Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    FERMİUM 

    FERMİUM (lat. Fermium), Fm – kimyәvi element; dövri sistemin III qrupunda yerlәşәn süni radioaktiv kimyәvi element; aktinoidlәrә aiddir (at.n.100). Stabil izotopları yoxdur. Kütlә әdәdlәri 243–259 olan 17 izotopu mәlumdur; әn çox yaşayan nuklidi 257Fm-dir (T1/2 100,5 sut, α–şüalandırıcıdır). F.-u ilk dәfә 1952 ildә A.Qiorso, S.Tompson vә Q.Hiqqins istilik-nüvә partlayışının mәhsullarından ayırmışlar.


    Atomun ehtimal edilәn xarici elektron tәbәqәsinin konfiqurasiyası 5f126s26p67s2; oksidlәşmә dәrәcәsi +2 vә +3 (daha davamlı); Fm3+ vә Fm2+-nin ion radiusları müvafiq olaraq 0,0922 nm vә 0,194 nm. F.-un kimyәvi xassәlәri bir çox cәhәtdәn üçvalentli aktinoidlәrinkinә oxşardır. F. HCl, HNO3 vә NH4CNS-in qatı mәhlullarında anion komplekslәri әmәlә gәtirir vә anionitlәrdә sorbsiya olunur. F.-u üçvalentli aktinoidlәrdәn ayırmaq üçün kationitlәrdә ion mübadilәsindәn vә ekstraksiya xromatoqrafiyası üsulundan istifadә olunur. F.-un izotopları tsiklotronda Th, U vә ya Pu-dan olan hәdәfi sürәtli Ne, O vә ya C ionları ilә nüvә reaktorunda Pu, Cm vә ya Cf izotoplarının qarışığını şüalandırmaqla alınır.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    FERMİUM 

    FERMİUM (lat. Fermium), Fm – kimyәvi element; dövri sistemin III qrupunda yerlәşәn süni radioaktiv kimyәvi element; aktinoidlәrә aiddir (at.n.100). Stabil izotopları yoxdur. Kütlә әdәdlәri 243–259 olan 17 izotopu mәlumdur; әn çox yaşayan nuklidi 257Fm-dir (T1/2 100,5 sut, α–şüalandırıcıdır). F.-u ilk dәfә 1952 ildә A.Qiorso, S.Tompson vә Q.Hiqqins istilik-nüvә partlayışının mәhsullarından ayırmışlar.


    Atomun ehtimal edilәn xarici elektron tәbәqәsinin konfiqurasiyası 5f126s26p67s2; oksidlәşmә dәrәcәsi +2 vә +3 (daha davamlı); Fm3+ vә Fm2+-nin ion radiusları müvafiq olaraq 0,0922 nm vә 0,194 nm. F.-un kimyәvi xassәlәri bir çox cәhәtdәn üçvalentli aktinoidlәrinkinә oxşardır. F. HCl, HNO3 vә NH4CNS-in qatı mәhlullarında anion komplekslәri әmәlә gәtirir vә anionitlәrdә sorbsiya olunur. F.-u üçvalentli aktinoidlәrdәn ayırmaq üçün kationitlәrdә ion mübadilәsindәn vә ekstraksiya xromatoqrafiyası üsulundan istifadә olunur. F.-un izotopları tsiklotronda Th, U vә ya Pu-dan olan hәdәfi sürәtli Ne, O vә ya C ionları ilә nüvә reaktorunda Pu, Cm vә ya Cf izotoplarının qarışığını şüalandırmaqla alınır.

    FERMİUM 

    FERMİUM (lat. Fermium), Fm – kimyәvi element; dövri sistemin III qrupunda yerlәşәn süni radioaktiv kimyәvi element; aktinoidlәrә aiddir (at.n.100). Stabil izotopları yoxdur. Kütlә әdәdlәri 243–259 olan 17 izotopu mәlumdur; әn çox yaşayan nuklidi 257Fm-dir (T1/2 100,5 sut, α–şüalandırıcıdır). F.-u ilk dәfә 1952 ildә A.Qiorso, S.Tompson vә Q.Hiqqins istilik-nüvә partlayışının mәhsullarından ayırmışlar.


    Atomun ehtimal edilәn xarici elektron tәbәqәsinin konfiqurasiyası 5f126s26p67s2; oksidlәşmә dәrәcәsi +2 vә +3 (daha davamlı); Fm3+ vә Fm2+-nin ion radiusları müvafiq olaraq 0,0922 nm vә 0,194 nm. F.-un kimyәvi xassәlәri bir çox cәhәtdәn üçvalentli aktinoidlәrinkinә oxşardır. F. HCl, HNO3 vә NH4CNS-in qatı mәhlullarında anion komplekslәri әmәlә gәtirir vә anionitlәrdә sorbsiya olunur. F.-u üçvalentli aktinoidlәrdәn ayırmaq üçün kationitlәrdә ion mübadilәsindәn vә ekstraksiya xromatoqrafiyası üsulundan istifadә olunur. F.-un izotopları tsiklotronda Th, U vә ya Pu-dan olan hәdәfi sürәtli Ne, O vә ya C ionları ilә nüvә reaktorunda Pu, Cm vә ya Cf izotoplarının qarışığını şüalandırmaqla alınır.