Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    FƏRQANƏ VİLAYƏTİ

    FƏRQANƏ VİLAYƏTİ – Özbәkistanda vil. Sah. 6,8 min km2. Əh. 3,5 mln. (2017). 15 tumanı (r-nu), 9 şәhәri, 10 ştq. var. Mәrkәzi Fәrqanә ş.-dir.


    Tәbiәt. Ərazisi resp.-nın ş.-indә, Fәrqanә vadisinin c.-unda, әsasәn, sәhra zonasındadır. Faydalı qazıntılarla (kvars, qızıl, gümüş, alüminium, mis, dәmir, volfram, uran, molibden, qranit, mәrmәr, daş kömür, neft, qaz vә s.) zәngindir. İqlimi kontinentaldır. Orta temp-r yanvarda –3,2°C, iyilda 28°C-dir. İllik yağıntı 100–270 mm. Şm.-q. sәrhәdi boyu Sırdәrya çayı axır; Alay silsilәsindәn başlanan İsfara, Sox, Şahimәrdan çayları Sırdәryaya çatmır. Çaylar qar vә buzlaq suları ilә qidalanır. İyul– avqust aylarında gursuludur. Sularından suvarmada istifadә edilir. Torpaqları, әsasәn, boz vә çәmәn bataqlıqdır. Şoran bitkilәri yayılmışdır. Meşәlәrә (ardıc, qovaq, qarağac, tut vә s.) rast gәlinir. Canavar, tülkü, çaqqal, dovşan, porsuq, oxlu kirpi, çoxlu quş, sürünәn, böcәk var. Bataqlıq qunduzu vә ondatra yerli iqlimә uyğunlaşdırılmışdır.


    Tәsәrrüfat. Sәnaye mәhsulunun ümumi hәcminә görә vil. resp.-da 2-ci (Daşkәn vil.-ndәn sonra) yerdәdir. Neft, qaz, kükürd, әhәngdaşı vә s. hasil olunur. Vil.-in çoxsahәli sәnayesindә Fәrqanә vә Altıarık neft emalı z-dları (benzin, solyar yağı, kerosin, hәmçinin texniki yağlar), kimya vә energetika sәnayesi müәssisәlәri mühüm yer tutur. Sәnaye mәhsullarının çox hissәsini maşınqayırma, metal emalı vә tikinti materialları tәşkil edir.

    F.v. әrazisinin tәqr. 1/2-i k.t.-na yararlıdır. K.t. pambıqçlıq (әrazinin tәqr. 45%-i), tütünçülük vә ipәkçilik üzrә ixtisaslaşmışdır; buğda, cuqara, arpa, darı; müxtәlif texniki bitkilәr becәrilir. Əlverişli tәbii şәrait vil.-dә bağçılıq (Fәrqanә narı, әncir, alma vә s.) vә üzümçülüyün inkişafına tәkan vermişdir. Dağlıq rayonlarda tәbii otlaqlar (caylau) üstünlük tәşkil edir; әtlik vә südlük qoyunçuluq inkişaf etmişdir.


    Vil. d.y. vә avtomobil nәql. ilә yaxşı tәmin olunmuşdur. Vil.-dәn pambıq lifi, pambıq yağı, ipәk vә pambıq parçalar, trikotaj mәmulatları, quru meyvә, mineral gübrә vә sement daşınır; vilayәtә meşә materialları, k.t. maşınları, taxıl, un, şәkәr vә s. gәtirilir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    FƏRQANƏ VİLAYƏTİ

    FƏRQANƏ VİLAYƏTİ – Özbәkistanda vil. Sah. 6,8 min km2. Əh. 3,5 mln. (2017). 15 tumanı (r-nu), 9 şәhәri, 10 ştq. var. Mәrkәzi Fәrqanә ş.-dir.


    Tәbiәt. Ərazisi resp.-nın ş.-indә, Fәrqanә vadisinin c.-unda, әsasәn, sәhra zonasındadır. Faydalı qazıntılarla (kvars, qızıl, gümüş, alüminium, mis, dәmir, volfram, uran, molibden, qranit, mәrmәr, daş kömür, neft, qaz vә s.) zәngindir. İqlimi kontinentaldır. Orta temp-r yanvarda –3,2°C, iyilda 28°C-dir. İllik yağıntı 100–270 mm. Şm.-q. sәrhәdi boyu Sırdәrya çayı axır; Alay silsilәsindәn başlanan İsfara, Sox, Şahimәrdan çayları Sırdәryaya çatmır. Çaylar qar vә buzlaq suları ilә qidalanır. İyul– avqust aylarında gursuludur. Sularından suvarmada istifadә edilir. Torpaqları, әsasәn, boz vә çәmәn bataqlıqdır. Şoran bitkilәri yayılmışdır. Meşәlәrә (ardıc, qovaq, qarağac, tut vә s.) rast gәlinir. Canavar, tülkü, çaqqal, dovşan, porsuq, oxlu kirpi, çoxlu quş, sürünәn, böcәk var. Bataqlıq qunduzu vә ondatra yerli iqlimә uyğunlaşdırılmışdır.


