Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    FOTOTROFLAR 

    FOTOTROFLAR (foto + … yun. τροφή – qida, qidalanma) – hüceyrә komponentlәrinin vә enerjidәn asılı başqa proseslәrin biosintezi üçün onların böyümә vә inkişafına tәminat verәn, işıq enerjisindәn istifadә edәn fotosintezedici orqanizmlәr. Bitkilәr vә bir çox mikroorqanizmlәr: qırmızı vә yaşıl bakteriyalar, sianobakteriyalar, proxlorofitlәr (Prochlorales), bәzi halobakteriyalar (Halobacterium), hәmçinin yosunların müxtәlif şöbәlәrindәn olan bir çox protistlәr (diatom yosunlar, evqlenakimilәr, pirofitkimilәr, qızılı yosunlar, sarı-yaşıl yosunlar vә s.) F.-a aiddir. Bütün F.-da (halobakteriyalardan başqa) fotosintez xlorofilin iştirakı ilә gedir. Halobakteriyalarda analoji funksiyanı bakterio-rodopsin zülal kompleksi yerinә yetirir. Bitkilәrdә, sianobakteriyalarda vә yosunlarda fotosintez O2 ayrılması ilә müşayiәt olunur. Bir sıra bakteriyalarda fotosintez zamanı oksigen әmәlә gәlmir, çünki H2O әvәzinә elektron donorları kimi onlar sulfidlәrdәn, tiosulfatdan, hidrogendәn, üzvi maddәlәrdәn istifadә edir. Fotosintezedici orqanizmlәrin çoxu avtotroflardır, lakin bәzilәri üzvi maddәlәri fәal mәnimsәyir vә hәtta böyümәk üçün onların iştirakına ehtiyacları var (halobakteriyalar, qırmızı bakteriyaların ayrı-ayrı növlәri). Bir çox fototrof bakteriyalar molekulyar azotu mәnimsәyir, üzvi maddәlәrin toplanmasında, hәmçinin tәbiәtdә kükürdün vә azotun dövranında fәal iştirak edir.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    FOTOTROFLAR 

    FOTOTROFLAR (foto + … yun. τροφή – qida, qidalanma) – hüceyrә komponentlәrinin vә enerjidәn asılı başqa proseslәrin biosintezi üçün onların böyümә vә inkişafına tәminat verәn, işıq enerjisindәn istifadә edәn fotosintezedici orqanizmlәr. Bitkilәr vә bir çox mikroorqanizmlәr: qırmızı vә yaşıl bakteriyalar, sianobakteriyalar, proxlorofitlәr (Prochlorales), bәzi halobakteriyalar (Halobacterium), hәmçinin yosunların müxtәlif şöbәlәrindәn olan bir çox protistlәr (diatom yosunlar, evqlenakimilәr, pirofitkimilәr, qızılı yosunlar, sarı-yaşıl yosunlar vә s.) F.-a aiddir. Bütün F.-da (halobakteriyalardan başqa) fotosintez xlorofilin iştirakı ilә gedir. Halobakteriyalarda analoji funksiyanı bakterio-rodopsin zülal kompleksi yerinә yetirir. Bitkilәrdә, sianobakteriyalarda vә yosunlarda fotosintez O2 ayrılması ilә müşayiәt olunur. Bir sıra bakteriyalarda fotosintez zamanı oksigen әmәlә gәlmir, çünki H2O әvәzinә elektron donorları kimi onlar sulfidlәrdәn, tiosulfatdan, hidrogendәn, üzvi maddәlәrdәn istifadә edir. Fotosintezedici orqanizmlәrin çoxu avtotroflardır, lakin bәzilәri üzvi maddәlәri fәal mәnimsәyir vә hәtta böyümәk üçün onların iştirakına ehtiyacları var (halobakteriyalar, qırmızı bakteriyaların ayrı-ayrı növlәri). Bir çox fototrof bakteriyalar molekulyar azotu mәnimsәyir, üzvi maddәlәrin toplanmasında, hәmçinin tәbiәtdә kükürdün vә azotun dövranında fәal iştirak edir.

    FOTOTROFLAR 

    FOTOTROFLAR (foto + … yun. τροφή – qida, qidalanma) – hüceyrә komponentlәrinin vә enerjidәn asılı başqa proseslәrin biosintezi üçün onların böyümә vә inkişafına tәminat verәn, işıq enerjisindәn istifadә edәn fotosintezedici orqanizmlәr. Bitkilәr vә bir çox mikroorqanizmlәr: qırmızı vә yaşıl bakteriyalar, sianobakteriyalar, proxlorofitlәr (Prochlorales), bәzi halobakteriyalar (Halobacterium), hәmçinin yosunların müxtәlif şöbәlәrindәn olan bir çox protistlәr (diatom yosunlar, evqlenakimilәr, pirofitkimilәr, qızılı yosunlar, sarı-yaşıl yosunlar vә s.) F.-a aiddir. Bütün F.-da (halobakteriyalardan başqa) fotosintez xlorofilin iştirakı ilә gedir. Halobakteriyalarda analoji funksiyanı bakterio-rodopsin zülal kompleksi yerinә yetirir. Bitkilәrdә, sianobakteriyalarda vә yosunlarda fotosintez O2 ayrılması ilә müşayiәt olunur. Bir sıra bakteriyalarda fotosintez zamanı oksigen әmәlә gәlmir, çünki H2O әvәzinә elektron donorları kimi onlar sulfidlәrdәn, tiosulfatdan, hidrogendәn, üzvi maddәlәrdәn istifadә edir. Fotosintezedici orqanizmlәrin çoxu avtotroflardır, lakin bәzilәri üzvi maddәlәri fәal mәnimsәyir vә hәtta böyümәk üçün onların iştirakına ehtiyacları var (halobakteriyalar, qırmızı bakteriyaların ayrı-ayrı növlәri). Bir çox fototrof bakteriyalar molekulyar azotu mәnimsәyir, üzvi maddәlәrin toplanmasında, hәmçinin tәbiәtdә kükürdün vә azotun dövranında fәal iştirak edir.