FİBULA (lat. sancaq, bәnd, düymә bildirir) – geyim üçün metaldan hazırlanan ilmә-düymә, hәmçinin bәzәk. F. iynәsinin ucu yaylı mexanizm vasitәsilә gövdәyә birlәşәn yuvaya keçirilir. Əsas növlәri: bir vә ya ikihәdli F.; yaylı, yaxud oynaqlı mexanizmi olan F.; bütöv vә ya gövdәyә birlәşdirilmiş yuvası olan F.; qövsvarı gövdәli F. Müxtәlif növ F.-lar Tunc dövründәn erkәn orta әsrlәrәdәk Avropa, Ön Asiya, Qafqaz vә Şimali Qazaxıstan әrazisindә yayılmışdır. 19 әsrin ortalarında “ingilis sancaqları” kimi yenidәn istifadәsinә başlanılmışdır. Müxtәlif növlәri arxeoloji abidәlәrin, hәmçinin qarşılıqlı әlaqәlәrin, miqrasiyaların, sәnәtkarlığın, ideologiyanın vә s. öyrәnilmәsindә mühüm әhәmiyyәt kәsb edir. Nәcib metallardan (qızıl, gümüş, platin) hazırlanmış vә qiymәtli daşlarla inkrustasiya olunmuş bәzi F.-lar qәdim zәrgәrlik sәnәtinin nümunәlәridir.

 Antropozoomorf gümüş fibula. 2–3 әsrlәr. Milli Azәrbaycan Tarixi Muzeyi (solda).

 Qoşa tәmtәraqlı fibula. 5 әsr. İncәsәnәt Tarixi Muzeyi. Vyana. Avstriya (sağda).