FARMAKOTERAPİYA (yun. – φάρμακον – dәrman + terapiya) – dәrman maddәlәri (DM) vasitәsilә müalicә; konservativ müalicәnin әsas üsullarından biri. DM-nin istifadәsi demәk olar ki, tibbin bütün tarixi boyu empirik biliklәrә әsaslanmışdır. 19 әsrdә eksperimental farmakologiyanın inkişafı, fiziologiyanın, biokimyanın, mikrobiologiyanın vә bir sıra digәr tәbiәt elmlәrinin nailiyyәtlәri F.-nın elmi әsaslarının yaradılmasına ilkin şәrait yaratdı. 20 әsrin 1-ci yarısında orqanizm funksiyalarına müxtәlif spektrә vә aydın tәsirә malik olan çoxlu sayda DM-nin yaradılması vә sәnaye istehsalı şәklindә farmakoloji inqilab başlandı. 1950–60 illәrdә klinik farmakologiyanın yaranması F.-nın әhәmiyyәtli dәrәcәdә inkişaf etmәsinә sәbәb oldu. F.-nın elmi prinsiplәri DM-nin orqanizmlә qarşılıqlı tәsir mәlumatları (bax Farmakogenetika, Farmakodinamika, Farmakokinetika), habelә xәstәliklәrin etiologiya vә patogenezi haqqında biliklәr әsasında formalaşır. F.-nın tәtbiqinin әsas prinsiplәri hәr hansı terapiyada olduğunun eynidir: effektivlik, tәhlükәsizlik, sәmәrәlilik, nәzarәt etmәk vә fәrdilik. F.-nın әsas növlәri: etiot rop (xәstәliyin etiologiyası biliyi dәqiq olduqda; mәs., infeksiyalarda); p a toge ne tik (әn çox qeyri-infeksion xәstәliklәr zamanı istifadә olunan DM-nin kömәyilә, әsasәn, xәstәliyin patogenezinә tәsir; mәs., antiastmatik, xora әleyhinә preparatlar); simptomatik (xәstәliyin ayrı-ayrı simptomlarının aradan qaldırılmasına vә ya zәiflәdilmәsinә yönәldilir; mәs., ağrıkәsici DM-nin kömәyilә); әvәz edici (hәr hansı endogen maddәnin çatışmazlığı zamanı; mәs., şәkәrli diabetdә insulinin istifadәsi); profilaktik (xәstәliyin qarşısının alınmasına yönәldilir; mәs., epidemiya tәhlükәsi zamanı vaksin vә zәrdabların istifadәsi). Hәmçinin kimyaterapiya, fitoterapiya da F.-ya aiddir.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
FARMAKOTERAPİYA (yun. – φάρμακον – dәrman + terapiya) – dәrman maddәlәri (DM) vasitәsilә müalicә; konservativ müalicәnin әsas üsullarından biri. DM-nin istifadәsi demәk olar ki, tibbin bütün tarixi boyu empirik biliklәrә әsaslanmışdır. 19 әsrdә eksperimental farmakologiyanın inkişafı, fiziologiyanın, biokimyanın, mikrobiologiyanın vә bir sıra digәr tәbiәt elmlәrinin nailiyyәtlәri F.-nın elmi әsaslarının yaradılmasına ilkin şәrait yaratdı. 20 әsrin 1-ci yarısında orqanizm funksiyalarına müxtәlif spektrә vә aydın tәsirә malik olan çoxlu sayda DM-nin yaradılması vә sәnaye istehsalı şәklindә farmakoloji inqilab başlandı. 1950–60 illәrdә klinik farmakologiyanın yaranması F.-nın әhәmiyyәtli dәrәcәdә inkişaf etmәsinә sәbәb oldu. F.-nın elmi prinsiplәri DM-nin orqanizmlә qarşılıqlı tәsir mәlumatları (bax Farmakogenetika, Farmakodinamika, Farmakokinetika), habelә xәstәliklәrin etiologiya vә patogenezi haqqında biliklәr әsasında formalaşır. F.