FRÉSKA (ital. fresko, hәrfi mәnası – tәzә) – boyakarlıq texnikası növü, bu texnika ilә işlәnәn әsәr. Monumental sәnәtdә divar rәsmlәri üçün istifadә olunur. F. tempera üsulu ilә tәmiz, yaxud әhәngli su ilә qarışdırılmış rәnglәrlә yaş suvaq üzәrindә çәkilir. Suvaq quruduqdan sonra üzәrindә kristal kalsium-karbonatdan ibarәt şәffaf tәbәqә (qaysaq) әmәlә gәlir; kalsium-karbonat rәnglәri möhkәmlәdir vә F.-nı uzunömürlü edir. Suvaq bir neçә qat çәkilir.
Rafael Santinin “Evxaristiya haqqında disput” freskası. 1510–11. Papa sarayı. Vatikan.
F. Qәdim Misirdә mövcud olmuş, Qәdim Roma boyakarlığında mәrmәr tozu qatılmış, çoxqatlı cilalanmış rәng astarından müntәzәm olaraq istifadә edilmişdir. Bu üsul Bizans, Qәdim Rus dövlәti, Azәrb. (Tәbrizdә “Hәşt behest” sarayı, 15 әsr), Gürcüstan, Serbiya, Bolqarıstan vә başqa ölkәlәrdә yayılmışdı. F. texnikasının yenidәn kәşfi 13 әsrin sonu – 14 әsrdә İtaliyada baş vermişdir (Usta İsaaka, Cotto). F. üzәrindә işlәyәrkәn hazırlıq rәsminin müxtәlif növlәrindәn istifadә olunur: sinopiya, karton. F. sәnәti İntibah dövrü İtaliya rәssamlarının yaradıcılığında inkişaf etmişdir (Mazaçço, Fra Anceliko, Pyero della Françeska, Rafael, Mikelancelo vә b.). F. әnәnәlәri sonralar 17–18 әsrlәrin (Azәrb.-da Şәki xanları sarayının divar rәsmlәri, 18 әsr) dekorativ divar rәsmlәrindә saxlanılmışdır. 19 әsrdә F.-ya Almaniyada nazaretlilәr, hәmçinin modern dövrünün ayrı-ayrı sәnәtkarları (İsveçrәdә F.Hodler vә b.) müraciәt etmişlәr. 20 әsrin bir çox boyakarı (İtaliyada A.Borqonsoni, muralizm, sәrt üslub nümayәndәlәri vә b.) F. texnikasında işlәmişdi. Eramızın ilk әsrlәrindәn Şәrq xalqları F. texnikasına yaxın divar rәsmlәri yaratmışlar (Hindistan, Orta Asiya vә b. yerlәrdә). “F”. termini müasir dövrdә daha geniş mәnada işlәdilir vә bütün divar rәsmlәri növlәrinә, ilk növbәdә quru suvaq üzәrindәki rәsmlәrә aid edilir. T.Nәrimanbәyov, O.Şixәliyev vә b. bir sıra F. nümunәlәri yaratmışlar.