FİRUZƏ – tәbii fosfatlar sinfinin mineralı – CuAl6(PO4)4(OH)8•4H2O. Triklinik sinqoniyada kristallaşır. Kristalları nadir tapılır. Adәtәn gizli kristallik kütlәlәr, böyrәkvarı aqreqatlar, konkresiyalar vә s. әmәlә gәtirir. Rәngi parlaq sәmavidәn yaşılımtıl-maviyәdәk vә yaşılı-bozdur. Birrәngli F.-yә az rast gәlinir, әksәr hallarda nazik qara yaxud qonur damarcıqlarla müşayiәt olunur. Şüşә, mum parıltılıdır. Sәrtliyi 5–6, sıxlığı tәqr. 2850 kq/m3-dir; kövrәkdir. F. hipergen mineraldır, misli süxurların aşınma qabığında әmәlә gәlir. Bәdii vә zәrgәrlik mәmulatlarında mavi rәnglilәri qimәtli daş kimi istifadә olunur. Ən iri külçәsi (80 kq) 1956 ildә ABŞ-ın Nevada ştatında tapılmışdır. Ən böyük yatağı İrandadır (Nişapur); Misirdә (Sinay y-a), Orta Asiyada (Qara-Tübe, Firuzәkan, Bukantau), ABŞ-da (Los-Serrilos, Qlob, Apaççif) da yataqları aşkar edilmişdir. Azәr.-da Gәdәbәy r-nu әrazisindә törәmә kvarsitlәr vә dәyişilmiş (kaolinitlәşmiş) süxurlar içәrisindә rast gәlinir.
Firuzә.