Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    FOTOELEKTRİK SPEKTROSKOPİYASI

    FOTOELEKTRİK SPEKTROSKOPİYASI – yarımkeçiricilәrin aşqar fotokeçirciliyinin spektrlәrinә әsasәn onların aşqarlarının kimyәvi tәrkibinin vә energetik strukturunun öyrәnilmәsi. F.s.-nda aşqar atomlarının ikipillәli ionlaşması tәtbiq edilir: aşqar atomu әvvәlcә fotonu udur vә hәyәcanlanmış әlaqәli hala keçir, sonra isә kristal atomlarının istilik rәqslәri ilә ionlaşır (f o t o t e r m i k   i o n l a ş m a). Yarımkeçiricinin aşqar atomlarının optik hәyәcanlanması üçün onları monoxromatik şüa ilә şüalandırırlar [tezliyi (ν) rәvan dәyişmәklә]. Müәyyәn ν tezliklәrindә (fotonların hν enerjisindә) aşqar atomu foton udaraq hәyәcanlanmış hala keçir. Kristalın temp-ru elә seçilir ki, yalnız hәyәcanlanmış atomlar ionlaşır. Nәticәdә müәyyәn ν tezliklәrindә (işığın λ dalğa uz.-nda) yarımkeçiricidә sәrbәst yükdaşıyıcılar (elektron vә deşiklәr) yaranır, yәni fotokeçiricilik baş verir. Fotokeçiricinin spektrindә xәtlәrin vәziyyәti verilәn yarımkeçiricidә hәr bir aşqar atom növü üçün xarakterikdir. Spektrin vә ayrı-ayrı xәtlәrin formasına әsasәn aşqar atomların enengetik strukturunu, onların qarşılıqlı tәsirini, aşqar komplekslәrin yaranmasını, aşqar atomlarının paylanmasının bircinslilik dәrәcәsini vә hәmçinin onların kimyәvi tәrkibini tәyin edirlәr.


    F.s. çox hәssas analiz metodudur. O, silisiumda, qallium-fosfiddә, qallium-arseniddә, indium-fosfiddә, indium-stibiumda, kadmium-tellurda, almazda aşqarların analizi vә tәdqiqi mәqsәdi ilә istifadә edilir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    FOTOELEKTRİK SPEKTROSKOPİYASI

    FOTOELEKTRİK SPEKTROSKOPİYASI – yarımkeçiricilәrin aşqar fotokeçirciliyinin spektrlәrinә әsasәn onların aşqarlarının kimyәvi tәrkibinin vә energetik strukturunun öyrәnilmәsi. F.s.-nda aşqar atomlarının ikipillәli ionlaşması tәtbiq edilir: aşqar atomu әvvәlcә fotonu udur vә hәyәcanlanmış әlaqәli hala keçir, sonra isә kristal atomlarının istilik rәqslәri ilә ionlaşır (f o t o t e r m i k   i o n l a ş m a). Yarımkeçiricinin aşqar atomlarının optik hәyәcanlanması üçün onları monoxromatik şüa ilә şüalandırırlar [tezliyi (ν) rәvan dәyişmәklә]. Müәyyәn ν tezliklәrindә (fotonların hν enerjisindә) aşqar atomu foton udaraq hәyәcanlanmış hala keçir. Kristalın temp-ru elә seçilir ki, yalnız hәyәcanlanmış atomlar ionlaşır. Nәticәdә müәyyәn ν tezliklәrindә (işığın λ dalğa uz.-nda) yarımkeçiricidә sәrbәst yükdaşıyıcılar (elektron vә deşiklәr) yaranır, yәni fotokeçiricilik baş verir. Fotokeçiricinin spektrindә xәtlәrin vәziyyәti verilәn yarımkeçiricidә hәr bir aşqar atom növü üçün xarakterikdir. Spektrin vә ayrı-ayrı xәtlәrin formasına әsasәn aşqar atomların enengetik strukturunu, onların qarşılıqlı tәsirini, aşqar komplekslәrin yaranmasını, aşqar atomlarının paylanmasının bircinslilik dәrәcәsini vә hәmçinin onların kimyәvi tәrkibini tәyin edirlәr.


    F.s. çox hәssas analiz metodudur. O, silisiumda, qallium-fosfiddә, qallium-arseniddә, indium-fosfiddә, indium-stibiumda, kadmium-tellurda, almazda aşqarların analizi vә tәdqiqi mәqsәdi ilә istifadә edilir.

    FOTOELEKTRİK SPEKTROSKOPİYASI

    FOTOELEKTRİK SPEKTROSKOPİYASI – yarımkeçiricilәrin aşqar fotokeçirciliyinin spektrlәrinә әsasәn onların aşqarlarının kimyәvi tәrkibinin vә energetik strukturunun öyrәnilmәsi. F.s.-nda aşqar atomlarının ikipillәli ionlaşması tәtbiq edilir: aşqar atomu әvvәlcә fotonu udur vә hәyәcanlanmış әlaqәli hala keçir, sonra isә kristal atomlarının istilik rәqslәri ilә ionlaşır (f o t o t e r m i k   i o n l a ş m a). Yarımkeçiricinin aşqar atomlarının optik hәyәcanlanması üçün onları monoxromatik şüa ilә şüalandırırlar [tezliyi (ν) rәvan dәyişmәklә]. Müәyyәn ν tezliklәrindә (fotonların hν enerjisindә) aşqar atomu foton udaraq hәyәcanlanmış hala keçir. Kristalın temp-ru elә seçilir ki, yalnız hәyәcanlanmış atomlar ionlaşır. Nәticәdә müәyyәn ν tezliklәrindә (işığın λ dalğa uz.-nda) yarımkeçiricidә sәrbәst yükdaşıyıcılar (elektron vә deşiklәr) yaranır, yәni fotokeçiricilik baş verir. Fotokeçiricinin spektrindә xәtlәrin vәziyyәti verilәn yarımkeçiricidә hәr bir aşqar atom növü üçün xarakterikdir. Spektrin vә ayrı-ayrı xәtlәrin formasına әsasәn aşqar atomların enengetik strukturunu, onların qarşılıqlı tәsirini, aşqar komplekslәrin yaranmasını, aşqar atomlarının paylanmasının bircinslilik dәrәcәsini vә hәmçinin onların kimyәvi tәrkibini tәyin edirlәr.


    F.s. çox hәssas analiz metodudur. O, silisiumda, qallium-fosfiddә, qallium-arseniddә, indium-fosfiddә, indium-stibiumda, kadmium-tellurda, almazda aşqarların analizi vә tәdqiqi mәqsәdi ilә istifadә edilir.