FRİKSİÓN MATERİALLAR (lat. frictio, frictionis – sürtünmә) – sürtünmә әmsalı böyük olan vә sürüşmә sürtünmәsi şәraitindә işlәyәn detallar hazırlamaq üçün işlәdilәn materiallar; yeyilmәyә müqavimәti yüksәkdir. F.m. geniş temp-r intervalında sürtünmә әmsalını vә yeyilmәyәdavamlılıq xassәsini saxlaması, istilik keçiriciliyi vә istilik tutumunun yüksәk, adheziya qabiliyyәtinin aşağı olması, sürtünmәdәn yaranan istiliyә qarşı yaxşı davamlılığı vә s. ilә xarakterizә olunur. Yüngül (250°C temp-radәk), orta (600°C-yәdәk), ağır vә çox ağır (1000°C-yәdәk) istismar şәraitlәrindә işlәmәk üçün F.m. olur. Əylәc vә ya ötürücü qurğunun konstruksiyasından asılı olaraq yağda vә ya “quru” istismar edilәn F.m.-a ayrılır. Yağda istismar zamanı işçi sәthlәrdә temp-r 100–150°C-dәn yüksәk olmur. F.m. kimi bәzi plastik kütlәlәr, metallar vә әrintilәr, kompozisiya materialları, metal-keramika vә s. tәtbiq edilir. Metal F.m.-a bәzi çuqun (d.y.-nda әylәc üçün) vә polad (tırtıllı maşınların friksion muftaları üçün) markaları aid edilir. Ən yaxşı F.m. asbest, üyüdülmüş barit, bürünc vә fenol-formaldehid qatranından hazırlanan retinaksdır; sürtünmә sәthindә 600°C-dәn yüksәk olan işçi temp-rlarda işlәyir, ağır istismar rejimli әylәc bәndlәrindә istifadә edilir. Qrafit vә müxtәlif liflәrin (әsasәn, karbon liflәrinin) tәtbiqi ilә istiliyәdavamlı qatranlardan hazırlanan kompozisiya F.m. istiliyә vә yeyilmәyә daha çox dayanıqlıdır; onlar da ağır istismar şәraitlәrindә tәtbiq olunur.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2007 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2009 |
| ISBN: | 978-9952-441-02-4 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2010 |
| ISBN: | 978-9952-441-05-5 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2011 |
| ISBN: | 978-9952-441-07-9 |
| Səhifələrin sayı: | 604 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində) |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2012 |
| ISBN: | 978-9952-441-01-7 |
| Səhifələrin sayı: | 881 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2013 |
| ISBN: | 978-9952-441-03-1 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili: | 2014 |
| ISBN: | 978-9952-441-10-9 |
| Səhifələrin sayı: | 592 |
| Sərlövhə: | Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD |
| Nəşriyyat: | "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi |
| Nəşr yeri: | Bakı |
| Nəşr ili | 2015 |
| ISBN: | 978-9952-441-11-6 |
| Səhifələrin sayı: | 608 |
FRİKSİÓN MATERİALLAR (lat. frictio, frictionis – sürtünmә) – sürtünmә әmsalı böyük olan vә sürüşmә sürtünmәsi şәraitindә işlәyәn detallar hazırlamaq üçün işlәdilәn materiallar; yeyilmәyә müqavimәti yüksәkdir. F.m. geniş temp-r intervalında sürtünmә әmsalını vә yeyilmәyәdavamlılıq xassәsini saxlaması, istilik keçiriciliyi vә istilik tutumunun yüksәk, adheziya qabiliyyәtinin aşağı olması, sürtünmәdәn yaranan istiliyә qarşı yaxşı davamlılığı vә s. ilә xarakterizә olunur. Yüngül (250°C temp-radәk), orta (600°C-yәdәk), ağır vә çox ağır (1000°C-yәdәk) istismar şәraitlәrindә işlәmәk üçün F.m. olur. Əylәc vә ya ötürücü qurğunun konstruksiyasından asılı olaraq yağda vә ya “quru” istismar edilәn F.m.-a ayrılır. Yağda istismar zamanı işçi sәthlәrdә temp-r 100–150°C-dәn yüksәk olmur. F.m. kimi bәzi plastik kütlәlәr, metallar vә әrintilәr, kompozisiya materialları, metal-keramika vә s. tәtbiq edilir. Metal F.m.-a bәzi çuqun (d.y.-nda әylәc üçün) vә polad (tırtıllı maşınların friksion muftaları üçün) markaları aid edilir. Ən yaxşı F.m. asbest, üyüdülmüş barit, bürünc vә fenol-formaldehid qatranından hazırlanan retinaksdır; sürtünmә sәthindә 600°C-dәn yüksәk olan işçi temp-rlarda işlәyir, ağır istismar rejimli әylәc bәndlәrindә istifadә edilir. Qrafit vә müxtәlif liflәrin (әsasәn, karbon liflәrinin) tәtbiqi ilә istiliyәdavamlı qatranlardan hazırlanan kompozisiya F.m. istiliyә vә yeyilmәyә daha çox dayanıqlıdır; onlar da ağır istismar şәraitlәrindә tәtbiq olunur.
FRİKSİÓN MATERİALLAR (lat. frictio, frictionis – sürtünmә) – sürtünmә әmsalı böyük olan vә sürüşmә sürtünmәsi şәraitindә işlәyәn detallar hazırlamaq üçün işlәdilәn materiallar; yeyilmәyә müqavimәti yüksәkdir. F.m. geniş temp-r intervalında sürtünmә әmsalını vә yeyilmәyәdavamlılıq xassәsini saxlaması, istilik keçiriciliyi vә istilik tutumunun yüksәk, adheziya qabiliyyәtinin aşağı olması, sürtünmәdәn yaranan istiliyә qarşı yaxşı davamlılığı vә s. ilә xarakterizә olunur. Yüngül (250°C temp-radәk), orta (600°C-yәdәk), ağır vә çox ağır (1000°C-yәdәk) istismar şәraitlәrindә işlәmәk üçün F.m. olur. Əylәc vә ya ötürücü qurğunun konstruksiyasından asılı olaraq yağda vә ya “quru” istismar edilәn F.m.-a ayrılır. Yağda istismar zamanı işçi sәthlәrdә temp-r 100–150°C-dәn yüksәk olmur. F.m. kimi bәzi plastik kütlәlәr, metallar vә әrintilәr, kompozisiya materialları, metal-keramika vә s. tәtbiq edilir. Metal F.m.-a bәzi çuqun (d.y.-nda әylәc üçün) vә polad (tırtıllı maşınların friksion muftaları üçün) markaları aid edilir. Ən yaxşı F.m. asbest, üyüdülmüş barit, bürünc vә fenol-formaldehid qatranından hazırlanan retinaksdır; sürtünmә sәthindә 600°C-dәn yüksәk olan işçi temp-rlarda işlәyir, ağır istismar rejimli әylәc bәndlәrindә istifadә edilir. Qrafit vә müxtәlif liflәrin (әsasәn, karbon liflәrinin) tәtbiqi ilә istiliyәdavamlı qatranlardan hazırlanan kompozisiya F.m. istiliyә vә yeyilmәyә daha çox dayanıqlıdır; onlar da ağır istismar şәraitlәrindә tәtbiq olunur.
