FERMİ ENERJİSİ, F e r m i s ə v i y y ə s i – Fermi–Dirak statistikasına tabe olan zərrəciklərin (fermionlarm) mütləq sıfır temp-rda malik olduğu maks. enerji. Həmin temp-rda bu enerjidən aşağıdakı bütün kvant halları tutulmuş (dolmuş) olur. F.e. anlayışının mövcudluğu Pauli prinsipindən irəli gəlir. Fermionlar qazı üçün Т = 0 К-də F.e. ilə kimyəvi potensialın qiymətləri üst-üstə düşür. F.e.-nin (Еғ) qiymətini fermi-qazın vahid həcmdə olan zərrəciklərinin n konsentrasiyası ilə ifadə etmək olar:
burada m – zərrəciyin kütləsi, h – Plank sabitidir.
ifadəsi F e r m i i m p u l s u vəya sərhəd impulsu adlanır. Т = 0 К-də impulsu p < pF şərtini ödəyən bütün kvant halları zərrəciklərlə dolu, p > pF -ə uyğun hallar isə boş olur. Başqa sözlə, Т = 0 К-də im- pulslar fə za sın da fermionlar radiusu pF olan və p2 = 2mEF düsturu ilə təyin olunan sferanın (F e r m i s f e r a s ı) daxilindəki halları doldurur. Sistemin temp-ru artdıqda p < pF halında olan bəzi zərrəciklər p > pF halına keçə bilir. Bu halda Fermi-sferanın daxilində boş yerlər əmələ gəlir ki, bunlara da d e ş i k deyilir.
ifadəsi ilə təyin olunan kəmiyyətə Fermi sürəti və ya sərhəd sürəti deyilir; bu, Т = 0 К-də fermionların malik olduğu maks. sürəti ifadə edir. Т = 0 К-də bərk cisimlərdə cırlaşmış keçirici elektronlar qazı impuls fəzasında daha mürəkkəb formalı səthdəki (bax Fermi səthi) halları doldurur. F.e.-nin qiyməti metallarda 1-10 eV, cırlaşmış yarımkeçi- ricilərdə 10-2-10-1 eV, 3He-da 10-4 tərtibdəndir.