FİÇİNO (Ficino) Marsilio (19.10.1433, Filine-Valdarno - 1.10.1499, Florensiya yaxınlığında, Karaci) - italyan humanisti, neoplatonçu filosof, Florensiyada Platon Akademiyasının yaradıcısı. Platon, Plotin, Yamvilix, Prokl, Porfiri və b.-nın əsərlərini, “Areopagitiklər”in bir hissəsini və Hermetik toplu adını almış traktatları latın dilinə tərcümə etmişdir. Bu tərcümələrə yazdığı şərhlərdə və “Canın ölməzliyi haqqında Platon teologiyası” (“Theologiae platonicae de immortalitate animorum”, 1469-74), “Xristian dini haqqında” (“De Christiana religione”, 1476) və digər əsərlərində neoplatonizmin (emanasiya konsepsiyası və s.) və son antik dövr mistik təlimlərinin başlıca xristian ehkamlarına uyğunlaşdırılması istiqamətində yenidən işlənməsindən ibarət fəlsəfi sistemini inkişaf etdirmişdir. Filosofa görə, dərketmə bacarığına və azad iradəyə malik insanın ləyaqəti onun ilahi mənşəyində, canının ölməzliyində, seyretmənin ali pilləsində Allahla qovuşma - “ilahi dəlilik” bacarığındadır. Gözəlliyi seyretməni ali mistik seyretmənin pilləsi kimi nəzərdən keçirən F. üçün dünyəvi gözəlliyin apologiyası səciyyəvi idi. Tarixən mövcud olmuş dinləri və dini-fəlsəfi təlimləri F. “ümumi din”in inkişaf mərhələləri hesab edirdi. Platonizmin dirçəlməsinə və sxolastik aristotelizmlə mübarizəyə təkan vermiş, İntibah və 17-18 əsrlər fəlsəfəsinin inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
FİÇİNO (Ficino) Marsilio (19.10.1433, Filine-Valdarno - 1.10.1499, Florensiya yaxınlığında, Karaci) - italyan humanisti, neoplatonçu filosof, Florensiyada Platon Akademiyasının yaradıcısı. Platon, Plotin, Yamvilix, Prokl, Porfiri və b.-nın əsərlərini, “Areopagitiklər”in bir hissəsini və Hermetik toplu adını almış traktatları latın dilinə tərcümə etmişdir. Bu tərcümələrə yazdığı şərhlərdə və “Canın ölməzliyi haqqında Platon teologiyası” (“Theologiae platonicae de immortalitate animorum”, 1469-74), “Xristian dini haqqında” (“De Christiana religione”, 1476) və digər əsərlərində neoplatonizmin (emanasiya konsepsiyası və s.) və son antik dövr mistik təlimlərinin başlıca xristian ehkamlarına uyğunlaşdırılması istiqamətində yenidən işlənməsindən ibarət fəlsəfi sistemini inkişaf etdirmişdir. Filosofa görə, dərketmə bacarığına və azad iradəyə malik insanın ləyaqəti onun ilahi mənşəyində, canının ölməzliyində, seyretmənin ali pilləsində Allahla qovuşma - “ilahi dəlilik” bacarığındadır. Gözəlliyi seyretməni ali mistik seyretmənin pilləsi kimi nəzərdən keçirən F. üçün dünyəvi gözəlliyin apologiyası səciyyəvi idi. Tarixən mövcud olmuş dinləri və dini-fəlsəfi təlimləri F. “ümumi din”in inkişaf mərhələləri hesab edirdi. Platonizmin dirçəlməsinə və sxolastik aristotelizmlə mübarizəyə təkan vermiş, İntibah və 17-18 əsrlər fəlsəfəsinin inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.
FİÇİNO (Ficino) Marsilio (19.10.1433, Filine-Valdarno - 1.10.1499, Florensiya yaxınlığında, Karaci) - italyan humanisti, neoplatonçu filosof, Florensiyada Platon Akademiyasının yaradıcısı. Platon, Plotin, Yamvilix, Prokl, Porfiri və b.-nın əsərlərini, “Areopagitiklər”in bir hissəsini və Hermetik toplu adını almış traktatları latın dilinə tərcümə etmişdir. Bu tərcümələrə yazdığı şərhlərdə və “Canın ölməzliyi haqqında Platon teologiyası” (“Theologiae platonicae de immortalitate animorum”, 1469-74), “Xristian dini haqqında” (“De Christiana religione”, 1476) və digər əsərlərində neoplatonizmin (emanasiya konsepsiyası və s.) və son antik dövr mistik təlimlərinin başlıca xristian ehkamlarına uyğunlaşdırılması istiqamətində yenidən işlənməsindən ibarət fəlsəfi sistemini inkişaf etdirmişdir. Filosofa görə, dərketmə bacarığına və azad iradəyə malik insanın ləyaqəti onun ilahi mənşəyində, canının ölməzliyində, seyretmənin ali pilləsində Allahla qovuşma - “ilahi dəlilik” bacarığındadır. Gözəlliyi seyretməni ali mistik seyretmənin pilləsi kimi nəzərdən keçirən F. üçün dünyəvi gözəlliyin apologiyası səciyyəvi idi. Tarixən mövcud olmuş dinləri və dini-fəlsəfi təlimləri F. “ümumi din”in inkişaf mərhələləri hesab edirdi. Platonizmin dirçəlməsinə və sxolastik aristotelizmlə mübarizəyə təkan vermiş, İntibah və 17-18 əsrlər fəlsəfəsinin inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.
