Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
VIII CİLD (ENOLLAR - FEDDİN Konstantin Aleksandroviç)
    FAZA SÜRƏTİ

    ФАЗА СЦРЯТИ – fязада йайылан щармоник (вя йа монохроматик) дальанын фазасынын верилмиш истигамятдя йердяйишмя сцряти. Яксяр щалларда верилмиш истигамят кими дальа вектору истигамяти гябул олунур вя мящз бу истигамятдя фаза сцрятиндян бящс едилир. Дальа вектору истигамятиндя йайылан монохроматик дальанын Ф.с. (υф), йа бу дальанын уз. (λ) вя тезлийиня ( ф ) эюря, йа да дальа ядяди (к=) вя буъаг сцрятиня (ω=ф ) эюря ашаьыдакы дцстурларла тяйин едилир:

     υф = фλ = ω/к.

    Ф.с. анлайышы еля мцщитляря аид едилир ки, орада йайылан щармоник дальа юз формасыны дяйишмясин. Хятти мцщитлярдя бу шярт щямишя юдянилир. Яэяр Ф.с. тезликдян (дальа уз. -ндан) асылы оларса, бу щалда мцщит дахилиндя сцрятин дисперсийасындан данышылыр. Дисперсийа олмадыгда, бцтцн дальалар формасыны дяйишмядян ейни Ф.с. иля йайылыр. Дисперсийанын мювъуд олдуьу щалларда гейри-щармоник дальалар юз формасыны дяйишир вя бу заман ади Ф.с. анлайышы онлара тятбиг олуна билмир. Бу щалда груп сцряти вя дальа ъябщясинин йайылма сцряти анлайышларындан истифадя етмяк зяруряти йараныр. Интерференсийа тяърцбяляринин кюмяйиля, верилмиш тезлик цчцн дальа уз.-ну юлчмякля Ф.с.-ни експериментал    олараг  тяйин  етмяк  олар.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
ENOLLAR – FEDDİN Konstantin Aleksandroviç
    FAZA SÜRƏTİ

    ФАЗА СЦРЯТИ – fязада йайылан щармоник (вя йа монохроматик) дальанын фазасынын верилмиш истигамятдя йердяйишмя сцряти. Яксяр щалларда верилмиш истигамят кими дальа вектору истигамяти гябул олунур вя мящз бу истигамятдя фаза сцрятиндян бящс едилир. Дальа вектору истигамятиндя йайылан монохроматик дальанын Ф.с. (υф), йа бу дальанын уз. (λ) вя тезлийиня ( ф ) эюря, йа да дальа ядяди (к=) вя буъаг сцрятиня (ω=ф ) эюря ашаьыдакы дцстурларла тяйин едилир:

     υф = фλ = ω/к.

    Ф.с. анлайышы еля мцщитляря аид едилир ки, орада йайылан щармоник дальа юз формасыны дяйишмясин. Хятти мцщитлярдя бу шярт щямишя юдянилир. Яэяр Ф.с. тезликдян (дальа уз. -ндан) асылы оларса, бу щалда мцщит дахилиндя сцрятин дисперсийасындан данышылыр. Дисперсийа олмадыгда, бцтцн дальалар формасыны дяйишмядян ейни Ф.с. иля йайылыр. Дисперсийанын мювъуд олдуьу щалларда гейри-щармоник дальалар юз формасыны дяйишир вя бу заман ади Ф.с. анлайышы онлара тятбиг олуна билмир. Бу щалда груп сцряти вя дальа ъябщясинин йайылма сцряти анлайышларындан истифадя етмяк зяруряти йараныр. Интерференсийа тяърцбяляринин кюмяйиля, верилмиш тезлик цчцн дальа уз.-ну юлчмякля Ф.с.-ни експериментал    олараг  тяйин  етмяк  олар.

    FAZA SÜRƏTİ

    ФАЗА СЦРЯТИ – fязада йайылан щармоник (вя йа монохроматик) дальанын фазасынын верилмиш истигамятдя йердяйишмя сцряти. Яксяр щалларда верилмиш истигамят кими дальа вектору истигамяти гябул олунур вя мящз бу истигамятдя фаза сцрятиндян бящс едилир. Дальа вектору истигамятиндя йайылан монохроматик дальанын Ф.с. (υф), йа бу дальанын уз. (λ) вя тезлийиня ( ф ) эюря, йа да дальа ядяди (к=) вя буъаг сцрятиня (ω=ф ) эюря ашаьыдакы дцстурларла тяйин едилир:

     υф = фλ = ω/к.

    Ф.с. анлайышы еля мцщитляря аид едилир ки, орада йайылан щармоник дальа юз формасыны дяйишмясин. Хятти мцщитлярдя бу шярт щямишя юдянилир. Яэяр Ф.с. тезликдян (дальа уз. -ндан) асылы оларса, бу щалда мцщит дахилиндя сцрятин дисперсийасындан данышылыр. Дисперсийа олмадыгда, бцтцн дальалар формасыны дяйишмядян ейни Ф.с. иля йайылыр. Дисперсийанын мювъуд олдуьу щалларда гейри-щармоник дальалар юз формасыны дяйишир вя бу заман ади Ф.с. анлайышы онлара тятбиг олуна билмир. Бу щалда груп сцряти вя дальа ъябщясинин йайылма сцряти анлайышларындан истифадя етмяк зяруряти йараныр. Интерференсийа тяърцбяляринин кюмяйиля, верилмиш тезлик цчцн дальа уз.-ну юлчмякля Ф.с.-ни експериментал    олараг  тяйин  етмяк  олар.