Azərbaycan Milli Ensiklopediyası
IX CİLD (FEDİNQ - EMİN)
    GƏNDALAŞ 

    GƏNDALAŞ (Sambucus) – doqquzdonkimilәr (bәzәn ayrıca olaraq gәndәlaşkimilәr fәsilәsi kimi ayrılır) fәsilәsindәn çoxgövdәli kolcuqlar, yaxud kiçik ağaclar, bәzәn çoxillik otlar cinsi. Yarpaqları qarşı-qarşıya, tәklәlәkli vә ya üçqatlı, dişciklidir. Krem, yaxud sarımtıl-ağ rәngli çiçәklәri süpürgәvarı vә ya qalxanvarı çiçәkqrupunda toplanmışdır. Meyvәsi çәyirdәkmeyvәdir. Hәr iki yarımkürәnin mülayim vә subtropik qurşaqlarında 40 növü var. Azәrb.-da 3 növü bitir: qara G. (S. nigra), qırmızı G. vә ya adi G. (S. racemosa), otvarı G. (S. ebulus). Bunlardan 2 növü yabanı, bir növü isә dekorativ bitkidir. Qara G. qara-bәnövşәyi şarşәkilli, yeyilәn meyvәli kol, yaxud ağaclardır (hünd. 10 m-әdәk). Orta, bәzәn yüksәk dağ qurşağınadәk rütubәtli, kölgәli meşә dәrәlәrindә, meşә talalarında rast gәlinir. Meyvәlәrinin tәrkibindә 6%-әdәk  şәkәr vә vitaminlәr var, onlardan qida, kulinariya vә şәrabçılıqda boyaq maddәsi kimi, badam әtirli çiçәklәri likör-araq vә qәnnadı sәnayesindә istifadә edilir. Çiçәk vә meyvәlәrinin cövhәri tәrlәdici, sidikqovucu vә ödqovucu vasitәdir. Qırmızı G. hünd. 1,5–3 m olan şaxәli kolcuqlu, qırmızı meyvәlidir. Yarpaqları vә çiçәyi xoşagәlmәz qoxuludur. Dekorativ bitki kimi becәrilir. Asan cırlaşır, baxımsız parklarda, qәbiristanlıqlarda, boş yerlәrdә çoxalır. Otvarı G. güclü kök sistemi olan sürünәn çoxillik ot bitkisidir. Hünd. 70–200 sm-dir. Meyvәsi 3–4 toxumlu, qara rәngli, kürәşәkillidir. Ovalıqlardan orta dağ qurşağınadәk yayılmışdır. Xalq tәbabәtindә müxtәlif xәstәliklәrin müalicәsindә istifadә edilir. G.-ın bütün növlәri balverәn bitkidir.

    Qara gәndalaş (Sambúcus nígra) vә meyvәsi.

Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (Azərbaycan dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2007
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, I CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2009
ISBN: 978-9952-441-02-4
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, II CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2010
ISBN: 978-9952-441-05-5
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, III CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2011
ISBN: 978-9952-441-07-9
Səhifələrin sayı: 604
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, “Azərbaycan” xüsusi cildi (rus dilində)
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2012
ISBN: 978-9952-441-01-7
Səhifələrin sayı: 881
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, IV CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2013
ISBN: 978-9952-441-03-1
Səhifələrin sayı: 608
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, V CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili: 2014
ISBN: 978-9952-441-10-9
Səhifələrin sayı: 592
Sərlövhə: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası, VI CİLD
Nəşriyyat: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi
Nəşr yeri: Bakı
Nəşr ili 2015
ISBN: 978-9952-441-11-6
Səhifələrin sayı: 608
FEDİNQ – EMİN
    GƏNDALAŞ 

