FARMAKOPÉYA (yun. φάρμακον – dәrman + ποιέω – hazırlamaq) – dәrman maddәlәrinin (DM) keyfiyyәtinә dair tәlәblәri qaydaya salan normativ sәnәdlәr (farmakopeya maddәlәri) mәcmuәsi. Farmakopeya maddәlәrini (FM) xüsusi, ümumi vә müvәqqәti maddәlәrә ayırırlar. Ümumi FM-nә DM-nin müxtәlif müayinә üsullarının tәsviri, istifadә olunan reaktiv vә indikatorlar haqqında mәlumatlar daxildir. Xüsusi FM DM-nin dövlәt standartlarıdır; DM-nin bütün tәdavül subyektlәri üçün mütlәq olan göstәricilәrin vә DM-nin keyfiyyәtinә nәzәrәt üsullarının siyahısı vә DM-nin tәsviri, dәrman formaları, habelә DM-nin istehsalı üçün әczaçılıq substansiyaları, kömәkçi maddәlәr, xammal vә vaxtaşırı yenidәn baxılma daxildir. Müvәqqәti FM DM-nin istehsalı texnologiyasının hazırlanması dövründә istifadә olunur vә gәlәcәkdә daimi qüvvәdә olanı ilә әvәz edilir. F.-dan әvvәl resept soraq kitabçaları olmuşdur; mәs., “Antidotari” (1140 ildә nәşr edilmişdir). “F.” termini tәqr. 16 әsrin ortalarında işlәdilmәyә başlanmışdır. İlk dövlәt F.-sı 1698 ildә latın dilindә Brandenburqda çap edilmişdir. 19 әsrin sonu – 20 әsrin әvvәllәrindә çox ölkәlәrdә milli, sonralar isә beynәlxalq F. nәşr olunmağa başlanmışdır. Rusiyada ilk rәsmi dövlәt F.-sı 1778 ildә latın dilindә çap edilmişdir vә 1802 ildә rus dilinә tәrcümә edilmişdir. 1866 ildә rus dilindә Rusiya F.-sının yeni nәşri çap olunmuşdur. Keçmiş SSRİ-dә, ilk Dövlәt F.-sı 1925 ildә nәşr edilmiş vә 7-ci nәşr kimi göstәrilmişdir. Azәrb. da daxil olmaqla, SSRİ-dә Dövlәt F.-sından (sonuncu – X nәşri 1968 ildә çapdan çıxmışdır) istifadә olunurdu. Ən etibarlı xarici F.: Amerika F.sı (ABŞ F.-sı, USP; 1820 ildәn, 38-ci nәşr, 2015); Britaniya F.-sı (BP, 1864 ildәn; dünyada әn böyük, Avstraliyada, Kanadada, Koreya Resp.-nda dövlәt statusuna malikdir); Avropa F.-sı (EP,1969 ildәn, ing. vә fr. dillәrindә, 8-ci nәşr, 2013); Beynәlxalq F. (Ph. İnt., ÜST nәşr edir, 2008).
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
FARMAKOPÉYA (yun. φάρμακον – dәrman + ποιέω – hazırlamaq) – dәrman maddәlәrinin (DM) keyfiyyәtinә dair tәlәblәri qaydaya salan normativ sәnәdlәr (farmakopeya maddәlәri) mәcmuәsi. Farmakopeya maddәlәrini (FM) xüsusi, ümumi vә müvәqqәti maddәlәrә ayırırlar. Ümumi FM-nә DM-nin müxtәlif müayinә üsullarının tәsviri, istifadә olunan reaktiv vә indikatorlar haqqında mәlumatlar daxildir. Xüsusi FM DM-nin dövlәt standartlarıdır; DM-nin bütün tәdavül subyektlәri üçün mütlәq olan göstәricilәrin vә DM-nin keyfiyyәtinә nәzәrәt üsullarının siyahısı vә DM-nin tәsviri, dәrman formaları, habelә DM-nin istehsalı üçün әczaçılıq substansiyaları, kömәkçi maddәlәr, xammal vә vaxtaşırı yenidәn baxılma daxildir. Müvәqqәti FM DM-nin istehsalı texnologiyasının hazırlanması dövründә istifadә olunur vә gәlәcәkdә daimi qüvvәdә olanı ilә әvәz edilir. F.