FARİSEYLƏR (yun. Pharisáios, ivritcә 
– ayrılmış sözündәn) – e.ә. 2 әsr – eramızın 2 әsrindә Fәlәstindә mövcud olmuş yәhudi tәriqәti ardıcılları. Çariçә Salomeya Aleksandranın [e.ә. 76–67] dövründәn çar İrodun [e.ә. 4 – eramızın 39] dövrünәdәk hakim mövqedә olmuş, İrodun dövründә siyasi mötәdil vә ortodoksal mәktәblәrә parçalanmışlar. F. Yerusәlimdә İkinci mәbәdin dağılmasından (70) sonra varlığını saxlamış yeganә yәhudi tәriqәtidir. F. dini idarәçiliyi Müq. Mәbәddә mәrkәzlәşdirәn vә mәbәdi gәlir mәnbәyinә çevirәn zadәgan sadukeylәrә qarşı çıxır, әsasәn әhalinin orta tәbәqәsinin mәnafeyini әks etdirirdilәr. Şifahi yәhudi әnәnәsini yazılı vәhylә (Tövratla) eyni dәrәcәdә müqәddәs hesab edirdilәr. Alın yazısı vә ölüm dәnsonrakı hәyatı inkar edәn sadukeylәrlә fatalist essenilәr arasında orta mövqe tuturdular. İudaizmin demokratiklәş dirilmәsinә tәşәbbüs göstәrәn F. sadukeylәrin mәbәd monopoliyasına qarşı çıxaraq sinaqoqlarda ibadәt tәcrübәsini formalaşdırmış, sinaqoqları mühüm dini-ictimai funksiyalara malik tәşkilata çevirmişdilәr. Onların Tövratın izahına rasional yanaşmaları vә onu müasir problemlәrin hәllindә tәtbiq etmәlәri yәhudi teologiyasının tәmәlini tәşkil edirdi. F.-in әksәriyyәti yazıçılar vә din alimlәrindәn ibarәt idi. Mәcazi mәnada “farisey” sözü ikiüzlü, riyakar mәnasında (İncildә F.-ә verilәn sәciyyә ilә әlaqәdardır) işlәdilir.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
FARİSEYLƏR (yun. Pharisáios, ivritcә – ayrılmış sözündәn) – e.ә. 2 әsr – eramızın 2 әsrindә Fәlәstindә mövcud olmuş yәhudi tәriqәti ardıcılları. Çariçә Salomeya Aleksandranın [e.ә. 76–67] dövründәn çar İrodun [e.ә. 4 – eramızın 39] dövrünәdәk hakim mövqedә olmuş, İrodun dövründә siyasi mötәdil vә ortodoksal mәktәblәrә parçalanmışlar. F. Yerusәlimdә İkinci mәbәdin dağılmasından (70) sonra varlığını saxlamış yeganә yәhudi tәriqәtidir. F. dini idarәçiliyi Müq. Mәbәddә mәrkәzlәşdirәn vә mәbәdi gәlir mәnbәyinә çevirәn zadәgan sadukeylәrә qarşı çıxır, әsasәn әhalinin orta tәbәqәsinin mәnafeyini әks etdirirdilәr. Şifahi yәhudi әnәnәsini yazılı vәhylә (Tövratla) eyni dәrәcәdә müqәddәs hesab edirdilәr. Alın yazısı vә ölüm dәnsonrakı hәyatı inkar edәn sadukeylәrlә fatalist essenilәr arasında orta mövqe tuturdular. İudaizmin demokratiklәş dirilmәsinә tәşәbbüs göstәrәn F. sadukeylәrin mәbәd monopoliyasına qarşı çıxaraq sinaqoqlarda ibadәt tәcrübәsini formalaşdırmış, sinaqoqları mühüm dini-ictimai funksiyalara malik tәşkilata çevirmişdilәr. Onların Tövratın izahına rasional yanaşmaları vә onu müasir problemlәrin hәllindә tәtbiq etmәlәri yәhudi teologiyasının tәmәlini tәşkil edirdi. F.-in әksәriyyәti yazıçılar vә din alimlәrindәn ibarәt idi. Mәcazi mәnada “farisey” sözü ikiüzlü, riyakar mәnasında (İncildә F.-ә verilәn sәciyyә ilә әlaqәdardır) işlәdilir.
FARİSEYLƏR (yun. Pharisáios, ivritcә – ayrılmış sözündәn) – e.ә. 2 әsr – eramızın 2 әsrindә Fәlәstindә mövcud olmuş yәhudi tәriqәti ardıcılları. Çariçә Salomeya Aleksandranın [e.ә. 76–67] dövründәn çar İrodun [e.ә. 4 – eramızın 39] dövrünәdәk hakim mövqedә olmuş, İrodun dövründә siyasi mötәdil vә ortodoksal mәktәblәrә parçalanmışlar. F. Yerusәlimdә İkinci mәbәdin dağılmasından (70) sonra varlığını saxlamış yeganә yәhudi tәriqәtidir. F. dini idarәçiliyi Müq. Mәbәddә mәrkәzlәşdirәn vә mәbәdi gәlir mәnbәyinә çevirәn zadәgan sadukeylәrә qarşı çıxır, әsasәn әhalinin orta tәbәqәsinin mәnafeyini әks etdirirdilәr. Şifahi yәhudi әnәnәsini yazılı vәhylә (Tövratla) eyni dәrәcәdә müqәddәs hesab edirdilәr. Alın yazısı vә ölüm dәnsonrakı hәyatı inkar edәn sadukeylәrlә fatalist essenilәr arasında orta mövqe tuturdular. İudaizmin demokratiklәş dirilmәsinә tәşәbbüs göstәrәn F. sadukeylәrin mәbәd monopoliyasına qarşı çıxaraq sinaqoqlarda ibadәt tәcrübәsini formalaşdırmış, sinaqoqları mühüm dini-ictimai funksiyalara malik tәşkilata çevirmişdilәr. Onların Tövratın izahına rasional yanaşmaları vә onu müasir problemlәrin hәllindә tәtbiq etmәlәri yәhudi teologiyasının tәmәlini tәşkil edirdi. F.-in әksәriyyәti yazıçılar vә din alimlәrindәn ibarәt idi. Mәcazi mәnada “farisey” sözü ikiüzlü, riyakar mәnasında (İncildә F.-ә verilәn sәciyyә ilә әlaqәdardır) işlәdilir.
