АДАЛАР ГЮВСЦ СИСТЕМИ – материкдян океана кечид зонасында ъаван даь силсиляляри. Адятян, вулкан мяншяли олур; океанда адалар зянъири шяклиндядир. Структуруна эюря материкятрафы эеосинклинал зоналарын щиссяляридир. Онлар кянар дянизлярин чюкякликлярини дяринлик золагларындан айырыр. Зянъирвары адалар системинин гювсвары формасы маили тектоник гырылма мцстявисинин Йерин сферик сятщи иля кясишмяси нятиъясиндя йараныр. А.г.с. бцнювряляринин ени 40–50 км-дян 200–400 км-ядяк, уз. 1000 км-ядяк вя даща чох олан суалты силсилялярдир. Силсилялярин таьы дяниз сявиййясиндян адалар шяклиндя чыхыр. Силсиляляр, ясасян, базалт, андезит-базалт вя андезит тяркиблидир. Адаларын бязиляри Археозойдан Кайнозойа гядярки, диэярляри ися йалныз Кайнозой йашлы чюкцнтцлярдяндир. Яксяр алимлярин фикринъя А.г.с. гядим эеосинклинал системлярин мцасир моделидир. А.г.с. фяалиййятдя олан шиддятли зялзяляляр гуршаьыдыр вя дярин тектоник йарылмалар иля кясилмишдир. А.г.с. ян чох Сакит океанын г. вя ъ.-г. кянарындадыр (Алеут а-ры, Курил а-ры, Йапон а-ры, Йени Гвинейа а., Гярби Меланезийа вя Шярги Меланезийа а-ры гювсляри вя с.). Щинд океанында йалныз бири (Зонд а-ры гювсц), Атлантик океанында ися икиси (Антил а-ры вя Ъянуби Сандвич а-ры гювсляри) мялумдур.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
АДАЛАР ГЮВСЦ СИСТЕМИ – материкдян океана кечид зонасында ъаван даь силсиляляри. Адятян, вулкан мяншяли олур; океанда адалар зянъири шяклиндядир. Структуруна эюря материкятрафы эеосинклинал зоналарын щиссяляридир. Онлар кянар дянизлярин чюкякликлярини дяринлик золагларындан айырыр. Зянъирвары адалар системинин гювсвары формасы маили тектоник гырылма мцстявисинин Йерин сферик сятщи иля кясишмяси нятиъясиндя йараныр. А.г.с. бцнювряляринин ени 40–50 км-дян 200–400 км-ядяк, уз. 1000 км-ядяк вя даща чох олан суалты силсилялярдир. Силсилялярин таьы дяниз сявиййясиндян адалар шяклиндя чыхыр. Силсиляляр, ясасян, базалт, андезит-базалт вя андезит тяркиблидир. Адаларын бязиляри Археозойдан Кайнозойа гядярки, диэярляри ися йалныз Кайнозой йашлы чюкцнтцлярдяндир. Яксяр алимлярин фикринъя А.г.с. гядим эеосинклинал системлярин мцасир моделидир. А.г.с. фяалиййятдя олан шиддятли зялзяляляр гуршаьыдыр вя дярин тектоник йарылмалар иля кясилмишдир. А.г.с. ян чох Сакит океанын г. вя ъ.-г. кянарындадыр (Алеут а-ры, Курил а-ры, Йапон а-ры, Йени Гвинейа а., Гярби Меланезийа вя Шярги Меланезийа а-ры гювсляри вя с.). Щинд океанында йалныз бири (Зонд а-ры гювсц), Атлантик океанында ися икиси (Антил а-ры вя Ъянуби Сандвич а-ры гювсляри) мялумдур.
АДАЛАР ГЮВСЦ СИСТЕМИ – материкдян океана кечид зонасында ъаван даь силсиляляри. Адятян, вулкан мяншяли олур; океанда адалар зянъири шяклиндядир. Структуруна эюря материкятрафы эеосинклинал зоналарын щиссяляридир. Онлар кянар дянизлярин чюкякликлярини дяринлик золагларындан айырыр. Зянъирвары адалар системинин гювсвары формасы маили тектоник гырылма мцстявисинин Йерин сферик сятщи иля кясишмяси нятиъясиндя йараныр. А.г.с. бцнювряляринин ени 40–50 км-дян 200–400 км-ядяк, уз. 1000 км-ядяк вя даща чох олан суалты силсилялярдир. Силсилялярин таьы дяниз сявиййясиндян адалар шяклиндя чыхыр. Силсиляляр, ясасян, базалт, андезит-базалт вя андезит тяркиблидир. Адаларын бязиляри Археозойдан Кайнозойа гядярки, диэярляри ися йалныз Кайнозой йашлы чюкцнтцлярдяндир. Яксяр алимлярин фикринъя А.г.с. гядим эеосинклинал системлярин мцасир моделидир. А.г.с. фяалиййятдя олан шиддятли зялзяляляр гуршаьыдыр вя дярин тектоник йарылмалар иля кясилмишдир. А.г.с. ян чох Сакит океанын г. вя ъ.-г. кянарындадыр (Алеут а-ры, Курил а-ры, Йапон а-ры, Йени Гвинейа а., Гярби Меланезийа вя Шярги Меланезийа а-ры гювсляри вя с.). Щинд океанында йалныз бири (Зонд а-ры гювсц), Атлантик океанында ися икиси (Антил а-ры вя Ъянуби Сандвич а-ры гювсляри) мялумдур.