-dan әvvәl resept soraq kitabçaları olmuşdur; mәs., “Antidotari” (1140 ildә nәşr edilmişdir). “F.” termini tәqr. 16 әsrin ortalarında işlәdilmәyә başlanmışdır. İlk dövlәt F.-sı 1698 ildә latın dilindә Brandenburqda çap edilmişdir. 19 әsrin sonu – 20 әsrin әvvәllәrindә çox ölkәlәrdә milli, sonralar isә beynәlxalq F. nәşr olunmağa başlanmışdır. Rusiyada ilk rәsmi dövlәt F.-sı 1778 ildә latın dilindә çap edilmişdir vә 1802 ildә rus dilinә tәrcümә edilmişdir. 1866 ildә rus dilindә Rusiya F.-sının yeni nәşri çap olunmuşdur. Keçmiş SSRİ-dә, ilk Dövlәt F.-sı 1925 ildә nәşr edilmiş vә 7-ci nәşr kimi göstәrilmişdir. Azәrb. da daxil olmaqla, SSRİ-dә Dövlәt F.-sından (sonuncu – X nәşri 1968 ildә çapdan çıxmışdır) istifadә olunurdu. Ən etibarlı xarici F.: Amerika F.sı (ABŞ F.-sı, USP; 1820 ildәn, 38-ci nәşr, 2015); Britaniya F.-sı (BP, 1864 ildәn; dünyada әn böyük, Avstraliyada, Kanadada, Koreya Resp.-nda dövlәt statusuna malikdir); Avropa F.-sı (EP,1969 ildәn, ing. vә fr. dillәrindә, 8-ci nәşr, 2013); Beynәlxalq F. (Ph. İnt., ÜST nәşr edir, 2008).
FARMAKOPÉYA (yun. φάρμακον – dәrman + ποιέω – hazırlamaq) – dәrman maddәlәrinin (DM) keyfiyyәtinә dair tәlәblәri qaydaya salan normativ sәnәdlәr (farmakopeya maddәlәri) mәcmuәsi. Farmakopeya maddәlәrini (FM) xüsusi, ümumi vә müvәqqәti maddәlәrә ayırırlar. Ümumi FM-nә DM-nin müxtәlif müayinә üsullarının tәsviri, istifadә olunan reaktiv vә indikatorlar haqqında mәlumatlar daxildir. Xüsusi FM DM-nin dövlәt standartlarıdır; DM-nin bütün tәdavül subyektlәri üçün mütlәq olan göstәricilәrin vә DM-nin keyfiyyәtinә nәzәrәt üsullarının siyahısı vә DM-nin tәsviri, dәrman formaları, habelә DM-nin istehsalı üçün әczaçılıq substansiyaları, kömәkçi maddәlәr, xammal vә vaxtaşırı yenidәn baxılma daxildir. Müvәqqәti FM DM-nin istehsalı texnologiyasının hazırlanması dövründә istifadә olunur vә gәlәcәkdә daimi qüvvәdә olanı ilә әvәz edilir. F.-dan әvvәl resept soraq kitabçaları olmuşdur; mәs., “Antidotari” (1140 ildә nәşr edilmişdir). “F.” termini tәqr. 16 әsrin ortalarında işlәdilmәyә başlanmışdır. İlk dövlәt F.-sı 1698 ildә latın dilindә Brandenburqda çap edilmişdir. 19 әsrin sonu – 20 әsrin әvvәllәrindә çox ölkәlәrdә milli, sonralar isә beynәlxalq F. nәşr olunmağa başlanmışdır. Rusiyada ilk rәsmi dövlәt F.-sı 1778 ildә latın dilindә çap edilmişdir vә 1802 ildә rus dilinә tәrcümә edilmişdir. 1866 ildә rus dilindә Rusiya F.-sının yeni nәşri çap olunmuşdur. Keçmiş SSRİ-dә, ilk Dövlәt F.-sı 1925 ildә nәşr edilmiş vә 7-ci nәşr kimi göstәrilmişdir. Azәrb. da daxil olmaqla, SSRİ-dә Dövlәt F.-sından (sonuncu – X nәşri 1968 ildә çapdan çıxmışdır) istifadә olunurdu. Ən etibarlı xarici F.: Amerika F.sı (ABŞ F.-sı, USP; 1820 ildәn, 38-ci nәşr, 2015); Britaniya F.-sı (BP, 1864 ildәn; dünyada әn böyük, Avstraliyada, Kanadada, Koreya Resp.-nda dövlәt statusuna malikdir); Avropa F.-sı (EP,1969 ildәn, ing. vә fr. dillәrindә, 8-ci nәşr, 2013); Beynәlxalq F. (Ph. İnt., ÜST nәşr edir, 2008).