    GƏNDALAŞ (Sambucus) – doqquzdonkimilәr (bәzәn ayrıca olaraq gәndәlaşkimilәr fәsilәsi kimi ayrılır) fәsilәsindәn çoxgövdәli kolcuqlar, yaxud kiçik ağaclar, bәzәn çoxillik otlar cinsi. Yarpaqları qarşı-qarşıya, tәklәlәkli vә ya üçqatlı, dişciklidir. Krem, yaxud sarımtıl-ağ rәngli çiçәklәri süpürgәvarı vә ya qalxanvarı çiçәkqrupunda toplanmışdır. Meyvәsi çәyirdәkmeyvәdir. Hәr iki yarımkürәnin mülayim vә subtropik qurşaqlarında 40 növü var. Azәrb.-da 3 növü bitir: qara G. (S. nigra), qırmızı G. vә ya adi G. (S. racemosa), otvarı G. (S. ebulus). Bunlardan 2 növü yabanı, bir növü isә dekorativ bitkidir. Qara G. qara-bәnövşәyi şarşәkilli, yeyilәn meyvәli kol, yaxud ağaclardır (hünd. 10 m-әdәk). Orta, bәzәn yüksәk dağ qurşağınadәk rütubәtli, kölgәli meşә dәrәlәrindә, meşә talalarında rast gәlinir. Meyvәlәrinin tәrkibindә 6%-әdәk  şәkәr vә vitaminlәr var, onlardan qida, kulinariya vә şәrabçılıqda boyaq maddәsi kimi, badam әtirli çiçәklәri likör-araq vә qәnnadı sәnayesindә istifadә edilir. Çiçәk vә meyvәlәrinin cövhәri tәrlәdici, sidikqovucu vә ödqovucu vasitәdir. Qırmızı G. hünd. 1,5–3 m olan şaxәli kolcuqlu, qırmızı meyvәlidir. Yarpaqları vә çiçәyi xoşagәlmәz qoxuludur. Dekorativ bitki kimi becәrilir. Asan cırlaşır, baxımsız parklarda, qәbiristanlıqlarda, boş yerlәrdә çoxalır. Otvarı G. güclü kök sistemi olan sürünәn çoxillik ot bitkisidir. Hünd. 70–200 sm-dir. Meyvәsi 3–4 toxumlu, qara rәngli, kürәşәkillidir. Ovalıqlardan orta dağ qurşağınadәk yayılmışdır. Xalq tәbabәtindә müxtәlif xәstәliklәrin müalicәsindә istifadә edilir. G.-ın bütün növlәri balverәn bitkidir.

    Qara gәndalaş (Sambúcus nígra) vә meyvәsi.

    GƏNDALAŞ 

    GƏNDALAŞ (Sambucus) – doqquzdonkimilәr (bәzәn ayrıca olaraq gәndәlaşkimilәr fәsilәsi kimi ayrılır) fәsilәsindәn çoxgövdәli kolcuqlar, yaxud kiçik ağaclar, bәzәn çoxillik otlar cinsi. Yarpaqları qarşı-qarşıya, tәklәlәkli vә ya üçqatlı, dişciklidir. Krem, yaxud sarımtıl-ağ rәngli çiçәklәri süpürgәvarı vә ya qalxanvarı çiçәkqrupunda toplanmışdır. Meyvәsi çәyirdәkmeyvәdir. Hәr iki yarımkürәnin mülayim vә subtropik qurşaqlarında 40 növü var. Azәrb.-da 3 növü bitir: qara G. (S. nigra), qırmızı G. vә ya adi G. (S. racemosa), otvarı G. (S. ebulus). Bunlardan 2 növü yabanı, bir növü isә dekorativ bitkidir. Qara G. qara-bәnövşәyi şarşәkilli, yeyilәn meyvәli kol, yaxud ağaclardır (hünd. 10 m-әdәk). Orta, bәzәn yüksәk dağ qurşağınadәk rütubәtli, kölgәli meşә dәrәlәrindә, meşә talalarında rast gәlinir. Meyvәlәrinin tәrkibindә 6%-әdәk  şәkәr vә vitaminlәr var, onlardan qida, kulinariya vә şәrabçılıqda boyaq maddәsi kimi, badam әtirli çiçәklәri likör-araq vә qәnnadı sәnayesindә istifadә edilir. Çiçәk vә meyvәlәrinin cövhәri tәrlәdici, sidikqovucu vә ödqovucu vasitәdir. Qırmızı G. hünd. 1,5–3 m olan şaxәli kolcuqlu, qırmızı meyvәlidir. Yarpaqları vә çiçәyi xoşagәlmәz qoxuludur. Dekorativ bitki kimi becәrilir. Asan cırlaşır, baxımsız parklarda, qәbiristanlıqlarda, boş yerlәrdә çoxalır. Otvarı G. güclü kök sistemi olan sürünәn çoxillik ot bitkisidir. Hünd. 70–200 sm-dir. Meyvәsi 3–4 toxumlu, qara rәngli, kürәşәkillidir. Ovalıqlardan orta dağ qurşağınadәk yayılmışdır. Xalq tәbabәtindә müxtәlif xәstәliklәrin müalicәsindә istifadә edilir. G.-ın bütün növlәri balverәn bitkidir.

    Qara gәndalaş (Sambúcus nígra) vә meyvәsi.