Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    FLÉKSİYA 

    FLÉKSİYA (lat. flexio – әyilmә, keçid) – flektivliyә (i n s i r a f i l i y ә) malik dillәrdә sözün formal-qrammatik quruluşu vә işlәnmәsinin tәsviri ilә bağlı olan çoxmәnalı termin. “F.” terminini F. fon Şlegel irәli sürmüş vә onu әvvәlcә qrammatik әvәzlәnmәyә (bax Ablaut) aid etmişdir; sonralar terminin bu mәnada istifadәsini sami dillәrindә söz kökündә saitlәrin әvәzlәnmәsini dә әhatә edәn “d a x i l i  F.” termini sıxışdırıb çıxarmışdır. Daxili F. anlayışı sözün morfem quruluşunun avtonom formal komponenti olan x a r i c i F. anlayışına antipod kimi yaranmışdır. Ən geniş yayılmış bu anlayışa görә, F. sözdәyişdirici şәkilçi, formant, formativ, başqa sözlә, qrammatik mәna verәn vә ya mәlumat bildirәn söz formasının hissәsi, cümlәdә müәyyәn sözün digәr sözlәrlә vә ya bütöv cümlә ilә sintaktik әlaqәsidir. Bu mәnada “sonluq” termini dә işlәdilir. Daxili F. daha çox әrәb dili [şәxs–әşxas (şәxslәr), әdl–adil], german dillәri [alm. das Buch (kitab) – die Bücher (kitablar) vә s.] üçün xarakterikdir. Sözlәrin sonundakı şәkilçinin dәyişmәsi xarici F. adlanır.


    F.-ya sintetosemiya, başqa sözlә, bir morfemdә bir neçә qrammemin birlәşmәsi (kumulyasiya) xasdır. F. hind-Avropa vә sami-hami dillәrindә geniş yayılmışdır. Buna görә dә hәmin dillәr flektiv dillәr sayılır.


    “F.” termini sözdәyişdirmә termininin sinonimi kimi dә işlәnir. Bununla yanaşı, F. daxilindә bәzәn formadüzәltmә vә hәqiqi F.-lar fәrqlәndirilir. Əgәr dildә sözdәyişdirmә xüsusi köklәrin yaranması ilә baş verirsә, onda bu “formadüzәltmә” termini ilә әhatә olunur, “F. “ termini isә bu köklәrә
    sonluqların birlәşmәsini bildirir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    FLÉKSİYA 

    FLÉKSİYA (lat. flexio – әyilmә, keçid) – flektivliyә (i n s i r a f i l i y ә) malik dillәrdә sözün formal-qrammatik quruluşu vә işlәnmәsinin tәsviri ilә bağlı olan çoxmәnalı termin. “F.” terminini F. fon Şlegel irәli sürmüş vә onu әvvәlcә qrammatik әvәzlәnmәyә (bax Ablaut) aid etmişdir; sonralar terminin bu mәnada istifadәsini sami dillәrindә söz kökündә saitlәrin әvәzlәnmәsini dә әhatә edәn “d a x i l i  F.” termini sıxışdırıb çıxarmışdır. Daxili F. anlayışı sözün morfem quruluşunun avtonom formal komponenti olan x a r i c i F. anlayışına antipod kimi yaranmışdır. Ən geniş yayılmış bu anlayışa görә, F. sözdәyişdirici şәkilçi, formant, formativ, başqa sözlә, qrammatik mәna verәn vә ya mәlumat bildirәn söz formasının hissәsi, cümlәdә müәyyәn sözün digәr sözlәrlә vә ya bütöv cümlә ilә sintaktik әlaqәsidir. Bu mәnada “sonluq” termini dә işlәdilir. Daxili F. daha çox әrәb dili [şәxs–әşxas (şәxslәr), әdl–adil], german dillәri [alm. das Buch (kitab) – die Bücher (kitablar) vә s.] üçün xarakterikdir. Sözlәrin sonundakı şәkilçinin dәyişmәsi xarici F. adlanır.


    F.-ya sintetosemiya, başqa sözlә, bir morfemdә bir neçә qrammemin birlәşmәsi (kumulyasiya) xasdır. F. hind-Avropa vә sami-hami dillәrindә geniş yayılmışdır. Buna görә dә hәmin dillәr flektiv dillәr sayılır.


    “F.” termini sözdәyişdirmә termininin sinonimi kimi dә işlәnir. Bununla yanaşı, F. daxilindә bәzәn formadüzәltmә vә hәqiqi F.-lar fәrqlәndirilir. Əgәr dildә sözdәyişdirmә xüsusi köklәrin yaranması ilә baş verirsә, onda bu “formadüzәltmә” termini ilә әhatә olunur, “F. “ termini isә bu köklәrә
    sonluqların birlәşmәsini bildirir.

    FLÉKSİYA 

    FLÉKSİYA (lat. flexio – әyilmә, keçid) – flektivliyә (i n s i r a f i l i y ә) malik dillәrdә sözün formal-qrammatik quruluşu vә işlәnmәsinin tәsviri ilә bağlı olan çoxmәnalı termin. “F.” terminini F. fon Şlegel irәli sürmüş vә onu әvvәlcә qrammatik әvәzlәnmәyә (bax Ablaut) aid etmişdir; sonralar terminin bu mәnada istifadәsini sami dillәrindә söz kökündә saitlәrin әvәzlәnmәsini dә әhatә edәn “d a x i l i  F.” termini sıxışdırıb çıxarmışdır. Daxili F. anlayışı sözün morfem quruluşunun avtonom formal komponenti olan x a r i c i F. anlayışına antipod kimi yaranmışdır. Ən geniş yayılmış bu anlayışa görә, F. sözdәyişdirici şәkilçi, formant, formativ, başqa sözlә, qrammatik mәna verәn vә ya mәlumat bildirәn söz formasının hissәsi, cümlәdә müәyyәn sözün digәr sözlәrlә vә ya bütöv cümlә ilә sintaktik әlaqәsidir. Bu mәnada “sonluq” termini dә işlәdilir. Daxili F. daha çox әrәb dili [şәxs–әşxas (şәxslәr), әdl–adil], german dillәri [alm. das Buch (kitab) – die Bücher (kitablar) vә s.] üçün xarakterikdir. Sözlәrin sonundakı şәkilçinin dәyişmәsi xarici F. adlanır.


    F.-ya sintetosemiya, başqa sözlә, bir morfemdә bir neçә qrammemin birlәşmәsi (kumulyasiya) xasdır. F. hind-Avropa vә sami-hami dillәrindә geniş yayılmışdır. Buna görә dә hәmin dillәr flektiv dillәr sayılır.


    “F.” termini sözdәyişdirmә termininin sinonimi kimi dә işlәnir. Bununla yanaşı, F. daxilindә bәzәn formadüzәltmә vә hәqiqi F.-lar fәrqlәndirilir. Əgәr dildә sözdәyişdirmә xüsusi köklәrin yaranması ilә baş verirsә, onda bu “formadüzәltmә” termini ilә әhatә olunur, “F. “ termini isә bu köklәrә
    sonluqların birlәşmәsini bildirir.