FRİUL, Friuli – İtaliyanın şm.-ş.-indә tarixi vil. Qәdim dövrdә evqaneilәr, venetlәr, sonralar keltlәr tәrәfindәn mәskunlaşdırılmışdır; e.ә. 3–2 әsrlәrdә F.-a romalılar nüfuz etmәyә başlamışlar. Roma imperiyası tәrkibindә vestqotların (400–402), hunların (452) vә b.-nın hücumlarına mәruz qalmışdır. 489 ildә ostqotlar tәrәfindәn tutulmuş, Ostqot krallığına qatılmış, krallıq Bizans tәrәfindәn darmadağın edilәnәdәk onun tәrkibindә qalmışdır. 568 ildә F.-u işğal edәn lanqobardlar mәrkәzi Friul ş. (Yuli Forumu; lat. Forum Iulii; indiki Çividale-del-Friuli) olan hersoqluq yaratmışdılar. 8 әsrin sonundan Frank dövlәtinin sәrhәdyanı markası olmuş, 10 әsrdә F. qraflığı kimi Müqәddәs Roma imperiyasının tәrkibinә qatılmışdır. 1420–21 illәrdә F.-un q. hissәsi Venesiya tәrәfindәn işğal edilmiş, ş. hissәsi Avstriya Habsburqlarının hakimiyyәti altına keçmişdir; 1797 ildә Qәrbi F. da Avstriyanın mülkünә çevrilmişdir. 1866 ildә Qәrbi F. Birlәşmiş İtaliya krallığının tәrkibinә qatılmış, Şәrqi F. isә 1918 ildә İtaliyaya verilmişdir. Friuli-Venesiya-Culiya regionunu tәşkil edir.