FIRLANMA HƏRƏKƏTİ, b ә r k  c i s m i n – nöqtәlәrinin trayektoriyasının müstәvilәri fırlanma oxuna perpendikulyar olan vә mәrkәzlәri bu ox üzәrindә yerlәşәn çevrәni cızan cismin hәrәkәti. İki növdür: o x  vә  n ö q t ә  ә t r a f ı n d a  F.h.

1) Bәrk cismin fırlanması zamanı bu cisimdә hansısa iki nöqtә hәmişә tәrpәnmәz qalır. Bu nöqtәlәrdәn keçәn düz xәtt fırlanma oxu adlanır. Cismin oxdan h mәsafәsindә yerlәşәn istәnilәn nöqtәsinin xәtti sürәti υ = hω (ω – bucaq sürәtidir), toxunan tәcili w_τ = hε (ε – bucaq tәcilidir), normal tәcili w_n = hω² vә tam tәcil w = h√ε²+ω².

2) Bәrk cisim fırlanarkәn bu cismin hansısa bir nöqtәsi tәrpәnmәz qalır, qalan bütün digәr nöqtәlәri isә mәrkәzi hәmin nöqtәdә olan kürәnin sәthlәri boyunca hәrәkәt edir. Cismin nöqtә әtrafındakı hәrәkәtinә zamanın hәr hansı anı üçün ox әtrafında sonsuz kiçik F.h. kimi baxmaq olar. Bu oxa a n i   f ı r l a n m a   o x u  deyilir. Fırlanma mәrkәzi adlanan tәrpәnmәz nöqtә ani fırlanma oxu üzәrindә yerlәşir. Müәyyәn vaxtdan sonra bu ox tәr- pәnmәz oxdan fәrqli olaraq öz istiqamәtini fasilәsiz surәtdә dәyişir. Nәticәdә cismin F.h. öz istiqamәtini fasilәsiz dәyişәn ani oxların әtrafında elementar dönmәlәr seriyasından ibarәt olur. Cismin belә F.h.-nә misal olaraq jiroskopun hәrәkәtini göstәrmәk olar.