FASSİOLYÓZ – insan vә heyvanlarda trematodozlar qrupuna aid helmint xәstәliyi. Törәdicisi fassiolalardır. Cinsi yetkin formaları otyeyәn heyvanlarda vә insanda parazitlik edir. F.-la yoluxma zәrәrsizlәşdirilmәmiş suyu içdikdә, qida ilә birlikdә helmintlәrin sürfәlәri yapışmış su bitkilәrini, yaxud içәrisindә sürfәlәr olan su ilә yuyulmuş göyәrti yedikdә baş verir. İ n san d a sürfәlәr nazik bağırsağın divarına, sonra qara ciyәrә keçir vә orada cinsi yetkinliyә çatır, 15 il vә daha çox parazitlik edә bilir. F.-un patogenezinin әsasını sürfәlәrin toksiki tәsiri, orqanizmin allergik reaksiyası, parazitin qara ciyәrdә yerdәyişmәsi zamanı toxumaların zәdәlәnmәsi tәşkil edir. İnkubasiya dövrü 8 hәftәyә qәdәrdir. Əlamәtlәri: qızdırma, dәri infiltratı, pnevmoniya, qara ciyәrin vә dalağın böyümәsi, bәzәn miokardit; qanın tәrkibinin dәyişmәsi. Xroniki mәrhәlәdә allergik reaksiyanın fonunda qara ciyәr nahiyәsindә ağrılarla, ürәkbulanma, iştahanın azalması, sklera vә dәrinin dövri olaraq saralması vә s. ilә öd ifrazının pozulması üstünlük tәşkil edir. Ağırlaşmaların (irinli xolesistoxolangit, qara ciyәr absesi vә s.) olması mümkündür. Diaqnoz laborator müayinә (seroloji reaksiyalar, 12-barmaq bağırsaq möhtәviyyatında, nәcisdә fasiola yumurtalarının tapılması ilә tәsdiq olunur. Müa licәs i: antihelmint preparatlar (xloksil, prazikvantel), simptomatik dәrmanlar.
Heyvanlard a. F.-la әhllәşdirilmiş vә buynuzlu vәhşi qaramal, dәvә, at, dovşan vә digәrlәri xәstәlәnir. Heyvanlar otlaqda yuluxur. Kәskin gedişli vә xroniki olur. F. zamanı qara ciyәrin funksional toxumasının iltihabı (hepatit) baş verir, heyvanda ümumi maddәlәr mübadilәsi pozulur. Parazit toksinlәri orqanizmi zәhәrlәyir; qanın morfoloji vә kimyәvi tәrkibi dәyişir. Xәstә heyvanda iştahasızlıq, ishal, zәiflik, qara ciyәrin böyümәsi müşahidә olunur. İnәklәrin sağımı azalır. Güclü yoluxma nәticәsindә qoyunlar tәlәf olur. Müalicәsi: heksixol, bitionol, karbon– 4–xlorid vә s. Profilaktikası: heyvanların otlağını dәyişmәk, molyusklarla mübarizә vә s. Baytarlıq-sanitariya tәdbirlәri görmәk.
