GƏNƏ QAYIDAN YATALAĞI, e n d e m i k  q a y ı d a n  y a t a l a q, g ә n ә  b o r r e l i o z u, g ә n ә  s p i r o x e t o z u, g ә n ә  q a y ı d a n  q ı z d ı r m a s ı – kәskin infeksion xәstәlik; Borrelia cinsindәn olan spiroxetlәr tәrәfindәn törәdilir. Törәdicinin mәnbәyi gәmiricilәr (qum siçanları, siçovullar. әrәbdovşanları, çöl siçanları), kirpilәr, çaqqallar, tülkülәr vә s., rezervuarı vә keçiricisi isә Alectorobius cinsindәn olan arqas gәnәlәridir. Keçiricinin aktivlәşmәsi ilә әlaqәdar G.q.y. mövsümi xarakter daşıyır. Xәstәliyin tәbii (spiroxetlәrin sirkulyasiyası gәnәlәr vә vәhşi heyvanlar arasında baş verir) vә antropurgik (sirkulyasiya zәncirinә insan vә ev heyvanları daxil olur) ocaqları olur. Arqas gәnәlәrinin ayrı-ayrı növlәri yaşayış mәntәqәlәrinin (palçıqdan tikilmiş evlәrin, ev heyvanları üçün burdaqların) sakinlәridir. Endemik rayonların әhalisindә lazımı sәviyyәdә davamlı immunitet olur.

İnkubasiya dövrü 5–15 gündür. Gәnәnin dişlәdiyi yerdә 2–4 hәftә davam edәn gicişәn tünd qırmızı rәngdә düyün әmәlә gәlir. Xәstәliyin kliniki mәnzәrәsi kәskin başlaması, temp-run 40–41°C-ә qәdәr yüksәlmәsi, davamlı başağrısı, әzәlәlәrdә (әsasәn, baldır әzәlәsindә), sümüklәrdә, oynaqlarda, sinir boyunca olan ağrılar, yuxusuzluq, yanğı hissi, qusma, burun qanaxmaları, ckleralarda olan qansızmalar, dәridә sәpgilәr, dildә ağ, әrpin olması (“tәbaşir” dili), hipotoniya (krizis zamanı kollapsın olması mümkündür) әlamәtlәri ilә xarakterikdir. İlk qızdırma tutmaları bir saatdan 2–6 günә qәdәr davam edir. Cәmi 3–8 vә daha çox tutmalar ola bilәr vә onların davametmә müddәti getdikcә 3–4 saata qәdәr qısalır. Tutmalararası dövrlәr temp-run normallaşması ilә 18 günә qәdәr uzanır. Xәstәliyin ümumi davametmә müddәti 2–3 aydır. D i a q n o s t i k a  kliniki mәnzәrәyә, endemik anamnez mәlumatlarına, qanda törәdicinin tapılmasına vә s. әsaslanır. M ü a l i c ә s i: antibiotiklәr, dezintoksikasiya. Profilaktika mәqsәdilә xәstәlik ocağında gәmiricilәr vә gәnәlәrlә kompleks mübarizә tәdbirlәri aparılır.