    Tәsәrrüfat. Sәnaye mәhsulunun ümumi hәcminә görә vil. resp.-da 2-ci (Daşkәn vil.-ndәn sonra) yerdәdir. Neft, qaz, kükürd, әhәngdaşı vә s. hasil olunur. Vil.-in çoxsahәli sәnayesindә Fәrqanә vә Altıarık neft emalı z-dları (benzin, solyar yağı, kerosin, hәmçinin texniki yağlar), kimya vә energetika sәnayesi müәssisәlәri mühüm yer tutur. Sәnaye mәhsullarının çox hissәsini maşınqayırma, metal emalı vә tikinti materialları tәşkil edir.

    F.v. әrazisinin tәqr. 1/2-i k.t.-na yararlıdır. K.t. pambıqçlıq (әrazinin tәqr. 45%-i), tütünçülük vә ipәkçilik üzrә ixtisaslaşmışdır; buğda, cuqara, arpa, darı; müxtәlif texniki bitkilәr becәrilir. Əlverişli tәbii şәrait vil.-dә bağçılıq (Fәrqanә narı, әncir, alma vә s.) vә üzümçülüyün inkişafına tәkan vermişdir. Dağlıq rayonlarda tәbii otlaqlar (caylau) üstünlük tәşkil edir; әtlik vә südlük qoyunçuluq inkişaf etmişdir.


    Vil. d.y. vә avtomobil nәql. ilә yaxşı tәmin olunmuşdur. Vil.-dәn pambıq lifi, pambıq yağı, ipәk vә pambıq parçalar, trikotaj mәmulatları, quru meyvә, mineral gübrә vә sement daşınır; vilayәtә meşә materialları, k.t. maşınları, taxıl, un, şәkәr vә s. gәtirilir.

    FƏRQANƏ VİLAYƏTİ

    FƏRQANƏ VİLAYƏTİ – Özbәkistanda vil. Sah. 6,8 min km2. Əh. 3,5 mln. (2017). 15 tumanı (r-nu), 9 şәhәri, 10 ştq. var. Mәrkәzi Fәrqanә ş.-dir.


    Tәbiәt. Ərazisi resp.-nın ş.-indә, Fәrqanә vadisinin c.-unda, әsasәn, sәhra zonasındadır. Faydalı qazıntılarla (kvars, qızıl, gümüş, alüminium, mis, dәmir, volfram, uran, molibden, qranit, mәrmәr, daş kömür, neft, qaz vә s.) zәngindir. İqlimi kontinentaldır. Orta temp-r yanvarda –3,2°C, iyilda 28°C-dir. İllik yağıntı 100–270 mm. Şm.-q. sәrhәdi boyu Sırdәrya çayı axır; Alay silsilәsindәn başlanan İsfara, Sox, Şahimәrdan çayları Sırdәryaya çatmır. Çaylar qar vә buzlaq suları ilә qidalanır. İyul– avqust aylarında gursuludur. Sularından suvarmada istifadә edilir. Torpaqları, әsasәn, boz vә çәmәn bataqlıqdır. Şoran bitkilәri yayılmışdır. Meşәlәrә (ardıc, qovaq, qarağac, tut vә s.) rast gәlinir. Canavar, tülkü, çaqqal, dovşan, porsuq, oxlu kirpi, çoxlu quş, sürünәn, böcәk var. Bataqlıq qunduzu vә ondatra yerli iqlimә uyğunlaşdırılmışdır.


    Tәsәrrüfat. Sәnaye mәhsulunun ümumi hәcminә görә vil. resp.-da 2-ci (Daşkәn vil.-ndәn sonra) yerdәdir. Neft, qaz, kükürd, әhәngdaşı vә s. hasil olunur. Vil.-in çoxsahәli sәnayesindә Fәrqanә vә Altıarık neft emalı z-dları (benzin, solyar yağı, kerosin, hәmçinin texniki yağlar), kimya vә energetika sәnayesi müәssisәlәri mühüm yer tutur. Sәnaye mәhsullarının çox hissәsini maşınqayırma, metal emalı vә tikinti materialları tәşkil edir.

    F.v. әrazisinin tәqr. 1/2-i k.t.-na yararlıdır. K.t. pambıqçlıq (әrazinin tәqr. 45%-i), tütünçülük vә ipәkçilik üzrә ixtisaslaşmışdır; buğda, cuqara, arpa, darı; müxtәlif texniki bitkilәr becәrilir. Əlverişli tәbii şәrait vil.-dә bağçılıq (Fәrqanә narı, әncir, alma vә s.) vә üzümçülüyün inkişafına tәkan vermişdir. Dağlıq rayonlarda tәbii otlaqlar (caylau) üstünlük tәşkil edir; әtlik vә südlük qoyunçuluq inkişaf etmişdir.


    Vil. d.y. vә avtomobil nәql. ilә yaxşı tәmin olunmuşdur. Vil.-dәn pambıq lifi, pambıq yağı, ipәk vә pambıq parçalar, trikotaj mәmulatları, quru meyvә, mineral gübrә vә sement daşınır; vilayәtә meşә materialları, k.t. maşınları, taxıl, un, şәkәr vә s. gәtirilir.