FOTOXROMİZM (foto + ... yun. xρώμα – rәng) – görünәn UB− vә İQ − diapazonlu optik şüalanmanın tәsirindәn maddәnin udulma spektrlәrinin dönәn dәyişmә qabiliyyәti. Bu özünü әvәllәr şәffaf vә ya rәngli olan maddәnin müvafiq olaraq rәnglәnmәsindә (birbaşa F.), yaxud rәngsizlәşmәsindә (dönәn F.) göstәrir. F. çoxlu üzvi vә qeyri-üzvi maddәlәrә xas olub, işığın kimyәvi vә fiziki tәsiri ilә şәrtlәnir. Üzvi maddәlәrin F.-i valent rabitәlәrinin yenidәn tәşkili, (mәs., dissosiasiya zamanı) ya da molekulların konfiqurasiyasının dәyişilmәsi (sis-trans-izomerlik, bax İzomerlik) ilә müşaiyәt olunan bir çox fotokimyәvi reak- siyalar zamanı yaranır. Üzvi birlәşmәlәrin F.-i triplet-triplet udulma, yüksәk intensivli lazer şüalanmasının tәsiri ilә sinqlet-sinqlet işıqlanma kimi fiziki proseslәrdә yaranır.

Qeyri-üzvi maddәlәrdә F. metalların valentliyinin dәyişilmәsinә, rәng mәrkәzlәrinin yaranmasına vә birlәşmәlәrin dissosiyasına gәtirib çıxaran elektronların dönәn daşınma proseslәri ilә şәrtlәnir. Maddәlәrin F.-inin yaranması hәmçinin onların digәr xassәlәrinin (mәs., elektrik, mexaniki) dәyişilmәsi ilә müşaiyәt olunur; buna görә fotoxrom maddәlәr müxtәlif tәyinatlı fotoxrom materialların hazırlanmasında istifadә olunur.