FİNÁL (ital. finale, lat. finis – son), musiqidә – musiqili sәhnә әsәrlәrinin vә ya instrumental silsilәvi әsәrin tamamlayıcı hissәsi. F.-ın sabit növlәri opera vә silsilә sonata-simfonik әsәrlәrdә yaranmışdır. Opera F.-ı bütün әsәri vә ya onun bir aktını tamamlayan böyük ansambl, yaxud xor sәhnәsidir (Ü.Hacıbәylinin “Koroğlu” operasının sonu). Sonata-simfonik silsilәni tamamlayan hissә kimi sәciyyәvi xüsusiyyәtә malik F.-a Y.Haydn vә V.A.Motsartın kamera vә instrumental musiqisindә daha çox rast gәlinir. Klassik-romantik simfoniya, sonata, kvartet vә s.-nin F.-ları, bir qayda olaraq, başlanğıc tonallıqda, cәld tempdә, rondo, yaxud sonata (bәzәn variasiyalı) formasında bәstәlәnirdi. 19–20 әsr bәstәkarları simfonik F. üçün yeni, geyri-әnәnәvi (mәs., L. van Bethovenin 9-cu simfoniyasında xor, P.İ.Çaykovskinin 6-cı simfoniyasında mülayim F., C.Hacıyevin, Q.Qarayevin simfoniyalarının F.-ları) formalar tәtbiq etmişlәr.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
FİNÁL (ital. finale, lat. finis – son), musiqidә – musiqili sәhnә әsәrlәrinin vә ya instrumental silsilәvi әsәrin tamamlayıcı hissәsi. F.-ın sabit növlәri opera vә silsilә sonata-simfonik әsәrlәrdә yaranmışdır. Opera F.-ı bütün әsәri vә ya onun bir aktını tamamlayan böyük ansambl, yaxud xor sәhnәsidir (Ü.Hacıbәylinin “Koroğlu” operasının sonu). Sonata-simfonik silsilәni tamamlayan hissә kimi sәciyyәvi xüsusiyyәtә malik F.-a Y.Haydn vә V.A.Motsartın kamera vә instrumental musiqisindә daha çox rast gәlinir. Klassik-romantik simfoniya, sonata, kvartet vә s.-nin F.-ları, bir qayda olaraq, başlanğıc tonallıqda, cәld tempdә, rondo, yaxud sonata (bәzәn variasiyalı) formasında bәstәlәnirdi. 19–20 әsr bәstәkarları simfonik F. üçün yeni, geyri-әnәnәvi (mәs., L. van Bethovenin 9-cu simfoniyasında xor, P.İ.Çaykovskinin 6-cı simfoniyasında mülayim F., C.Hacıyevin, Q.Qarayevin simfoniyalarının F.-ları) formalar tәtbiq etmişlәr.
FİNÁL (ital. finale, lat. finis – son), musiqidә – musiqili sәhnә әsәrlәrinin vә ya instrumental silsilәvi әsәrin tamamlayıcı hissәsi. F.-ın sabit növlәri opera vә silsilә sonata-simfonik әsәrlәrdә yaranmışdır. Opera F.-ı bütün әsәri vә ya onun bir aktını tamamlayan böyük ansambl, yaxud xor sәhnәsidir (Ü.Hacıbәylinin “Koroğlu” operasının sonu). Sonata-simfonik silsilәni tamamlayan hissә kimi sәciyyәvi xüsusiyyәtә malik F.-a Y.Haydn vә V.A.Motsartın kamera vә instrumental musiqisindә daha çox rast gәlinir. Klassik-romantik simfoniya, sonata, kvartet vә s.-nin F.-ları, bir qayda olaraq, başlanğıc tonallıqda, cәld tempdә, rondo, yaxud sonata (bәzәn variasiyalı) formasında bәstәlәnirdi. 19–20 әsr bәstәkarları simfonik F. üçün yeni, geyri-әnәnәvi (mәs., L. van Bethovenin 9-cu simfoniyasında xor, P.İ.Çaykovskinin 6-cı simfoniyasında mülayim F., C.Hacıyevin, Q.Qarayevin simfoniyalarının F.-ları) formalar tәtbiq etmişlәr.
