FİZOSTİQMA (Physostigma) – paxlalılar fәsilәsindәn bitki cinsi. Gövdәsinin әsası oduncaqlaşmış çoxillik lianalardır (uz. 15 m-әdәk). Yarpaqları üçlü mürәkkәbdir. Asılı (әyilmiş) salxım çiçәk qrupunda yerlәşәn al-qırmızı çiçәklәri olur. Meyvәlәri 2–3 toxumlu açılan paxlalardır. Toxumları böyrәkşәkilli-oval, demәk olar ki, qara rәnglidir. Qәrbi Afrikanın tropik meşәlәrindә 5 növü yayılmışdır. Zәhәrli F.-nın (P. venenosum) toxumlarında 1,5%-әdәk alkaloidlәr vardır; bunlardan әn әsası antixolinesteraz tәsirә malik fizostiqmin (ezerin) alkaloididir. Fizostiqmin salisilatı tibbdә qlaukoma zamanı mәhdud miqdarda tәtbiq edilir. 20 әsrәdәk zәhәrli F.-nın meyvәlәri “Kalabar paxlası”, yaxud “divanxana paxlası” adlanırdı; aborigenlәr mәhkum olunanın müqәssirliyini müәyyәnlәşdirmәk üçün bundan istifadә edirdilәr: әgәr mütәhhim paxladan vә ya ondan hazırlanmış cövhәrdәn istifadә etdikdәn sonar sağ qalırdısa, bu onun günahsızlığını sübut edirdi.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
FİZOSTİQMA (Physostigma) – paxlalılar fәsilәsindәn bitki cinsi. Gövdәsinin әsası oduncaqlaşmış çoxillik lianalardır (uz. 15 m-әdәk). Yarpaqları üçlü mürәkkәbdir. Asılı (әyilmiş) salxım çiçәk qrupunda yerlәşәn al-qırmızı çiçәklәri olur. Meyvәlәri 2–3 toxumlu açılan paxlalardır. Toxumları böyrәkşәkilli-oval, demәk olar ki, qara rәnglidir. Qәrbi Afrikanın tropik meşәlәrindә 5 növü yayılmışdır. Zәhәrli F.-nın (P. venenosum) toxumlarında 1,5%-әdәk alkaloidlәr vardır; bunlardan әn әsası antixolinesteraz tәsirә malik fizostiqmin (ezerin) alkaloididir. Fizostiqmin salisilatı tibbdә qlaukoma zamanı mәhdud miqdarda tәtbiq edilir. 20 әsrәdәk zәhәrli F.-nın meyvәlәri “Kalabar paxlası”, yaxud “divanxana paxlası” adlanırdı; aborigenlәr mәhkum olunanın müqәssirliyini müәyyәnlәşdirmәk üçün bundan istifadә edirdilәr: әgәr mütәhhim paxladan vә ya ondan hazırlanmış cövhәrdәn istifadә etdikdәn sonar sağ qalırdısa, bu onun günahsızlığını sübut edirdi.
FİZOSTİQMA (Physostigma) – paxlalılar fәsilәsindәn bitki cinsi. Gövdәsinin әsası oduncaqlaşmış çoxillik lianalardır (uz. 15 m-әdәk). Yarpaqları üçlü mürәkkәbdir. Asılı (әyilmiş) salxım çiçәk qrupunda yerlәşәn al-qırmızı çiçәklәri olur. Meyvәlәri 2–3 toxumlu açılan paxlalardır. Toxumları böyrәkşәkilli-oval, demәk olar ki, qara rәnglidir. Qәrbi Afrikanın tropik meşәlәrindә 5 növü yayılmışdır. Zәhәrli F.-nın (P. venenosum) toxumlarında 1,5%-әdәk alkaloidlәr vardır; bunlardan әn әsası antixolinesteraz tәsirә malik fizostiqmin (ezerin) alkaloididir. Fizostiqmin salisilatı tibbdә qlaukoma zamanı mәhdud miqdarda tәtbiq edilir. 20 әsrәdәk zәhәrli F.-nın meyvәlәri “Kalabar paxlası”, yaxud “divanxana paxlası” adlanırdı; aborigenlәr mәhkum olunanın müqәssirliyini müәyyәnlәşdirmәk üçün bundan istifadә edirdilәr: әgәr mütәhhim paxladan vә ya ondan hazırlanmış cövhәrdәn istifadә etdikdәn sonar sağ qalırdısa, bu onun günahsızlığını sübut edirdi.
