Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    FERMA  Руеr

    FERMA (Fermat) Руег - (7.8.1601, Bomon-de-Loman - 12.1.1665, Kastr) - fransız riyaziyyatçısı və fiziki. Mühüm riyazi tədqiqatları diferensial hesabı, ədədlər nəzəriyyəsi, həndəsə, cəbr, ehtimal nəzəriyyəsi sahəsindədir.

    Riyazi kəşflərinin əksəriyyəti B.Paskala, R.Dekarta və b.-na yazdığı məktublardan və Diofantın “Hesab” əsərindən məlum olmuşdur. Onun teoremlərinin çoxunu L.Eyler, O.Koşi və b. isbat etmişdir. Fermanın böyük teoremiFermanın kiçik teoremi məşhur teoremlərdir. F. ixtiyari ədədin bölənlərini tapmaq üçün metod vermiş, ах2 +1 =y2 tənliyinin tam həllinin tapılması problemini qoy- muşdur (а - kvadrat kökü olmayan verilmiş ədəddir). F., Dekartla birlikdə analitik həndəsənin banisidir. О, koordinatlar üsulunu Dekartda olduğundan daha sistemli inkişaf etdirmiş, düz xəttin və ikitərtibli xəttin tənliklərini çıxararaq həndəsəyə tətbiq etmişdir. F. koordinatları çevirməklə (koordinat başlanğıcını köçürmək və oxları döndərməklə) bir və iki dərəcəli tənliyi ümumi şəkildə tədqiq etmişdir. Onun “Ən böyük və ən kiçik qiymətlərin axtarılması metodu” əsərinin diferensial və inteqral hesabı  nəzəriyyəsi üçün böyük əhəmiyyəti olmuşdur. F. kəsr qüvvətlərin diferensiallanması üçün ümumi qanun vermiş, inteqrallama düsturunu kəsr və mənfi üstlər üçün ümumiləşdirmişdir. О, ehtimal nəzəriyyəsinə aid fundamental işlər görmüş, fizikada həndəsi optikanın əsas prinsipini (Ferma prinsipi) vermişdir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    FERMA  Руеr

    FERMA (Fermat) Руег - (7.8.1601, Bomon-de-Loman - 12.1.1665, Kastr) - fransız riyaziyyatçısı və fiziki. Mühüm riyazi tədqiqatları diferensial hesabı, ədədlər nəzəriyyəsi, həndəsə, cəbr, ehtimal nəzəriyyəsi sahəsindədir.

    Riyazi kəşflərinin əksəriyyəti B.Paskala, R.Dekarta və b.-na yazdığı məktublardan və Diofantın “Hesab” əsərindən məlum olmuşdur. Onun teoremlərinin çoxunu L.Eyler, O.Koşi və b. isbat etmişdir. Fermanın böyük teoremiFermanın kiçik teoremi məşhur teoremlərdir. F. ixtiyari ədədin bölənlərini tapmaq üçün metod vermiş, ах2 +1 =y2 tənliyinin tam həllinin tapılması problemini qoy- muşdur (а - kvadrat kökü olmayan verilmiş ədəddir). F., Dekartla birlikdə analitik həndəsənin banisidir. О, koordinatlar üsulunu Dekartda olduğundan daha sistemli inkişaf etdirmiş, düz xəttin və ikitərtibli xəttin tənliklərini çıxararaq həndəsəyə tətbiq etmişdir. F. koordinatları çevirməklə (koordinat başlanğıcını köçürmək və oxları döndərməklə) bir və iki dərəcəli tənliyi ümumi şəkildə tədqiq etmişdir. Onun “Ən böyük və ən kiçik qiymətlərin axtarılması metodu” əsərinin diferensial və inteqral hesabı  nəzəriyyəsi üçün böyük əhəmiyyəti olmuşdur. F. kəsr qüvvətlərin diferensiallanması üçün ümumi qanun vermiş, inteqrallama düsturunu kəsr və mənfi üstlər üçün ümumiləşdirmişdir. О, ehtimal nəzəriyyəsinə aid fundamental işlər görmüş, fizikada həndəsi optikanın əsas prinsipini (Ferma prinsipi) vermişdir.

    FERMA  Руеr

    FERMA (Fermat) Руег - (7.8.1601, Bomon-de-Loman - 12.1.1665, Kastr) - fransız riyaziyyatçısı və fiziki. Mühüm riyazi tədqiqatları diferensial hesabı, ədədlər nəzəriyyəsi, həndəsə, cəbr, ehtimal nəzəriyyəsi sahəsindədir.

    Riyazi kəşflərinin əksəriyyəti B.Paskala, R.Dekarta və b.-na yazdığı məktublardan və Diofantın “Hesab” əsərindən məlum olmuşdur. Onun teoremlərinin çoxunu L.Eyler, O.Koşi və b. isbat etmişdir. Fermanın böyük teoremiFermanın kiçik teoremi məşhur teoremlərdir. F. ixtiyari ədədin bölənlərini tapmaq üçün metod vermiş, ах2 +1 =y2 tənliyinin tam həllinin tapılması problemini qoy- muşdur (а - kvadrat kökü olmayan verilmiş ədəddir). F., Dekartla birlikdə analitik həndəsənin banisidir. О, koordinatlar üsulunu Dekartda olduğundan daha sistemli inkişaf etdirmiş, düz xəttin və ikitərtibli xəttin tənliklərini çıxararaq həndəsəyə tətbiq etmişdir. F. koordinatları çevirməklə (koordinat başlanğıcını köçürmək və oxları döndərməklə) bir və iki dərəcəli tənliyi ümumi şəkildə tədqiq etmişdir. Onun “Ən böyük və ən kiçik qiymətlərin axtarılması metodu” əsərinin diferensial və inteqral hesabı  nəzəriyyəsi üçün böyük əhəmiyyəti olmuşdur. F. kəsr qüvvətlərin diferensiallanması üçün ümumi qanun vermiş, inteqrallama düsturunu kəsr və mənfi üstlər üçün ümumiləşdirmişdir. О, ehtimal nəzəriyyəsinə aid fundamental işlər görmüş, fizikada həndəsi optikanın əsas prinsipini (Ferma prinsipi) vermişdir.