FİRQƏT (təxəllüsü; əsl adı və soyadı Zakircan Halmühəmmədov) (1858, Kokand - 1909, ÇXR, Sintszyan - Uyğur muxtar r-nu, Yarkənd) - özbək şairi, mütəfəkkir və publisist. Kokandda mədrəsədə təhsil almış, ərəb və farsa dillərini, klassik Şərq poeziyasını öyrənmişdir. Burada lirik və satirik şeirlər yazmağa başlamışdır. 1889 ildə Daşkəndə getmişdir. 1891 ildən çoxlu səyahət etmişdir (cənubi Asiya və Balkan y-a ölkələrinə). Yaradıcılığında qəzəl, qitə, rübai, müxəmməs və s. əsas yer tutmuşdur. Poeziyası aşiqanə lirikadan realist şeirlərə və satiraya doğru inkişaf etmiş, iqtisadi-siyasi şərait və ictimai fikirlə üzvi şəkildə bağlı olmuşdur. Əyanları tənqid etdiyinə görə, onların təqibinə məruz qalmış, 1894 ildə məcburən Çinin Yarkənd şəhərinə köçmüşdür. Son dövr poeziyasında vətən həsrəti motivləri üstünlük təşkil etmişdir (“İnsan halımı bilməz” müxəmməsi və s.). Ədəbi irsi özbək ədəbiyyatı və ictimai-fəlsəfi fikrinin inkişafına təsir göstərmişdir. Bəzi şeirləri Azərb. dilinə tərcümə olunmuşdur. Haqqında “Firqət” bioqrafik filmi çəkilmişdir (1960).
Ə s ə r i: Избранное. Ташкент, 1981.
