Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
I CİLD (A, a - ALLAHVERDİYEV Süleyman)
    AÇILAN KÖRPÜ

    АЧЫЛАН КЮРПЦ – йцксяк щцндцрлцклц эямилярин кечмяси цчцн щяряки (ачылан) ашырымлы кюрпц; кюрпцалты габарити алтындан бцтцн нюв эямилярин кечмясиня имкан верян ади кюрпцнцн гурулмасы игтисади вя мемарлыг бахымындан ялверишсиз олдуьу щалда тикилир. А.к.-нцн ашырым гурулушларынын конструксийасы йцнэцл олмалы, баьлы щалда етибарлы истисмары тямин етмяли, аз енержи сярфи иля тез ачылыб-баьланмалы (2–3 дяг.), ачыг щалында эямилярин тящлцкясиз щярякятини тямин етмялидир. Фырланан (дюнян), айрылан вя галдырылан (галхан) А.к. олур. Фырланан А. к. -нцн ашырым гурулушлары шагули ох ятрафында дюнцр вя ачыг щалда кюрпц бойунъа оха перпендикулйар вязиййят алыр. Айрылан А. к.-нцн ашырым гурулушлары цфцги ох цзря фырланыр; бцтцн эями йолуну тутан бирголлу вя ашырымын ортасында бирляшян икиголлу кюрпцляря айрылыр.

    Ачылан кюрпц: а – икиганадлы фырланан кюрпц (ачылмыш вязиййятдя); б – шагули галдырылан кюрпц (галхмыш вязиййятдя).

    Галдырылан А. к. конструксийасынын вя кинематик схеминин садялийи иля диэяр А.к.-лярдян фярглянир. Шагули галдырылан кюрпцляр даща чох тикилир. Ашырымлары ачыб-баьлайан механизм вя мцщяррикляр (ясасян, електрик вя щидроинтигаллы) кюрпц дайагларынын вя йа хцсуси гцллялярин ичярисиндя йерляшдирилир.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
A, a – ALLAHVERDİYEV Süleyman
    AÇILAN KÖRPÜ

    АЧЫЛАН КЮРПЦ – йцксяк щцндцрлцклц эямилярин кечмяси цчцн щяряки (ачылан) ашырымлы кюрпц; кюрпцалты габарити алтындан бцтцн нюв эямилярин кечмясиня имкан верян ади кюрпцнцн гурулмасы игтисади вя мемарлыг бахымындан ялверишсиз олдуьу щалда тикилир. А.к.-нцн ашырым гурулушларынын конструксийасы йцнэцл олмалы, баьлы щалда етибарлы истисмары тямин етмяли, аз енержи сярфи иля тез ачылыб-баьланмалы (2–3 дяг.), ачыг щалында эямилярин тящлцкясиз щярякятини тямин етмялидир. Фырланан (дюнян), айрылан вя галдырылан (галхан) А.к. олур. Фырланан А. к. -нцн ашырым гурулушлары шагули ох ятрафында дюнцр вя ачыг щалда кюрпц бойунъа оха перпендикулйар вязиййят алыр. Айрылан А. к.-нцн ашырым гурулушлары цфцги ох цзря фырланыр; бцтцн эями йолуну тутан бирголлу вя ашырымын ортасында бирляшян икиголлу кюрпцляря айрылыр.

    Ачылан кюрпц: а – икиганадлы фырланан кюрпц (ачылмыш вязиййятдя); б – шагули галдырылан кюрпц (галхмыш вязиййятдя).

    Галдырылан А. к. конструксийасынын вя кинематик схеминин садялийи иля диэяр А.к.-лярдян фярглянир. Шагули галдырылан кюрпцляр даща чох тикилир. Ашырымлары ачыб-баьлайан механизм вя мцщяррикляр (ясасян, електрик вя щидроинтигаллы) кюрпц дайагларынын вя йа хцсуси гцллялярин ичярисиндя йерляшдирилир.

    AÇILAN KÖRPÜ

    АЧЫЛАН КЮРПЦ – йцксяк щцндцрлцклц эямилярин кечмяси цчцн щяряки (ачылан) ашырымлы кюрпц; кюрпцалты габарити алтындан бцтцн нюв эямилярин кечмясиня имкан верян ади кюрпцнцн гурулмасы игтисади вя мемарлыг бахымындан ялверишсиз олдуьу щалда тикилир. А.к.-нцн ашырым гурулушларынын конструксийасы йцнэцл олмалы, баьлы щалда етибарлы истисмары тямин етмяли, аз енержи сярфи иля тез ачылыб-баьланмалы (2–3 дяг.), ачыг щалында эямилярин тящлцкясиз щярякятини тямин етмялидир. Фырланан (дюнян), айрылан вя галдырылан (галхан) А.к. олур. Фырланан А. к. -нцн ашырым гурулушлары шагули ох ятрафында дюнцр вя ачыг щалда кюрпц бойунъа оха перпендикулйар вязиййят алыр. Айрылан А. к.-нцн ашырым гурулушлары цфцги ох цзря фырланыр; бцтцн эями йолуну тутан бирголлу вя ашырымын ортасында бирляшян икиголлу кюрпцляря айрылыр.

    Ачылан кюрпц: а – икиганадлы фырланан кюрпц (ачылмыш вязиййятдя); б – шагули галдырылан кюрпц (галхмыш вязиййятдя).

    Галдырылан А. к. конструксийасынын вя кинематик схеминин садялийи иля диэяр А.к.-лярдян фярглянир. Шагули галдырылан кюрпцляр даща чох тикилир. Ашырымлары ачыб-баьлайан механизм вя мцщяррикляр (ясасян, електрик вя щидроинтигаллы) кюрпц дайагларынын вя йа хцсуси гцллялярин ичярисиндя йерляшдирилир.