Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    FIR NEMATODLARI 

    FIR NEMATODLARI (Meloidogyne) – nematodlar sinfindәn fitoparazit qurd cinsi. 80-ә yaxın növü var. Tәbii şәraitdә, әsasәn, tropik vә subtropik iqlimi olan ölkәlәrdә, hәr bir istixana vә oranjereyalarda isә dünyanın hәr yerindә yayılmışdır. Erkәk fәrdlәri qurdabәnzәr, dişilәri 0,2–1,0 mm uz.-da, dәyirmidir. Köklәrdә fırlar әmәlә gәtirmәklә, 2000-dәn çox bitki növünü zәdәlәyir. Əsasәn, partenogenez yolu ilә çoxalır. Fırda yaşayan dişi 1000-ә qәdәr yumurta qoyur. Yumurtalardan qonşu bitkilәrin köklәrini yoluxduran vә ya ana fırın yanında öz fırını әmәlә gәtirәn sürfәlәr çıxır. Bir nәsil 27–35 günә inkişaf edir, il әrzindә 7–8 nәsil verir. F.n. bitkilәrin fizioloji proseslәrini pozur, güclü yoluxmada isә bitkini mәhv edir. Mübarizә tәdbirlәri: yoluxmamış әkin materialının istifadәsi, torpağın isti buxarla işlәnmәsi, davamlı sort vә hibridlәrin seçilmәsi, nematosidlәrin vә bitkilәrin mikrobioloji müdafiә vasitәlәrinin tәtbiqi.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    FIR NEMATODLARI 

    FIR NEMATODLARI (Meloidogyne) – nematodlar sinfindәn fitoparazit qurd cinsi. 80-ә yaxın növü var. Tәbii şәraitdә, әsasәn, tropik vә subtropik iqlimi olan ölkәlәrdә, hәr bir istixana vә oranjereyalarda isә dünyanın hәr yerindә yayılmışdır. Erkәk fәrdlәri qurdabәnzәr, dişilәri 0,2–1,0 mm uz.-da, dәyirmidir. Köklәrdә fırlar әmәlә gәtirmәklә, 2000-dәn çox bitki növünü zәdәlәyir. Əsasәn, partenogenez yolu ilә çoxalır. Fırda yaşayan dişi 1000-ә qәdәr yumurta qoyur. Yumurtalardan qonşu bitkilәrin köklәrini yoluxduran vә ya ana fırın yanında öz fırını әmәlә gәtirәn sürfәlәr çıxır. Bir nәsil 27–35 günә inkişaf edir, il әrzindә 7–8 nәsil verir. F.n. bitkilәrin fizioloji proseslәrini pozur, güclü yoluxmada isә bitkini mәhv edir. Mübarizә tәdbirlәri: yoluxmamış әkin materialının istifadәsi, torpağın isti buxarla işlәnmәsi, davamlı sort vә hibridlәrin seçilmәsi, nematosidlәrin vә bitkilәrin mikrobioloji müdafiә vasitәlәrinin tәtbiqi.

    FIR NEMATODLARI 

    FIR NEMATODLARI (Meloidogyne) – nematodlar sinfindәn fitoparazit qurd cinsi. 80-ә yaxın növü var. Tәbii şәraitdә, әsasәn, tropik vә subtropik iqlimi olan ölkәlәrdә, hәr bir istixana vә oranjereyalarda isә dünyanın hәr yerindә yayılmışdır. Erkәk fәrdlәri qurdabәnzәr, dişilәri 0,2–1,0 mm uz.-da, dәyirmidir. Köklәrdә fırlar әmәlә gәtirmәklә, 2000-dәn çox bitki növünü zәdәlәyir. Əsasәn, partenogenez yolu ilә çoxalır. Fırda yaşayan dişi 1000-ә qәdәr yumurta qoyur. Yumurtalardan qonşu bitkilәrin köklәrini yoluxduran vә ya ana fırın yanında öz fırını әmәlә gәtirәn sürfәlәr çıxır. Bir nәsil 27–35 günә inkişaf edir, il әrzindә 7–8 nәsil verir. F.n. bitkilәrin fizioloji proseslәrini pozur, güclü yoluxmada isә bitkini mәhv edir. Mübarizә tәdbirlәri: yoluxmamış әkin materialının istifadәsi, torpağın isti buxarla işlәnmәsi, davamlı sort vә hibridlәrin seçilmәsi, nematosidlәrin vә bitkilәrin mikrobioloji müdafiә vasitәlәrinin tәtbiqi.