FYÓDOROV Yevqraf Stepanoviç (22.12.1853, Orenburq – 21.5.1919, Petroqrad) – rus geoloqu, mineraloqu, petroqrafı, kristalloqrafı. Müasir struktur kristalloqrafiyanın banilәrindәn biri. Rusiya EA akad. (1919). 1872 ildә Hәrbi Mühәndis mәktәbini vә 1885 ildә Peterburq Mәdәn İn-tunu bitirmişdir. Moskva Kәnd Tәsәrrüfatı İn-tunun prof.-u (1895–1905), Peterburq Mәdәn İn-tunun direktoru (1905–10) olmuşdur. “Düzgün fiqur sistemlәrinin simmetriyası” klassik әsәrini yazmışdır (1890). Əsәrdә simmetriyanın 230 fәza qrupu haqqında ilk xülasә verilmişdir. 1889 ildә kristal bucaqlarını ölçmәk üçün ikidairәli qoniometrin layihәsini, hәmçinin kristalların tәsvirinin yeni üsulunu tәqdim etmişdir. 1891 ildә kristala mikroskop altında müxtәlif istiqamәtlәrdә baxmaq vә onun optik konstantını ölçmәk imkanı verәn universal optik masa (Fyodorov masası) ixtira etmişdir. Kristallokimyәvi analizin başlanğıcını qoymuşdur. “Yeni hәndәsә”nin bәzi mәsәlәlәrini işlәyib hazırlamışdır. Universal teodolit metodunu ilk dәfә F. tәsvir etmişdir. F. petroqrafiya, geologiya vә filiz yataqlarına aid әsәrlәr dә yazmışdır. 1900 ildә F.-un tәşәbbüsü ilә Azәrb.- da Gәdәbәy mis yatağında böyük bir ştok (filiz cismi) tapılmış vә onun şәrәfinә “Fyodorov ştoku” adlandırılmışdır. Orada tapdığı süxuru isә F. “Gәdәbәyit” adlandırmışdır. SSRİ EA 1944 ildә kristalloqrafiya üzrә Y.S.Fyodorov ad. Mükafat tәsis etmişdir.

Ə s ә r l ә r i: Начала учения о фигурах. М., 1953; Симметрия и структура кристаллов. Основные работы. М., 1949 (лит.); Правильное деление плоскости и пространства. Л., 1979.

Əd.: Ш а ф р а н о в с к и й И. И. Е.С. Фëдоров. М–Л., 1951.