1830) faciяlяri бу janrыn inkiшafыnda yeni мярщялядир. Azяrb. яdяbiyyatыnda F.-nin ilk nцmunялярини N.Vяzirov (“Mцsibяti-Fяxrяddin”, 1896), Я.Haqverdiyev (“Daьыlan tifaq”, 1896, “Bяxtsiz cavan”, 1900), N.Nяrimanov (“Nadir шah”, 1898) йаратмышлар. H.Cavid 20 яsr Azяrb. яdяbiyyatыna ciddi bяшяri-fяlsяfi problemlяrя toxunan F.-lяr gяtirmiшdir (“Шeyx Sяnan”, 1914; “Иblis”, 1918; “Sяyavuш”, 1933 vя s.). C.Cabbarlыnыn “Oqtay Eloьlu” (1922), “Od gяlini” (tamaшasы 1928), S.S.Axundovun “Eшq vя intiqam” (1922) F.-lяrи Азярб. драматурэийасынын наилиййятляридир.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
FACИЯ (яр.– мцсибят,bяdbяxtlik) – фаъияви (бах Фаъиявилик) коллизийалар цзяриндя гурулан dram janrы; комедийанын яксидир. Ф.-йя Шярг ядябиййатында щювл, горху, ващимя мянасыны билдирян “щаиля”дя дейилир. F.-lяr mюvzuca mцxtяlif, xarakter vя quruluшca rяngarяng olur. F.-nin konflikti, adяtяn, zidd яqidяli, яks mяnafeli эцълц xarakterlяrin mцяyyяn ictimai ideallar, mяqsяdlяr uьrundakы toqquшmasыna, юlцm-dirim mцbarizяsinя яsaslanыr. Ф.-лярин чоху мянзум шякилдя йазылыр. Ф. драматурэийанын ян гядим нювляриндяндир. Илк дяфя Гядим Йунаныстанда мейдана эялмишдир; Дионисин шяряфиня кечирилян халг тамашасы (траэедийа) иля ялагядардыр. Сонралар о юзцнцн илкин мянасыны итиряряк, театр тамашасы нювляриндян бириня чеврилмишдир. Qяdim yunanlarda F.-nin inkiшafы e.я. V яsrя tяsadцf edir. F. komediyadan яввял bяdii яdяbiyyata daxil olmuш vя 5 яsrдя Afina dramыnыn яn mцhцm nюvц kimi юz mюvqeyini saxlamышdыr. Esxil (“Зянъирлянмиш Прометей”), Sofokl (“Тиран Едип”) vя Evripid (“Щеракл”) onun klassik nцmunяlяrini yaratmышlar. Орта ясрлярдя тяняззцля уьрайан Ф. сон Ренессанс, классисизм вя романтизм дюврляриндя йенидян чичяклянмяйя башламышдыр (Лопе де Вега, Калдерон, П.Корнел, Ж.Расин, Ъ.Байрон, Ф.Шиллер вя б.). Иngilis dramaturqu U.Шekspir Ф.-нин ян камил нцмунялярини йаратмышдыр (“Hamlet”, “Romeo vя Cцlyetta”, 1594–95, “Maqbet”, 1603–06, “Otello”, 1604 вя с.). A.S.Puшkinin “Boris Qodunov” (1825), “Motsart vя Salyeri” (1830) faciяlяri бу janrыn inkiшafыnda yeni мярщялядир. Azяrb. яdяbiyyatыnda F.-nin ilk nцmunялярини N.Vяzirov (“Mцsibяti-Fяxrяddin”, 1896), Я.Haqverdiyev (“Daьыlan tifaq”, 1896, “Bяxtsiz cavan”, 1900), N.Nяrimanov (“Nadir шah”, 1898) йаратмышлар. H.Cavid 20 яsr Azяrb. яdяbiyyatыna ciddi bяшяri-fяlsяfi problemlяrя toxunan F.-lяr gяtirmiшdir (“Шeyx Sяnan”, 1914; “Иblis”, 1918; “Sяyavuш”, 1933 vя s.). C.Cabbarlыnыn “Oqtay Eloьlu” (1922), “Od gяlini” (tamaшasы 1928), S.S.Axundovun “Eшq vя intiqam” (1922) F.-lяrи Азярб. драматурэийасынын наилиййятляридир.
FACИЯ (яр.– мцсибят,bяdbяxtlik) – фаъияви (бах Фаъиявилик) коллизийалар цзяриндя гурулан dram janrы; комедийанын яксидир. Ф.-йя Шярг ядябиййатында щювл, горху, ващимя мянасыны билдирян “щаиля”дя дейилир. F.-lяr mюvzuca mцxtяlif, xarakter vя quruluшca rяngarяng olur. F.-nin konflikti, adяtяn, zidd яqidяli, яks mяnafeli эцълц xarakterlяrin mцяyyяn ictimai ideallar, mяqsяdlяr uьrundakы toqquшmasыna, юlцm-dirim mцbarizяsinя яsaslanыr. Ф.-лярин чоху мянзум шякилдя йазылыр. Ф. драматурэийанын ян гядим нювляриндяндир. Илк дяфя Гядим Йунаныстанда мейдана эялмишдир; Дионисин шяряфиня кечирилян халг тамашасы (траэедийа) иля ялагядардыр. Сонралар о юзцнцн илкин мянасыны итиряряк, театр тамашасы нювляриндян бириня чеврилмишдир. Qяdim yunanlarda F.-nin inkiшafы e.я. V яsrя tяsadцf edir. F. komediyadan яввял bяdii яdяbiyyata daxil olmuш vя 5 яsrдя Afina dramыnыn яn mцhцm nюvц kimi юz mюvqeyini saxlamышdыr. Esxil (“Зянъирлянмиш Прометей”), Sofokl (“Тиран Едип”) vя Evripid (“Щеракл”) onun klassik nцmunяlяrini yaratmышlar. Орта ясрлярдя тяняззцля уьрайан Ф. сон Ренессанс, классисизм вя романтизм дюврляриндя йенидян чичяклянмяйя башламышдыр (Лопе де Вега, Калдерон, П.Корнел, Ж.Расин, Ъ.Байрон, Ф.Шиллер вя б.). Иngilis dramaturqu U.Шekspir Ф.-нин ян камил нцмунялярини йаратмышдыр (“Hamlet”, “Romeo vя Cцlyetta”, 1594–95, “Maqbet”, 1603–06, “Otello”, 1604 вя с.). A.S.Puшkinin “Boris Qodunov” (1825), “Motsart vя Salyeri” (1830) faciяlяri бу janrыn inkiшafыnda yeni мярщялядир. Azяrb. яdяbiyyatыnda F.-nin ilk nцmunялярини N.Vяzirov (“Mцsibяti-Fяxrяddin”, 1896), Я.Haqverdiyev (“Daьыlan tifaq”, 1896, “Bяxtsiz cavan”, 1900), N.Nяrimanov (“Nadir шah”, 1898) йаратмышлар. H.Cavid 20 яsr Azяrb. яdяbiyyatыna ciddi bяшяri-fяlsяfi problemlяrя toxunan F.-lяr gяtirmiшdir (“Шeyx Sяnan”, 1914; “Иblis”, 1918; “Sяyavuш”, 1933 vя s.). C.Cabbarlыnыn “Oqtay Eloьlu” (1922), “Od gяlini” (tamaшasы 1928), S.S.Axundovun “Eшq vя intiqam” (1922) F.-lяrи Азярб. драматурэийасынын наилиййятляридир.
