FRUKTOZA, a r a b i n o - h e k s u l o z a,l e v u l o z a, m e y v ә   ş ә k ә r i – ketoheksoz qrupundan monosaxarid. Tәbiәtdә yalnız D-fruktozaya rast gәlinir. F. sәrbәst şәkildә bir çox meyvәlәrdә, balda (50%-ә-dәk), bitkilәrin yaşıl hissәlәrindә olur. F. fruktanların vә ya saxarozanın hidrolizindәn alınır. F. çox şirin dada malikdir (saxarozadan 1,5 vә qlükozadan 2 dәfә şirindir). b-D-fruktopiranoza mәlumdur; hiqroskopik, rәngsiz prizma vә ya iynәşәkilli kristallardır. Suda yaxşı, metanol, etanol, piridin, aseton, buzlaşan sirkә turşusunda nәzәrә çarpacaq dәrәcәdә hәll olur, susuz formada 21,4°C-dәn yuxarı temp-rda davamlıdır, 20°C-dәn aşağıda polihidrat vә dihidrat hallarında olur. F. sulu mәhlulda tautomerlәrin qarışığı halında mövcud olur, qarışığı 15%-әdәk furanoz vә xeyli miqdarda atsiklik forma tәşkil edir.

F. ketozlara aid ümumi reaksiyalara daxil olur, reduksiyaedici xassә göstәrir, karbonil qrupu hesabına sәciyyәvi törәmәlәr әmәlә gәtirir. F.-nın karbonil qrupunun reduksiyasından sorbit vә mannit alınır. F. qәlәvi vә turşuların tәsirinә davamsızdır. Polisaxaridlәr vә ya qlükozidlәrin turşu hidrolizi şәraitindә tam dağıla bilәr.

F. canlı orqanizmlәrdә hәm sәrbәst, hәm dә fosfat turşusunun efirlәri şәklindә olur. F. qalıqları b-D-frukto-furanozlar şәklindә çoxlu bitki oliqosaxaridlәrinin (saxa- roza, rafinoza, staxioza vә s.) vә polisaxaridlәrinin (bitki fruktanları – inulin, flein vә s; bakterial mәnşәli levan) tәrkibinә daxildir. F. fosfatları (fruktozo-1,6-difosfat vә fruktozo-6-fosfat) qlikolizin, spirtli qıc- qırmanın, fotosintezin aralıq mәhsullarıdır. Qiymәtli qida maddәsidir, orqanizmdә yaxşı mәnimsәnilir, şәkәrli diabet xәstәlәri üçün karbohidrat mәnbәyidir. Fruktoza- 1,6-difosfat şok vәziyyәtindә vә ürәk xәstәliklәrindә istifadә edilәn dәrman vasitәsidir. F. qida sәnayesindә vә tibdә tәtbiq edilir.