-nın tәtbiqinin әsas prinsiplәri hәr hansı terapiyada olduğunun eynidir: effektivlik, tәhlükәsizlik, sәmәrәlilik, nәzarәt etmәk vә fәrdilik. F.-nın әsas növlәri: etiot rop (xәstәliyin etiologiyası biliyi dәqiq olduqda; mәs., infeksiyalarda); p a toge ne tik (әn çox qeyri-infeksion xәstәliklәr zamanı istifadә olunan DM-nin kömәyilә, әsasәn, xәstәliyin patogenezinә tәsir; mәs., antiastmatik, xora әleyhinә preparatlar); simptomatik (xәstәliyin ayrı-ayrı simptomlarının aradan qaldırılmasına vә ya zәiflәdilmәsinә yönәldilir; mәs., ağrıkәsici DM-nin kömәyilә); әvәz edici (hәr hansı endogen maddәnin çatışmazlığı zamanı; mәs., şәkәrli diabetdә insulinin istifadәsi); profilaktik (xәstәliyin qarşısının alınmasına yönәldilir; mәs., epidemiya tәhlükәsi zamanı vaksin vә zәrdabların istifadәsi). Hәmçinin kimyaterapiya, fitoterapiya da F.-ya aiddir.
FARMAKOTERAPİYA (yun. – φάρμακον – dәrman + terapiya) – dәrman maddәlәri (DM) vasitәsilә müalicә; konservativ müalicәnin әsas üsullarından biri. DM-nin istifadәsi demәk olar ki, tibbin bütün tarixi boyu empirik biliklәrә әsaslanmışdır. 19 әsrdә eksperimental farmakologiyanın inkişafı, fiziologiyanın, biokimyanın, mikrobiologiyanın vә bir sıra digәr tәbiәt elmlәrinin nailiyyәtlәri F.-nın elmi әsaslarının yaradılmasına ilkin şәrait yaratdı. 20 әsrin 1-ci yarısında orqanizm funksiyalarına müxtәlif spektrә vә aydın tәsirә malik olan çoxlu sayda DM-nin yaradılması vә sәnaye istehsalı şәklindә farmakoloji inqilab başlandı. 1950–60 illәrdә klinik farmakologiyanın yaranması F.-nın әhәmiyyәtli dәrәcәdә inkişaf etmәsinә sәbәb oldu. F.-nın elmi prinsiplәri DM-nin orqanizmlә qarşılıqlı tәsir mәlumatları (bax Farmakogenetika, Farmakodinamika, Farmakokinetika), habelә xәstәliklәrin etiologiya vә patogenezi haqqında biliklәr әsasında formalaşır. F.-nın tәtbiqinin әsas prinsiplәri hәr hansı terapiyada olduğunun eynidir: effektivlik, tәhlükәsizlik, sәmәrәlilik, nәzarәt etmәk vә fәrdilik. F.-nın әsas növlәri: etiot rop (xәstәliyin etiologiyası biliyi dәqiq olduqda; mәs., infeksiyalarda); p a toge ne tik (әn çox qeyri-infeksion xәstәliklәr zamanı istifadә olunan DM-nin kömәyilә, әsasәn, xәstәliyin patogenezinә tәsir; mәs., antiastmatik, xora әleyhinә preparatlar); simptomatik (xәstәliyin ayrı-ayrı simptomlarının aradan qaldırılmasına vә ya zәiflәdilmәsinә yönәldilir; mәs., ağrıkәsici DM-nin kömәyilә); әvәz edici (hәr hansı endogen maddәnin çatışmazlığı zamanı; mәs., şәkәrli diabetdә insulinin istifadәsi); profilaktik (xәstәliyin qarşısının alınmasına yönәldilir; mәs., epidemiya tәhlükәsi zamanı vaksin vә zәrdabların istifadәsi). Hәmçinin kimyaterapiya, fitoterapiya da F.-ya aiddir.
