FOSFOLİPİDLƏR − molekulunda çoxatomlu spirtin törәmәsinә efir әlaqәsi ilә birlәşmiş fosfat turşusu qalığını saxlayan tәbii lipidlәr. F.-in әn geniş yayılmış qrupu ümumi formulu
ROCH2CH(OR′)CH2OP(O)(O–)OX(R,R′–alkil, alkenil, asil; X=H, CH2CH2N+H3vә s.) olan fosfoqliseridlәrdir. Fosfolipidlәrә hәmçinin fosfosfinqolipidlәr RCH(OH)CH(NHCOR′)CH2OP(O)(O–)OX, diol fosfolipidlәr RO(CH2)nCH2OP(O)(O–)X vә fosfonolipidlәr [mәs, ROCH2CH(OR′)CH2OP(O)(O–)CH2CH2N+H3 vә ROCH2CH(OR′)CH2P(O)(O–)OCH2CH2N+H3] aiddir. F.-in molekulları qeyri-polyar hidrofob “quyruq” vә polyar hidrofil “başcıq” (fosfat turşusunun qalığı) hissәlәrindәn ibarәtdir ki, bu da F.-in әksәr fiziki-kimyәvi xassәlәrini, o cümlәdәn biol. membranların formalaşdırmaq qabiliyyәtini müәyyәn edir. pH~7 olduqda әksәr F.-in fosfat qrupu ionlaşır. F. fosfolipazaların tәsirindәn hidroliz olunur. F.-in hidrolizi zamanı yumşaq şәraitdә yağ turşuları (bu halda fosfat turşusu qalığının mürәkkәb efir әlaqәlәri dәyişmәz qalır), sәrt şәraitdә hәm dә XOH qrupu ayrılır; turşuların tәsirindәn bütün mürәkkәb efir әlaqәlәri hidrolizә uğrayır. F. bir sıra molyuskalar, dәniz orqanizmlәri vә ibtidailәrdә aşkar edilmişdir; mәmәlilәrdә yalnız izlәri tapılmışdır. Fosfoqliserofosfonolipidlәr, sfinqofosfonolipidlәr vә sfinqoqlikofosfonolipidlәr ayırd edilir. Onlar, әsasәn, 2-aminetilfosfon turşusunun törәmәlәridir. F.-in rolu aydınlaşdırılmamışdır; C–P әlaqәsinin kimyәvi vә fermentativ hidrolizә qarşı yüksәk davamlılığı ilә әlaqәdar olduğu güman edilir. F. tәbii mәnbәlәrdәn alınır vә ya sintez edilir.